ΜΟΝΟ ΜΕ ΣΤΙΧΟΥΣ
Χρόνια σε σημαδεύω ασταμάτητα, με στίχους
σε πυροβολώ και κάποτε μπορεί να σε πετύχω
για να ξορκίσω τον θυμό, δεν έχω άλλο τρόπο
πιο σίγουρη εκδίκηση δεν ξέρω απ’ την αγάπη.
Μόνο με τέτοιους στίχους άσφαιρους το αίμα
μου θα πάρω πίσω. Μόνο με τέτοιους στίχους.
To «Νέα Μακεδονία» που φαίνεται πως θα προτείνει ο Νίμιτς ως παυσίλυπο της πολύ γνωστής «διαφοράς περί το όνομα», είναι εξαιρετικά διδακτική κατάληξη. Και μια επιπλέον απόδειξη πως ο ιστορισμός, ως εργαλείο συνεννόησης και συνδιαλλαγής, είναι τελείως σκάρτη υπόθεση.
Δεν μπαίνω σε κριτική και σε επιχειρήματα. Είναι μάταιο. Να θυμίσω απλώς ότι τα «Νέα Ρώμη», «Νέα Ιερουσαλήμ» και λοιπά, δεν ευδοκίμησαν. Μήτε τα πολυάριθμα «Νέα Χαλκηδόνα», «Νέο Πετρίτσι» και τα παρόμοια που θέλησαν οι πρόσφυγες στην μετεγκατάστασή τους. Εξάλλου, αφορούν πόλεις, όχι κράτη. Το «νέο» κράτος, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός «παλαιού». Ακόμη και σήμερα, μερικές γενιές μιλάνε για «παλιά Ελλάδα», αλλά μόνον για «Νέες χώρες» σε εκκλησιαστική ορολογία. Εάν τα δημοψηφίσματα αποδείξουν ότι υπάρχει ανοχή στο να λέγεται η δική μας ορολογία «παλιά Μακεδονία» ντεφ να γίνει.
Αλλά δεν πρόκειται. Δύο θα είναι οι άμεσες συνέπειες: και τα δύο μέρη θα παραμείνουν ανικανοποίητα και στην Ελλάδα, θα γιγαντωθεί ο εθνικισμός. Μπορεί να βολεύει μερικούς κυβερνώντες σήμερα, ώστε να έχουν σε δυο χρονάκια απέναντί τους, ως διεκδικητές της εξουσίας, ακροδεξιούς, αλλά έως εκεί.
Επιμένω πως αυτά, δεν λύνονται με την μητριά Ιστορία, αλλά με τον πανούργο μεταπράτη Ερμή. Τον κερδώο. Τα ονόματα έχουν δικαιώματα, εμπορικά δικαιώματα. Εδώ μια φέτα και την χάνουμε κάθε τόσο από αμέλεια ή μαλακίες, στην Μακεδονία θα κολλήσουμε;
Ό,τι δεν είναι αλβανέζικο στην γείτονα, και παρά τις βλάχικες άκριες του, είναι βουλγάρικο. Και η Αμερική επείγεται να χώσει στο ΝΑΤΟ και ίσως στην Ευρωπαϊκή επιρροή, όλα τα Βαλκάνια.
Για να το περιορίσουμε στα Βαλκάνια, εδώ είσαι ό,τι δηλώσεις και οι μεταστροφές επιτρέπονται. Αν δεν βρεθεί μια χρυσή τομή, όπου το αμοιβαίο συμφέρον να γίνεται οφθαλμοφανές, έρχεται η πολιτικη επιστήμη και τα περδικλώνει όλα. Διότι είναι ανήκουστο να ζητάς την πηγή των δακρύων μιας κοινωνίας. Συνήθως ο άνθρωπος επινοεί την πειθώ που θα τον πείσει.
Τα υπόλοιπα, είναι θάνατος και τρέλα. Και μόνον η σύσταση του Αλέφαντου έχει κάποια ισχύ: Παίξτε μπαλίτσα. Κορόιδα.
Μια γιαπωνέζα ρυγχοφάλαινα ίσα με πεντέμισι τόνους έκανε αμέριμνη σχέδια για το επόμενο σαββατοκύριακο, που σίγουρα δεν είναι τόσο συναρπαστικό σαν τα ανθρωπί σαββατοκύριακα αλλά όσο να ’ναι ως και τα κήτη δικαιούνται να ονειρεύονται ένα χαλαρό γουίκεντ στη χάση και στη φέξη. Τα σχέδια αυτά διακόπηκαν κάπως βίαια όταν δεκαοκτώ γιαπωνέζοι φαλαινοθήρες, που -αν και εργασιομανείς- ήταν αποφασισμένοι να μην μαγαρίσουν το δικό τους ρεπό, βγήκαν παγανιά μεσοβδόμαδα αποφασισμένοι να τελειώνουν τη δουλειά πριν ξημερώσει Σάββατο.
Στις δέκα και τριανταοκτώ πρωί Τετάρτης η ρυγχοφάλαινα διαιρέθηκε σε είκοσι, όχι και τόσο συμμετρικά, κομμάτια το μικρότερο των οποίων δεν ζύγιζε λιγότερο από τριακόσια, πάνω κάτω, κιλά. Το μυαλό της έμεινε ανέπαφο. Μέσα στα τέσσερα κιλά και τα δωδεκάμιση δισεκατομμύρια νευρώνες του, το πλάνο του σαββατοκύριακου συνέχισε να ζει ακέραιο ερήμην της.
Το δίδαγμα από αυτήν την μικρή ιστορία (κάθε ιστορία με ελάχιστο αυτοσεβασμό οφείλει να κυοφορεί ένα, έστω, ψήγμα σοφίας) είναι ότι τα σαββατοκύριακα μπορούν ωραιότατα, αλλοίμονο, να ζουν με εμάς απόντες.
Όταν ο Γιώργος ο βραβευμένος – ο Παπανδρέου junior, καλέ, που είχε τιμηθεί εν Γερμανία με το βραβείο Quadriga. Τι να σου κάνει ο Τσίπρας, τρίτος από αληθείας, με τον έπαινο του Δικηγορικού Συλλόγου Παρισίων – σιγά τη μεγαλόπολη… (Τότε, πάντως, είχε ακουστεί το κακεντρεχές: «αν ο Παπανδρέου βραβεύθηκε για ειλικρίνεια, μήπως πρέπει να βραβευθεί αναδρομικά και ο Καραμανλής για εργατικότητα;»)
Όταν, λοιπόν, ο μετέπειτα (το 2010) βραβευθείς Γιώργος είχε αναλάβει την εξουσία (το 2009) είχε καλέσει τους υπουργούς του να είναι «αντεξουσιαστές στην εξουσία». Τότε το θεώρησα μία ακόμη ανοησία απ’ αυτές που εξεμούν οι πολιτικοί. Τώρα, τόσα χρόνια μετά, κατάλαβα το νόημα της φράσης. Καλούσε όσους ήταν πρωτόπειροι στην εξουσία, αντεξουσιαστές υπό μία έννοια μέχρι τότε, να διδαχθούν απ’ αυτήν.
Πώς το κατάλαβα; Από τον αντεξουσιαστή, που αφού συνελήφθη με την κατηγορία εννέα ληστειών σε τράπεζες, φέρεται τώρα ύποπτος και για 21 περιπτώσεις κλοπής μελιού και αφανισμού 1.135 μελισσοσμηνών – καθώς, αφού έκλεβε το μέλι, κατέστρεφε τις κυψέλες για να μην αφήνει ίχνη (και του την πέσει η μελισσοαστυνομία με τα κεντριά).
Ο άνθρωπος είναι σαφές ότι είχε διδαχθεί από την εξουσία εξ αποστάσεως. Απλώς, από μία ιδιότυπη προσκόλληση στην κυριολεξία, αφού διαγούμισε το μέλι με εισαγωγικά (τα λεφτά των τραπεζικών καταστημάτων), στο οποίο περιορίζεται η πολιτική εξουσία, πέρασε στο μέλι καθαυτό. Ίσως ήταν λίγο οικολόγος (ιδιόρρυθμος: τον έθελγε το προϊόν, όχι οι μέλισσες), ίσως υποσυνείδητα αποστρεφόταν τον Κουφοντίνα και, έναντι της δόξας του μελισσοκόμου, ζήλωσε εκείνη του μελισσοterminator.
Σίγουρα, πάντως, ήταν αντεξουσιαστής με μεθόδους εξουσίας. Όπως η τελευταία –εν Ελλάδι μιλάμε- φορολογεί για να αρπάξει τώρα εξοντώνοντας τους φορολογούμενους για το μέλλον, έτσι κι αυτός άρπαζε το μέλι σκοτώνοντας τις παραγωγούς του. Όλους αυτούς το μέλλον ουδόλως τους μέλει.
Το όνομά του δεν έχει ανακοινωθεί, προφανώς δεν δόθηκε ακόμη τέτοια εισαγγελική άδεια. Θεωρώ, πάντως, εντελώς αστήρικτες τις φήμες ότι λέγεται Παπακωνσταντίνου ή Τσακαλώτος. Και αν αληθεύουν, πρόκειται περί τυχαίας συνωνυμίας χωρίς περαιτέρω συμβολισμό.
Καλύτερα να κυνηγάω μια σκιά,
παρά για ψίχουλα να παζαρεύω.
Ας μείνουμε απλοί. Πάρτε έναν δεκάλογο και κάμετέ τον ό,τι θέτε.
1
Ο Σύριζα διατηρείται, παρά τον εκτοπλασματικό κυβερνητισμό του. Διότι άλλες κυβερνήσεις έχουν άγχος μη και δεν γίνουν κατανοητές οι θέσεις τους, αλλά αυτή όχι. Δεν υπάρχει συριζαίος που «δεν καταλαβαίνει» που το πάνε οι στελεχάρες του. Ξέρει πάααρα πολύ καλά πως αν μείνει στη στρούγκα, θα ευνοηθεί περισσότερο από τους οπαδούς των άλλων κομμάτων. Η ηγεσία του εκτελεί αριστοτεχνικά μια παρθενορραφή. Χτίζει ειδικές γραμματείες, προσθέτει διορισμούς, έστω παροδικούς, μετονομάζει παρηκμασμένα ιατρεία και εκπαιδευτικές δομές σε κάτι φρέσικο και νεοπαγές, στα μεταναστευτικά έχει καταφέρει το αεικίνητον. Πλην αυτοί που τον ψήφισαν, αισθάνονται πιο ασφαλείς από τους υπόλοιπους ψηφοφόρους. Τους φροντίζουν. Χωρίς να έχουν χαράξει μήτε μια νυχιά στην κοινωνική δομή και στο Εκτελεστικό της χώρας, το έχουν υποκαταστήσει περίλαμπρα. Κάθε ρουκέτα του Πολάκη, ανήκει στα φίλια πυρά. Κάθε χειροβομβίδα κρότου-λάμψης στους δικαστές, επιβεβαιώνει πως η δικαστική εξουσία νοιάζεται για το συμφέρον της, ότι αργεί, ότι της πρέπει περιστολή. Παρενοχλεί ο δυστυχής Μητσοτάκης; Σήμενς, Μαρέβα και μη μιλάς εσύ.
2
Κανένας δεν ερευνά το ποιον των φαιών χαρακτήρων της κυβέρνησης. Ο Τζανακόπουλος δεν υπέστη την κριτική των άλλων εκπροσώπων τύπου, άλλων κυβερνήσεων. Ο Παππάς, θεωρείται βυσσοδόμος και αμείλικτος, αλλά ουδέποτε θα κριθεί αυστηρά, επειδή τον μάχονται οι «φρικτοί καναλάρχες» και ο φρικτός καναλάρχης είναι πτου κακά περίπτωση. Δεν υπάρχουν πλέον Μπόμπολας, Ψυχάρης, ο Κυριακού απέθανε, οι Κουρήδες συγχωρέθηκαν, οι Ζούγκλες, οι Ντοκουμέντιοι και άλλοι οραματιστές της κάθαρσης, είναι προφανές ότι βρίσκονται πάνω από δέκα χρόνια στις τάξεις του Σύριζα. Αν οι «άλλοι» είχαν τύπους σαν τον Καλογρίτσα στις τάξεις τους, θα τους έβγαζαν από την κολυμβήθρα του Σιλωάμ και θα τους έριχναν στο ύδωρ της Στυγός.
3
Ενδιαφέρουν οι τύποι σαν τον κύριο Κουρουμπλή. Υπηρέτησαν στην καρδιά του παλαιού συστήματος, αλλά βρίσκονται στο απυρόβλητο, επειδή εκατομμύρια τέως πασοκάδες, βρήκαν στον Σύριζα την άγια τους χαρά. Πιστεύουν ότι ήταν σε ένα Ανδρεϊκό παράδεισο, ώσπου ήρθε ο Τσοχατζόπουλος και τους τα χάλασε όλα. Και τώρα, ο Τσίπρας τους συγχωρεί και τους ανασταίνει. Στο κάτω της γραφής, λίγος-ξελίγος, έχει πρόσωπο εκτός συνόρων. Και το ότι φαντασιώνεται πως βγαίνουμε στις αγορές και τέρμα το σφιγμένο ζωνάρι, παραμένει μια αισιόδοξη ματιά, διότι το παιδί έχει φυσικότητα αντιδράσεων.
4
Από το ολέθριο σφάλμα των χρησίμων ηλιθίων, που πλαισίωσαν τον Σύριζα υπερψηφίζοντας το 17ωρο αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης του 2015, έχει απομείνει ένα Στόουνετζ λαμπρών ερειπίων, που λοιδωρείται ασταμάτητα, μέσα σε μια ακατάσχετη κακογλωσσιά των κυβερνητικών. Όσοι τους έχουν πάρει χαμπάρι, ξενητεύτηκαν. Όσοι ανησυχούν,προσλαμβάνονται. Δεν έχει πειραχτεί μήτε τρίχα της κεφαλής των άχρηστων που από την μεταπολίτευση και δώθε, αρνούνται να βγουν από τη χύτρα με το μαγικό φίλτρο.
5
Η φτώχεια και η σπάνις των κυβερνητικών επιχειρημάτων, έχει ένα ατίμητο πλεονέκτημα: γίνεται μονολεκτικώς κατανοητή. Περιορίζεται σε μερικές λέξεις: Παπασταύρου, ημαίηλ Χαρδούβελη, γερμανοτσολιάδες. Η δημιουργία, μέσα από ένα μάγμα αγανάκτησης και αναζήτησης ενός κράτους δικαίου, μιας συνομοταξίας βλακεμένων οπαδών, ποτέ δεν ήταν εμπόδιο σε μια αποφασισμένη μειοψηφία οραματιστών.
6
Πολύ θα ήθελα να δω μια λίστα δομών του κράτους που δεν υπήρχε πριν το 2015 κι όμως διατηρεί μέρος της εξουσίας της. Χιλιάδες υπάλληλοι καααάθονται, αζημίως. Και ο ιδιωτικός τομέας, η «ελπίδα» των αλλωνών, εκμεταλλεύεται την ανέχεια, με τα μέσα που διέθετε τον καιρό των μαυραγοριτών. Και μόνον οι εισαγωγές που συντελούν στην δημιουργία προϊόντων για εξαγωγή, δείχνουν το αδιέξοδο.
7
Γεγονός παραμένει πως, από την εποχή του Καστελόρριζου, η ξενοκρατία έχει βγάλει κάτι ρίζες απέθαντες. Και όλες οι ενδογενείς φυτεύσεις, περιορίζονται στην εντατική καλλιέργεια αντράκλας, την λέγουν και γλυστρίδα. Εννοώ το έρπον φυτό που τρώγεται, ακόμη και κατουρημένο.
8
Ακόμη και δύο εκατομμύρια ψήφων να λάβει η Νέα Δημοκρατία, την αναμένει πρωτοφανές βραχυκύκλωμα και κανένας από τους πολιτικούς της δεν απέκτησε ένα ζευγάρι λαστιχένιες μπότες ,για να αποφύγει την ηλεκτροπληξία.
9
Αν δεν υπάρξει πειστική τομή στην κατάσταση των πραγμάτων, η βαλκανί θεοπτία, μας περιμένει. Διότι όσο προσποιούνται οι ανώριμοι ερασιτέχνες ότι έχουν μάθει τη δουλειά, οι μόνοι αναβάσταγοι που θα τους επικρίνουν, θα είναι οι εθνικώς και οικογενειακώς ύποπτοι. Στην ομοταξία των βλίτων, η πιο παραγωγική σκέψη θε να είναι «μας έχουνε γαμήσει ώς τα τώρα από ασχετοσύνη- καιρός να δείξουν ότι κάτι έμαθαν, άς τους δώσουμε την ευκαιρία»
10
Το 2019, θα έχει συμπληρωθεί μια ψυχανώμαλη δεκαετία. Τα νέα «σκάνδαλα», οι αναθέσεις έργων, οι εργολαβίες, θα μοιάζουν με πταίσματα, καθώς η συλλογική ενοχή από την λήψη των εορτοδανείων και των επιδομάτων έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία, θα μοιάζει με καθαρτήριο. Και οι λέξεις «Μαρέβα, Σήμενς, Χαρδουβέλης» θα πάρουν σειρά στον αλγόριθμο «γαργάλατα, βραχώδη όρη, Ευταξίας, πρασινοφρουροί, αυριανιστές».
Η περίπτωση των συνεντεύξεων του τσολιά της Ελληνοφρένειας θέτει ένα γενικότερο ζήτημα: γιατί άραγε όταν φέρνεις απέναντί σου τον σατιρικό σου στόχο και του κάνεις ερωτήσεις τετ α τετ, η συντριπτικά μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να σου γυρίσει μπούμερανγκ κι αντί να τον ξεγυμνώσεις έτι περαιτέρω, να του αλλάζεις ενδυμασία φορώντας του ρούχα που τώρα πια τον κάνουν να φαίνεται συμπαθητικότερος, ανθρωπινότερος, κανονικότερος;
Μήπως η σάτιρα λειτουργεί επειδή παίζει σε παιχνίδι χωρίς αντίλογο, μήπως όσα φανερώνει η σάτιρα φανερώνουν τελικά μια στρεβλή εικόνα, στρεβλή λόγω της μονομέρειάς της; Μήπως δηλαδή τελικά η σάτιρα αδικεί πολιτικά τον κάθε Άδωνη και τον κάθε Κώστα Μπακογιάννη και όταν τους δοθεί το ελάχιστο δημοκρατικό δικαίωμα να απαντήσουν, αποδεικνύουν περίτρανα πως ο κάθε τσολιάς μπορούσε να βγάζει γέλιο από τα λεγόμενά τους και το στάτους τους, όχι επειδή είναι όντως για γέλια, αλλά επειδή δεν μπορούσαν να τα υπερασπιστούν απέναντι στην εις βάρος τους επίθεση;
Αυτή θα ήταν η μία εξήγηση. Η άλλη είναι πως το πεδίο και ο ρόλος της σάτιρας είναι διακριτός από το πεδίο και τον ρόλο της αντιπαράθεσης πολιτικών επιχειρημάτων. Διακριτός όμως όχι επειδή η πολιτική σάτιρα αφορά το μη πολιτικό, όχι επειδή ο ρόλος της δεν είναι πολιτικός. Αλλά ακριβώς επειδή ο ρόλος της είναι να μιλήσει για μια σειρά πολιτικών φαινομένων με έναν τρόπο που η αμιγώς πολιτική αντιπαράθεση είναι ανεπαρκής και φτωχή για να το κάνει. Ακριβώς επειδή ο ρόλος της είναι να αντιστοιχήσει μια σειρά πολιτικών φαινομένων με την γελοιότητα που τους αναλογεί στα αλήθεια.
Την οικογενειοκρατία π.χ. ή τη σατιρίζεις ή όχι. Ό,τι κι αν πεις κατά πρόσωπο στον Κώστα Μπακογιάννη θα έχει κάτι να σου απαντήσει. Το οποίο θα είναι και πολιτικά εύλογο. Το πόσο ακροδεξιός και τηλεπωλητής είναι π.χ. ο Άδωνις είναι μια πολιτική θέση την οποία συμμερίζεται ένα σημαντικό ποσοστό Ελλήνων και βάσει της οποίας μπορούν να βγαίνουν κάθε μέρα πέντε σατιρικές στιγμές από τα όσα αυτός λέει, υπάρχει όμως και ένα άλλο σημαντικό ποσοστό Ελλήνων το οποίο μια χαρά εκπροσωπείται από τον ακροδεξιό του λόγο. Όταν τον αναγνωρίζεις εσύ η σατιρική εκπομπή ως συνομιλητή σου, δεν υπάρχει περίπτωση να τον φέρεις με συνέντευξη σε θέση συντριβής, δεν υπάρχει περίπτωση να φύγει τρέχοντας κι αναγνωρίζοντας ότι ναι με πιάσατε τσολιάδες στα πράσα – είμαι ακροδεξιός, το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να νομιμοποιηθεί ο ακροδεξιός του λόγος ως μια χαρά στεκόμενος απέναντί σου. Το θέμα με τον Άδωνη δεν ήταν ότι δεν βρέθηκε ως τώρα κάποιος που θα του τα έλεγε χύμα και θα τον ξεσκέπαζε. Ξεσκεπασμένος είναι, όλη η χώρα γνωρίζει ποιος είναι. Ένα κομμάτι της αναγνωρίζει και τον εαυτό της στον καθρέφτη του και τον λόγο του. Που για κοίτα, βρέθηκε κι απέναντι και στον τσολιά και δεν κώλωσε.
Υπάρχει ο χώρος για τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και υπάρχει και o χώρος της σάτιρας που επιτρέπει εν τέλει ακριβώς αυτό: να κάνεις τον Άδωνη να σκάσει, να αρνηθείς να νομιμοποιήσεις την πραγματικότητα που έχει φέρει τον Άδωνη σε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή, να δείξεις με το σατιρικό όχημα πως η ακροδεξιά έχει γίνει η νέα κανονικότητα.
Αντ’ αυτού την κανονικοποιείς ακόμη περισσότερο, τόσο άραγε υπερβολικά τυφλέ, τόσο άραγε υπερβολικά αλαζόνα, τόσο άραγε υπερβολικά μαλάκα ιθύνοντα νου της ελληνοφρένειας;
Happy Friday διαβάζω καθιερώνεται στα δημοτικά. Η τσάντα μένει στο σχολείο μια Παρασκευή το μήνα για να μετριαστεί το άγχος της μελέτης και να καλλιεργήσουν τα παιδιά εξωσχολικά ενδιαφέροντα όπως ινδική κάνναβη, άγριες παπαρούνες, άγριες ορχιδέες, άγριες φράουλες. Μόνη πατρίδα, τα παιδικά μας χρόνια.
>>Στο σταθμό Αιγάλεω έχουν κλείσει οι γυάλινες πόρτες του μετρό και όλοι όσοι θέλουν να επιβιβαστούν ή να αποβιβαστούν πρέπει να χτυπήσουν το ηλεκτρονικό τους εισιτήριο στα νέα σουπερ λουκ νικελ ακυρωτικά μηχανήματα. Η ιδιότυπη μελωδία που δημιουργείται από τα σκαναρίσματα της ηλεκτρονικής κάρτας είναι νότες ξεχαρβαλωμένων κιθαρών που έλεγε και ο ποιητής. Τα κάλαντα ενός ξεχασμένου Άγιου Βασίλη με πλαστικά μούσια και λερωμένη περούκα που παίζει ένα συνθεσάιζερ με τρεις νότες σε υπόγειους υπονόμους διαφορετικών επιπέδων. Κρίστμας σπίριτ ιζ έβριγέαρ.
>>Στη γειτονιά στα κεντρικά περίπτερα πρέπει να υπάρχουν οι τελευταίοι εναπομείναντες άντρες που διαβάζουν εφημερίδα όρθιοι. Από τα σκοινιά κρεμασμένες οι φυλλάδες σαν κεντήματα προσελκύουν το κοινό τους, το περιορισμένο κοινό τους που δεν έχει πια σμαρτ φόουν και πηγή ενημέρωσης παρά μόνο την τηλεόραση / και τον Τύπο. Αλλά ας πάρουμε λίγο καθαρό αέρα δίπλα στα φανάρια διαβάζοντας τους τίτλους. Τους συμπαθώ τους ανέγγιχτους ανθρώπους από τον χρόνο και την τεχνολογική εξέλιξη. Μπορεί να μην έχουν καλό βιογραφικό, αλλά έχουν κάποιου είδους θάρρος και ίσως μια ξεχασμένη διάθεση καφενείου σε λίγο πιο σικ εκδοχή.
>>Kάθε χρόνο απορώ πως αυτό το χριστουγεννιάτικο δέντρο βρίσκει χώρο στα ασφυκτικά μας χοιροστάσια με χολ, σαλόνι, τραπεζαρία και ένα μπουντρούμι για ύπνο χωρίς παράθυρο και στριμώχνεται και λαμπυρίζει και δείχνει ατσαλάκωτο μέχρι να τυλιχτεί με σακούλες σκουπιδιών και να πέσει σε χειμερία νάρκη.