Author: Αλέξανδρος Ζωγραφάκης

Τόσο καιρό τρώγαμε την ουρά και τώρα μένει μόνο ο γάιδαρος. Δυο βδομάδες ακόμα θα κάτσουμε μέσα, μέχρι τις επόμενες δυο βδομάδες.

Τόσο καιρό τρώγαμε την ουρά και τώρα μένει μόνο ο γάιδαρος. Δυο βδομάδες ακόμα θα κάτσουμε μέσα, μέχρι τις επόμενες δυο βδομάδες.

Με την ευκαιρία της ανακοίνωσης που εξέδωσαν οι συγγενείς των θυμάτων της τρομοκρατίας για τον Κουφοντίνα: είναι αν μη τι άλλο ιδιαιτέρως ενδιαφέρον ότι οι υπερασπιστές του Κουφοντίνα αυτή τη στιγμή, θεωρούν εαυτούς, αυτομάτως, στο πλευρό του Κουφοντίνα υποστηρίζοντας ότι κοιτάζουν την κατάσταση ηθικά και όχι μόνο ιδεολογικά-πολιτικά. Προδικάζουν δηλαδή οι υπερασπιστές του, αυτές τις ημέρες, ότι ο Κουφοντίνας δεν θα τους έβαζε ποτέ –ούτε τα παιδιά τους, ούτε τους συγγενείς τους, ούτε τους φίλους τους– στο στόχαστρό του γιατί
δεν ανήκουν, πιστεύουν, και πιθανώς ορθά, στους εκπροσώπους του κεφαλαίου που δολοφόνησε εκείνος μέσω της ένοπλης πάλης που υποστήριζε (και υποστηρίζει).

Ας αποπειραθώ να ακολουθήσω τον συλλογισμό όλων όσων υπερασπίζονται σήμερα τον Κουφοντίνα όχι όμως για να εντοπίσω τα συστατικά στοιχεία των συλλογισμών αυτών, αλλά για να επιστήσω την προσοχή σε ό,τι κραυγαλέα απουσιάζει. Στη φαντασία –και ένας συλλογισμός εκτός από λογική ενέχει πάντα και φαντασία– όταν εσύ ελέγχεις τα δεδομένα της τυχαιότητας, δεν μπορείς ποτέ να βρεθείς στον δρόμο του δολοφόνου τρομοκράτη όπως βρέθηκε ένας Αξαρλιάν γιατί πολύ απλά μεροληπτείς υπέρ σου –και υπέρ των παιδιών σου, και υπέρ των συγγενών σου, και υπέρ των φίλων σου–, αλλά και υπέρ του δολοφόνου. Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι η φύση της τυχαιότητας τέτοια που όταν λειτουργεί υπέρ μας την υπερτιμάμε, και όταν λειτουργεί κατά μας την υποτιμάμε. Αποτέλεσμα αυτής της απολύτως ανθρώπινης πρακτικής είναι να φαντάζουν πολλά από όσα λέγονται υπέρ του Κουφοντίνα, και ηθικά και όχι απλώς ιδεολογικά-πολιτικά γιατί αποκρύπτεται από τους συλλογισμούς ο καθ’ όλα αποφασιστικός και, πανταχού παρών, παράγοντας τύχη. Έτσι, οι υπερασπιστές του Κουφοντίνα σήμερα, που υπερασπίζονται έναν άνθρωπο στα πρόθυρα του θανάτου που πρέπει να σωθεί, καταλήγουν συγκυριακά ηθικοί και ανθρωπιστές γιατί προστατεύονται από το μεροληπτικό πέπλο μιας τυχαιότητας που δουλεύει πάντα υπέρ τους –και υπέρ των παιδιών τους, και υπέρ των συγγενών τους, και υπέρ των φίλων τους. Καταλήγουν έτσι, και ας μην το θέλουν, όχι ηθικά, αλλά πολιτικά και ιδεολογικά ανθρωπιστές, ενάντια στη θέλησή τους. Γιατί για να είσαι και ηθικά υπερασπιστής τού Κουφοντίνα είναι καθοριστικής σημασίας να έχεις πλήρη συναίσθηση της ύπουλης τυχαιότητας που θα μπορούσε να φέρει εσένα –και τα παιδιά σου, και τους συγγενείς σου, και τους φίλους σου– στον δρόμο του Κουφοντίνα και άρα στη θέση των συγγενών των θυμάτων της τρομοκρατίας.

Όταν θα ξεμπερδέψει ο Κούγιας με την υπόθεση, ο Δημήτρης Λιγνάδης θα έχει ορκιστεί Υπουργός Πολιτισμού και η Λίνα Μενδώνη θα βρίσκεται αλυσοδεμένη στον Καύκασο σε μια υπερπαραγωγή τού «Προμηθέας Δεσμώτης».

Όταν θα ξεμπερδέψει ο Κούγιας με την υπόθεση, ο Δημήτρης Λιγνάδης θα έχει ορκιστεί Υπουργός Πολιτισμού και η Λίνα Μενδώνη θα βρίσκεται αλυσοδεμένη στον Καύκασο σε μια υπερπαραγωγή τού «Προμηθέας Δεσμώτης».

Διάβαζα τις προάλλες για μια μικρή φάρμα βιολογικής κτηνοτροφίας κάπου στις ΗΠΑ. Μου έκανε εντύπωση το διαδικαστικό/τελετουργικό που τηρείται από τους περίπου είκοσι εργαζόμενους στη φάρμα: κάθε φορά που φτάνει η στιγμή να θανατωθεί κάποιο ζώο, ο δήμιος του, αυτός που τελικά θα σκοτώσει το ζώο, δεν είναι ποτέ ο ίδιος αλλά τηρείται υποχρεωτικά ένα rotation ανάμεσα στους είκοσι εργαζόμενους: ο κάθε ένας από τους είκοσι, γίνεται δηλαδή κάθε τόσο δήμιος. Ο συλλογισμός πίσω από αυτή την πρακτική είναι το απλό και στιβαρό «αυτός που σκοτώνει θα πρέπει να λερώνει τα χέρια του με αίμα». Προσέξτε ότι έχει τεράστια σημασία τόσο η πράξη –η στιγμή– της θανάτωσης αλλά και το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επόμενη πράξη θανάτωσης. Ο περιστασιακός δήμιος δηλαδή, δεν αφήνεται να γλιστρήσει στη δύναμη της συνήθειας που του επιτρέπει να εσωτερικεύει και να αυτοματοποιεί τη μοχθηρή πράξη της θανάτωσης με, εν τέλει, μηδαμινό ψυχολογικό κόστος. Αντιθέτως, υποχρεώνεται ο εργαζόμενος σε μια διαρκή διαδικασία συγχρωτισμού με την ωμή βία και τα συμπαρομαρτούντα ενοχικά της που καλείται κάθε φορά να διαπραγματευτεί. Ο περιστασιακός δήμιος, με άλλα λόγια, προστατεύεται από το να αναχθεί σε bona fide (κανονικό) δήμιο. Είμαι της πεποίθησης ότι αν έπρεπε να σκοτώνουμε τα ζώα που τρώμε εμείς οι κρεοφάγοι, με τα χέρια μας, πολλοί από εμάς, εν μια νυκτί, θα μεταμορφωνόμασταν σε κατ’ ανάγκη βίγκαν/χορτοφάγους/ωμοφάγους. Οι περισσότεροι από εμάς δεν θα μπορούσαμε να αφαιρέσουμε τη ζωή από ένα ζωντανό για τον πολύ απλό λόγο ότι είμαστε εντελώς αποκομμένοι από την ιεροτελεστία του αίματος που προϋπέθετε η κρεοφαγία στο παρελθόν. Εγώ, για παράδειγμα, γνωρίζω το ανήθικο της κρεοφαγίας αλλά όσο το σούπερ μάρκετ πουλάει κρέας, το αγοράζω χωρίς δισταγμούς και τύψεις.

Τα αναφέρω αυτά για να επιστήσω την προσοχή στην ανθρωποφαγία που παρατηρείται μέσα στον σόσιαλ-μιντιακό κόσμο και την αληθινή ανθρωποφαγία που θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε έξω, αν κυκλοφορούσαμε πια ποτέ, σε μια πλατεία όπου θα πίστευαν πολλοί ότι θα μπορούσε να λάβει χώρα σήμερα ένα λιντσάρισμα (ή άντε να πέσουν μερικές μπουνιές). Οι περισσότεροι από εμάς αρεσκόμαστε και αρκούμαστε στην ανθρωποφαγία του κουμπιού (εξίσου μοχθηρή, αλλά άλλης τάξης): ένα μπλοκ, διαδικτυακό βρισίδι, και γενικώς νταηλίκι, πάντα πίσω από ένα συνήθως αυθεντικό άβαταρ. Έχει σημασία να πιστεύεις ότι είσαι εσύ που μιλάς στο φέισμπουκ, και όχι ένα ψευδεπίγραφο άβαταρ, γιατί έτσι καλλιεργείται η πίστη μας σε πλασματικές ιδιότητες και δεξιότητες. Η πραγματικότητα, φευ, θα έφερνε τα πάνω κάτω. Η πραγματικότητα θα έφερνε στην επιφάνεια κάτι εντελώς διαφορετικό: μια αγέλη θρασύδειλων, μαλθακών, και υπερσιτισμένων καταναλωτών ζάχαρης, καφέδων, αλκοόλ, βίντεο γκέιμς, βιβλίων, τηλεοπτικών σειρών και ηρεμιστικών που θα καλούνταν μέσω των ασθμαινόντων σαρκίων τους να πραγματοποιήσουν πράξεις που απαιτούν σθεναρά και σφριγηλά (και μοχθηρά) πνεύματα. Κυρίες και κύριοι, εμείς διάγουμε την εποχή του κουμπιού· χρόνια τώρα, πόσο μάλλον τη σήμερον που το «εξ αποστάσεως» βιώνει την τιμητική του. Μην βαυκαλιζόμαστε ότι αν πετυχαίναμε τον Λιγνάδη ή τον Φιλιππίδη, ή τον Χαϊκάλη στον δρόμο, θα μπορούσε να διαμειφθεί κάτι περισσότερο από μερικά βλέμματα απέχθειας. Η κουλτούρα του αίματος δεν μας χαρακτηρίζει πια παρά τη μαχητική και επαναστατική υπερδραστηριότητα που κατακλύζει καθημερινά τα τάιμ-λάιν μας. Ακόμη και η συζήτηση περί Κουφοντίνα, και όλοι αυτοί που υποστηρίζουν με μένος ότι αδιαφορούν αν θα πεθάνει, το κάνουν ενδεδυμένοι τον μανδύα της κουλτούρας του κουμπιού: η διαφορά στην περίπτωση Κουφοντίνα έγκειται στο ότι η πολιτεία καλείται να πράξει κάτι –ικανοποίηση του αιτήματος ή αναγκαστική σίτιση– για να αποτρέψει το μοιραίο. Η αδράνεια της πολιτείας, την παρούσα στιγμή, θα μπορούσε να φέρει τον θάνατο. Ποιος αλήθεια, με το χέρι στην καρδιά, πιστεύει ότι ο Κώστας Μπακογιάννης ή η Ντόρα Μπακογιάννη ή ο Πρωθυπουργός, θα μπορούσαν ποτέ να οδηγήσουν τον Κουφοντίνα στον θάνατο, αν δεν παρεμβαλλόταν ανάμεσά τους το οικοδόμημα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και οι ομολογουμένως αναγκαίοι μηχανισμοί εσωτερίκευσης και αυτοματισμού που κάνουν δυνατή την άσκηση εξουσίας με το να διαχέουν το πλέγμα της λιποψυχίας και των τύψεων πίσω από την κουλτούρα του κουμπιού; (Προσωπικά, ούτε τώρα, πιστεύω ότι πρόκειται να αφεθεί ο Κουφοντίνας στην τύχη του.) Εξουσία όμως, είτε αληθινή είτε πλασματική, ασκείται πλέον με το κουμπί και αυτό αποδεικνύεται, πολλές φορές, απείρως τρομακτικότερο.