Blog

όποιοι ονειρεύονται και διεκδικούν έναν διαφορετικό κόσμο φροντίζουν ο τόπος τους να είναι μια μορφή πρότασης του ονείρου τους [κατά το δυνατόν] – αν η πλατεία εξαρχείων όπως είναι σήμερα [ειδικά τα βράδυα] είναι το παράδειγμα τότε τα όνειρα μάλλον μοιάζουν με εφιάλτη…

Σοβαρά τώρα, σκεφτόμουνα μια πιστή εξιστόρηση του 1821, του 1922 και του 1944, με υπόθεση εργασίας να υπήρχαν τότε social media. Τα παράτησα, διότι η κατάσταση που επικρατεί “στον χώρο” το 2017, θα μας έδειχνε κλινικώς ηλιθίους στην αποτίμηση της Μητριάς Ιστορίας.

Ξημερώματα, πριν ξεραθώ στον ύπνο, πρόλαβα να σκεφτώ πως δεν άκουσα ποτέ τη μάνα μου να τραγουδάει.

Κι ας έκανε,ως δασκάλα, ωδική και εθνικούς χορούς.

Καμιά φορά, όταν ο αδερφός μου άκουγε το «Ανεβαίνω κατεβαίνω, σκαλοπάτια ανηφοριές» και γελούσε, χρονιάρικο στην Αρετσού, του χτυπούσε παλαμάκια, γελαστή.

Στα κέφια της, έπινε ένα κρασάκι, ένα κι όχι δεύτερο, και ζήταγε ένα τσιγαράκι από τον πατέρα μου. Μπορεί και κάθε δυο χρόνια.

Του πατέρα μου τα μουσικά χούγια, το «κορόιδο Μουσολίνι» και κάτι ρώσικα, τα έκοβε με κανένα «αμάν βρε Θοδωρή!» Αλλά όταν τον πάθιαζε η Βιολετέρα και το «Θα γυρίσεις ξανά, στην παλιά μας φωλιά, θα γυρίσεις» , το άφηνε.

Αργότερα, ήταν όλο κέφια ακούγοντας «τα μπιτλάκια». Τα έβρισκε χαριτωμένα- ο ύπατος των επαίνων της.

Η μεγάλη αδερφή της, η Ρίτσα, συνέχεια με καντσονέτες. Ειδικά την Τιριτόμπα. Η ίδια, που την έλεγαν Μπουτζούκα, ως μικρότερη, τίποτε.

Απεναντίας, ήταν πες και γέλα με ανέκδοτα και εύθυμες αναμνήσεις. Και με τις φίλες της, «τα κορίτσια», γκιούλ μπαχτσές. Ώσπου στα ενενήντα, τις έκοψε «επειδή ήταν γριές».

Είχε εσωτερικό σκάνερ για τις στενοχώριες των άλλων. Δεν υπήρξε περίπτωση να είμαι στις μαύρες μου, ως το τέλος της και να μη μου τηλεφωνήσει.

Έγραφε. Ημερολόγιο ,γράμματα προς παιδιά και εγγόνα.Ελάχιστες γραμμές της διάβασα.

Ίσως διότι, την πρώτη νύχτα του γάμου της, δέκα Ιουνίου 1947,στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια» στην Εγνατία, όρθιοι μπροστά στο λαβομάνο του δωματίου, εξομολογήθηκαν ο ένας το παρελθόν του άλλου και τα τεκμήρια κάηκαν στην κοίλη πορσελάνη.

Το ίδιο βράδι με έσπειραν, και δεν ξανατραγούδησε.

Όταν είσαι νεκροζώντανος είναι λογικό να σε ”ταλαιπωρούν” τόσο η ζωή όσο και ο θάνατος των άλλων ανθρώπων.

Μια αναδρομή

Τα τάγματα ασφαλείας και οι δυνάμεις κατοχής, δεν ήταν τα μόνα ένοπλα τμήματα στην κατεχόμενη χώρα. Οι σύμμαχοι των Γερμανών, Βούλγαροι, αύξησαν την εδαφική τους έκταση, καλύπτοντας περιοχές της κεντρικής και δυτικής Μακεδονίας και βορειότερα, φρονώντας πως ήταν πολύ κοντά στην αναβίωση μιας συνθήκης του Αγίου Στεφάνου. Υπήρχαν σώματα ανταρτικά, ομάδες σαμποτέρ, αντιστασιακές οργανώσεις κάθε είδους, δίκτυο πληροφοριοδοτών, ομηρείες και συνεχείς εκτελέσεις εκφοβισμού. Υπήρχε ο ΕΔΕΣ, υπήρχαν oμάδες υπό Έλληνες αξιωματικούς όπως η ΕΚΚΑ ή από οργανώσεις, και ιδίως το ΕΑΜ, που ήταν  η μεγαλύτερη αντιστασιακή δύναμη της χώρας, με ένοπλο οργανωμένο τμήμα, τον ΕΛΑΣ, με τακτικές και εφεδρικές δυνάμεις.

Έχει ξεκαθαριστεί, από εκθέσεις υπευθύνων ατόμων της εποχής, ότι οι Γερμανοί στον βορρά που ήλεγχαν, δεν είχαν καμία διάθεση να αναπτύξουν «τάγματα ασφαλείας». Όπως προσφυώς αναφέρουν τα έγγραφα που παραθέτει  ο Δορδανάς, προτίμησαν την ιδιωτική πρωτοβουλία. Ντύνοντας και οπλίζοντας λάτρεις του ναζισμού.

Άλλες δυνάμεις ήταν δραστήριες, επιδραστικές και οργανωμένες, άλλες βρίσκονταν μόνον στο μυαλό των εισηγητών τους ή στις προθέσεις υπηρεσιών κατασκοπείας και αντικατασκοπείας. Πάντως με τον καιρό, η δύναμη του ΕΑΜ και οι στρατιωτικές δυνάμεις που υποστήριζε, ως κλάδος συμμετοχής του γενικού πληθυσμού, κυριάρχησε στο σύνολο της χώρας, με διακριτές εξαιρέσεις και νησίδες που αντιστέκονταν, όλο και πιο αδύναμα.

Αυτές οι δυνάμεις δεν γνωρίζονταν καλά έως και καθόλου έως τον χειμώνα του 1942, όταν ομάδα Άγγλων καταδρομέων συνεργάστηκε με τον Ζέρβα του ΕΔΕΣ και τον Βελουχιώτη του ΕΛΑΣ για να ανατιναχθεί η γέφυρα του Γοργοποτάμου.

Την περίοδο πριν το Στάλινγκραντ και με τους Συμμάχους να δέχονται απανωτές ήττες και ταπεινώσεις, αλλά και προκαλώντας με την στρατηγική τους μεγάλες καθυστερήσεις ακόμη και όταν ήταν σε θέση να προελάσουν (ο Μοντγκόμερι χρειάστηκε δύο μηνών προετοιμασία για να νικήσει τον Ρόμμελ στο Ελ Αλαμέιν τέλη Οκτωβρίου) η διατήρηση αξιόμαχων τμημάτων του Άξονα στην Βαλκανική, ήταν σπουδαία ανακούφιση των Συμμάχων, που αισθάνονταν άβολα και αμήχανα καθώς ο πολύμοχθος σχεδιασμός και η εκτέλεση της επιδρομής στην Διέππη, τον Αύγουστο μήνα του 1942, οδήγησε σε όλεθρο.

Για την Θεσσαλονίκη, το 1943 επέφερε ένα ακόμη πιο ολέθριο συμβάν : 48 χιλιάδες Εβραίοι, μετά από ταπεινώσεις σε τάγματα εργασίας του 1942, και περιορισμό σε γκέτο αργότερα, μεταφέρθηκαν με γελοίες προφάσεις σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, από τα οποία επέστρεψαν λιγότεροι από δύο χιλιάδες. Έως τον Αύγουστο του 1943, η παρουσία ενός Εβραίου στη Θεσσαλονίκη ήταν το σπανιότερο φαινόμενο. Η παράδοση χιλιάδων επιχειρήσεων και καταστημάτων, κατοικιών και δημοσίων κτιρίων στο διαγούμισμα και σε νόθες μεθόδους παραχώρησης σε κάθε λογής άτομα, αφ΄ενός ελάχιστα ανακούφισαν τους παμπληθείς Έλληνες πρόσφυγες από την ανατολική Μακεδονία, που βίωναν από το 1912 αλλεπάλληλες βουλγάρικες αιματηρές κατοχές, κι από την άλλη περιείχαν ένα κίνητρο απόκτησης λαφύρων, πράγμα στο οποίο ενέδωσαν πάρα πολλοί Θεσσαλονικείς.

Χωρίς Ιταλούς και με τις ανάγκες στο ανατολικό μέτωπο να πιέζουν, οι Γερμανοί εκτέλεσαν αρχές του 1944 μια μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση στα Μακεδονικά κυρίως βουνά. Θα ήταν πολύ βολικό γι’ αυτούς, να μπορούν να εξοικονομήσουν στρατεύματα για το ανατολικό μέτωπο, ακόμη και μία ή δύο μεραρχίες.

Ενώ η συνολική δυναμικότητα των σχηματισμών της Βέρμαχτ βρισκόταν ελαφρώς κάτω από τέσσερα εκατομμύρια ανδρών, και ο εξοπλισμός τους παρέμενε αριθμητικά υψηλός και με νέα όπλα, ήταν σαφές πως οι πρώτοι πολεμιστές των αστραπιαίων νικών ήταν οι περισσότεροι νεκροί, ενώ ο κόκκινος στρατός και η αμερικανική παρουσία έδιναν στους συμμάχους απόλυτη υπεροπλία, αν και δεν τα πήγαιναν καλά στην ενδοσυνεννόηση και στην σταθερότητα μερικών μονάδων. Ήταν και μια ευκαιρία να συνεργαστούν σε καταδρομική  επιχείρηση ο τακτικός γερμανικός στρατός και οι Έλληνες συνεργάτες τους.

Η επιχείρηση δεν πήγε άσχημα. Κανένας στόχος δεν επετεύχθη, αλλά αυξήθηκε πολύ ο αριθμός των εντοπίων συνεργατών τους, εξοπλίστηκαν χωριά, ανακαλύφθηκε ο «θησαυρός» των οπλισμένων χωρικών του Κούκκου Πιερίας με έναν έμπειρο οπλαρχηγό που ήξερε τον ανταρτοπόλεμο από την γενέτειρά του, τον Κυριάκο Παπαδόπουλο (1884) ή Κισά Μπατζάκ ενώ η κοινή γνώμη ταράχτηκε στο άκουσμα πως το απόσπασμα Ψαρρού, ενός αξιωματικού που είχε αφοσιωθεί στον αντιστασιακό αγώνα, εξαρθρώθηκε και ο αρχηγός του εκτελέστηκε άνευ λόγου και αιτίας, από στελέχη του ΕΛΑΣ.

Εκεί όπου τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά για τους Γερμανούς και τους Έλληνες συνεργάτες τους ήταν το γεγονός ότι ο αντιμπολσεβικισμός, ουσιώδες ιδεολογικό εργαλείο για τα δύο τρίτα της Ευρώπης στον μεσοπόλεμο, δεν μπορούσε να εμπνεύσει μεγάλες προσδοκίες αφού οι Σοβιετικοί  σήκωναν το βάρος του πολέμου συντριπτικά, κέρδιζαν συνεχώς εδάφη της πατρίδας τους και κατά πάσα πιθανότητα μπορεί και να ήταν οι ελευθερωτές της Ελλάδας, ενδεχόμενο που για τους Έλληνες αντικομμουνιστές ισοδυναμούσε με ζωντανή κόλαση.

Δύσκολα πάντως οι Άγγλοι, που ασχολούνταν κυρίως με την Ελλάδα και οργάνωναν σαμποτάζ και δίκτυα,  θα άφηναν τον ΕΛΑΣ και κυρίως το ΕΑΜ έξω από τα σχέδιά τους, βασισμένοι στον γεωγραφικά περιορισμένο ΕΔΕΣ. Οι συμμαχικές τους υποχρεώσεις προσώρας περιελάμβαναν χρηματοδότηση και υλικοτεχνική στρατιωτική βοήθεια, ενώ το πριόνισμα της ΕΛΑΣιτικης νοοτροπίας ήταν ακόμη ήπιο και ενδεικτικό.

Η ισχύς του ΕΛΑΣ, αλλού πιο έντονη απ’ όσο νόμιζαν οι αντίπαλοι, αλλού  υπερτιμημένη, χάρη στην καλή οργάνωση και στους ευσεβείς πόθους εκατομμυρίων πατριωτών που ήλπιζαν στην τελική του επικράτηση, στηριζόταν σε ένα μοναδικό «κράτος εν κράτει» που τον Μάρτιο του 1944 θα αποκτούσε και κυβέρνηση, την ΠΕΕΑ, ένα μετωπικό σχήμα με πλήρη έλεγχο των κομμουνιστών, που διοικούσε πλέον μια «Ελλάδα των βουνών» οργανώνοντας ένα σύστημα εφοδιασμού, διεξαγωγής πολέμου, αντικατασκοπείας, υπηρεσιών, εσωτερικής ασφάλειας και περιοχών χωρίς αντιπάλους σε κατεχόμενες πόλεις, που προκαλούσε την έκπληξη λόγω των πάρα πολλών οργανωμένων στο ΕΑΜ, το οποίο έπαιζε τον ρόλο μιας γενικής συντονιστικής μηχανής.

Σύσταση: μετά τον “αφοπλιστικό” Βερναρδάκη, αρχίστε να ξερνάτε όλα τα σώψυχα και τα κρυμμένα της ζωής σας αβέρτα. Οι ρουφιάνοι του συστήματος θα χαθούν  σε μαύρες τρύπες του διαστήματος. Υπάρχουν επειδή προϋποθέτουν πως όλοι μας κρύβουμε κάτι. Ουρά θα κάνουν στα χωλ των ψυχοθεραπευτών.

Κάπου εκεί, στα βάθη των google analytics, θα διερωτώνται για την ξαφνική μανία που πιάνει κάθε τόσο τα IP addresses της Ελλάδας για τον Ιούλιο Καίσαρα και το πέρασμά του από τον Ρουβίκωνα.

Σε ένα προηγούμενο κείμενο – σχόλιό μου στο the greek cloud, ανέφερα πως η κυβέρνηση εφαρμόζει ανερυθρίαστα νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Ένας αναγνώστης σχολίασε ρωτώντας:  «η υπερφορολόγηση είναι νεοφιλελεύθερη πολιτική; όχι κρατισμός του χειρίστου είδους; οι λέξεις όντως έχουν χάσει το νόημά τους»

Πιστεύω πως ο νεοφιλελευθερισμός και ο κρατισμός πάνε χέρι χέρι ιστορικά και διεθνώς και παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις των νεοφιλελεύθερων.

Ο Ντ.Χάρβει* περιγράφει τον Νεοφιλελευθερισμό ως ένα ταξικό σχέδιο που συντάχθηκε κατά την κρίση της δεκαετίας του ’70. «Με μανδύα τόνους ρητορείας σχετικά με την ελευθερία του ατόμου, την ελεύθερη αγορά και το ελεύθερο εμπόριο, νομιμοποίησε δρακόντιες πολιτικές, σχεδιασμένες για την ανάκτηση και την παγίωση της καπιταλιστικής ταξικής ισχύος. (…) Μια από τις βασικές πραγματιστικές αρχές που ανέκυψαν την δεκαετία του ’80, για παράδειγμα, όριζε ότι η κρατική εξουσία πρέπει να προστατεύει τους οικονομικούς οργανισμούς πάση θυσία. Η αρχή αυτή, που έσκασε στα μούτρα του μη παρεμβατισμού, τον οποίο προέκριναν οι θεωρητικοί του νεοφιλελευθερισμού προέκυψε από την οικονομική κρίση της Νέας Υόρξης στα μέσα της δεκαετίας του ’70. (…) Για να το θέσουμε αγοραία, η πολιτική όριζε: Ιδιωτικοποίηση των κερδών και κοινωνικοποίηση των κινδύνων. Σώστε τις τράπεζες και ξεζουμίστε το λαό. (…) Το αποτέλεσμα ήταν το λεγόμενο “ηθικό ρίσκο” του συστήματος. Οι τράπεζες συμπεριφέρονται αλγεινά επειδή δεν χρειάζεται να αναλάβουν τις ευθύνες για τις αρνητικές επιπτώσεις της ριψοκίνδυνης συμπεριφοράς τους.»

Το είδαμε να συμβαίνει κι εδώ, το έκανε η προηγούμενη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της οποίας το έργο συνεχίζει και η τωρινή. Ας μην κοροϊδευόμαστε.

*Ντείβιντ Χάρβεϊ, Το αίνιγμα του κεφαλαίου, εκδ. Καστανιώτη, 2011

Αληθεύει ότι τη μέρα που αποχώρησαν οι Γερμανοί από την Αθήνα και υπέστειλαν τη σημαία τους από την Ακρόπολη, ένας γερμανοτσολιάς τη φόρεσε στο κορμί του και πήδησε από το βράχο, ή πρέπει να σταματήσω να ακούω Γιώργο Τράγκα το πρωί;

Περσινά ξινά σταφύλια οι αντιπτωματοζωοφάγοι. Η βίβλος Πετεφρή του προφήτου, προβλέπει,μετά από έτη επτά, την έριδα περί φρουτοπτωμάτων, με φοβερές συνέπειες στο αειφορικό Σύμπαν:

«2026.Αυστηρή ρηματική διακοίνωση της ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής που θέσπισαν νόμο σύμφωνα με τον οποίον κάθε φρούτο που πέφτει από ένα δέντρο θεωρείται νεκρό,ήτοι φαγώσιμο, σε αντίθεση με αυτά που κρέμονται ακόμη στα δέντρα. «Η δήθεν αμερικανική οικολογική συνείδηση! έρευνες των δικών μας οικολόγων απέδειξαν ότι έως βαθμού σαπίλας 75% δεν μπορούμε να μιλάμε για νεκρό φρούτο. Άν δε μαυρίσει το μήλο κατά 98% εξωτερικά,υπάρχουν ακόμη ζωντανά κύτταρα!»

2026.Άμεση απάντηση της πανίσχυρης Ένωσης Οικολόγων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση περί του ακριβούς χρόνου θανάτου των φρούτων: «Στην ουσία το φρούτο ποτέ δεν πεθαίνει! κι όταν φύγει από τη ζωή,είναι γεμάτο μικρόβια,ιούς, αμοιβάδες, σταφυλόκοκκους και άλλα έμβια όντα,των οποίων εκμεταλλευόμαστε την αδυναμία πολιτικής επροσώπησης και τα τρώμε χωρίς οίκτο.Αφήστε τα φρούτα στη γη, να τρώτε άλλα πράγματα!»

2026.Οργισμένη παρέμβαση στον ΟΗΕ των οικολόγων της Πράσινης Ακτίνας εναντίον Ευρωπαίων,Αμερικανών και λοιπών καταναλωτών έμβιας ύλης: η μόνη λύση για να διατηρηθεί η αειφορία είναι να θεσπιστεί η κατανάλωση καθαρής μορφής υδρασβέστου από τον άνθρωπο και ίσως (αφού τελειώσουν οι έρευνες) και ολίγων νιτρικών αλάτων.Το κάνουν αιώνες ολόκληρους οι κότες και τα μικρά παιδάκια στα χωριά, που τρώνε καμιά φορά παραδοσιακά τους πεσμένους σοβάδες.Τόσο οι κότες, όσο και τα μωρά, επιβιώνουν.Η μετατροπή του ανθρωπίνου είδους σε γιαλιστερούς, όμορφους, φιλικούς προς το περιβάλλον σκελετούς, είναι η μόνη λύση.

2026.Συγκινημένος από το οικολογικό δράμα που παίζεται στην οικουμένη, ο Πάπας εμφανίζεται στο παράθυρό του, ντυμένος με πλάκες ανακυκλωμένου χαρτοπολτού και ανακοινώνει, ούρμπι ετ όρμπι, ότι εκ μέρους της ανθρωπότητος, ζητά συγγνώμη από τα είδη των δεινοσαύρων που λόγω της ανθρώπινης παρουσίας εξαφανίστηκαν από τη γη. Συγκλονισμένη η ανθρωπότητα,παρακολουθεί νηστική.»

Π.Θ. Επέτειοι ή τα πράγματα όπως θα μπορούσαν να έχουν γίνει, Κεφάλαιο «το μέλλον του μέλλοντος», σελίδες 141/2 εκδόσεις Ιστός, 2000.