Author: Θωμάς Ξωμερίτης

Πολλοί ξενέρωσαν με τις χρωματικές παρεμβάσεις στην Πανεπιστημίου για τον Περίπατο, αλλά λίγοι μάλλον θυμούνται εκείνο το άχαρο Σάββατο τέλη Σεπτέμβρη του 2012, όταν την έκλεισαν και την άφησαν για τους πεζούς με μπασκέτες, skateboards και ζευγάρια να χορεύουν.

Σε φετίχ έχουν εξελιχθεί οι παρεμβάσεις στην Πανεπιστημίου, από τις λίγες αθηναϊκές λεωφόρους που χαίρεσαι να περπατάς και ενίοτε να οδηγείς. Καλές και οι πεζοδρομήσεις αλλά μόνο εφόσον λυθούν βασικότερα προβλήματα στο κέντρο και στις γειτονιές της Αθήνας, ειδικά όσων ζουν και δουλεύουν εκεί και όχι μόνο των επισκεπτών. Το ίδιο καλά τα ποδήλατα αλλά προέχει επίσης να λυθούν προβλήματα ασφάλειας πριν τη χάραξη ποδηλατοδρόμων. Στην Αθήνα το να προπαγανδίζεις τη χαρά του ποδηλάτου είναι εξ ίσου ανεύθυνο με το να προπαγανδίζεις τη χαρά του σεξ σε πόλη που η πλειοψηφία δεν γνωρίζει από προφυλακτικά.

At the end of the rainbow του ποδηλατοδρόμου της Πανεπιστημίου, η Αχαρνών και η 3ης Σεπτεμβρίου – riders on the storm, there’s a killer on the road.

Το ανέγγιχτο πρόβλημα του κέντρου είναι η Σταδίου, στην οποία επιλέγω συνειδητά να μην περπατώ. Καλημέρα θλίψη. Ποτέ. Τηρουμένων των αναλογιών, αθηναϊκό Βαρώσι και Τσερνομπίλ. Μαύρη τρύπα και τυφλό σημείο, αγκαζέ με τα οράματα για την Πανεπιστημίου δίπλα.

Τόσες επιχειρήσεις στεγάζονται στην Κηφισίας, άξονα δίχως επαρκή συγκοινωνιακή υποδομή για την κίνηση των εργαζομένων πλην του Ι.Χ. Κάποιες από τις επιχειρήσεις θα προτιμούσαν να στεγαστούν στο κέντρο, στη Σταδίου, με άμεση την πρόσβαση από τους σταθμούς του μετρό και του ηλεκτρικού. Δύσκολο να κατανοήσω γιατί δεν υπάρχουν κίνητρα για μαζικές επισκευές, αποκαταστάσεις, ενισχύσεις και αναβαθμίσεις των κτιρίων εκεί, όταν το είδαμε να γίνεται με τη μετατροπή, στο κέντρο επίσης, άθλιων κτιρίων σε μπουτίκ ξενοδοχεία μέσα σε ελάχιστους μήνες.

Πρόσεξα το λουλούδι του κάκτου νωρίς το πρωί του Αγίου Πνεύματος, σαν άρχισα να δουλεύω στον κήπο. Μου τον χάρισε πριν μερικά χρόνια μια γειτόνισσα, τον μεταφύτεψα και ήταν η πρώτη φορά που τον είδα ανθισμένο. Τα λουλούδια πρέπει να ξεπετάχτηκαν μέσα στις προηγούμενες ώρες. Βρισκόμουν εκεί από νωρίς το Σάββατο, θα είχαν τραβήξει το βλέμμα μου μέσα σε δύο μέρες, δύσκολο να κρυφτούν.

Όλα αυτά τα χρόνια νόμιζα ότι επρόκειτο για κάποιο είδος του γνώριμου βορειοαμερικανικού barrel cactus (μοιάζουν με βαρέλια) με τα δύο γένη, Echinocactus και Ferocactus. Μεταξύ αυτών και το είδος Echinocactus grusonii, γνωστότερο με το επιστημονικό όνομα η καρέκλα της πεθεράς. Αλλά τα άνθη εκείνη τη Δευτέρα δεν είχαν καμιά σχέση με τα λουλούδια των “βαρελιών”.

Έψαξα με το Google για εικόνες, ξεκινώντας από “cactus bloom” και έφτασα σε ένα είδος από την Βολιβία, τον Echinopsis subdenudata (κάκτος ντόμινο). Το λουλούδι του ήταν παρόμοιο αλλά ο βολιβιανός κάκτος δεν ήταν αγκαθωτός, τουλάχιστον τόσο όσο ο δικός μου. Έτσι, κράτησα το γένος, το Echinopsis και γκούκλαρα προσθέτοντας spines για τα αγκάθια. Και κατέληξα, μεγάλες οι πιθανότητες, ότι ο κάκτος της γειτόνισσας είναι ο Echinopsis leucantha με προέλευση από τη δυτική Αργεντινή.

Πήγα σπίτι της να ενημερώσω για το λουλούδι. Και μου έδειξε του δικούς της Echinopsis leucantha, όλους μαζί, αυτούς που είχαν γεννήσει τον κλώνο τον οποίο μου χάρισε. Όλοι ανθισμένοι από το πρωί (τελευταία φωτογραφία).

To βράδυ εκείνης της Δευτέρας η ανθοφορία μαράθηκε.

Στις ΗΠΑ, ένα στα τρία σπιτικά στη ρεζέρβα του Έθνους των Ναβάχο (πληθυσμός 173.000), δεν έχει πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό. Μέχρι τις 14 Ιουνίου είχαν πεθάνει από την πανδημία 300 άτομα. Ο αριθμός των νεκρών εκεί ψηλότερος από τον αριθμό σε δεκαπέντε πολιτείες των ΗΠΑ.

Στο Περού, μόνο ένα στα τρία σπιτικά στα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, έχει πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό. Πρόκειται κυρίως για Ιθαγενείς Αμερικανούς, φτωχούς σε αστικά κέντρα και μετανάστες από τη Βενεζουέλα. Οι νεκροί από την πανδημία έχουν ξεπεράσει τους 6.000 και οι σχετικές στατιστικές της χώρας είναι συγκρίσιμες με αυτές της Βραζιλίας. Παρά την επιβολή έγκαιρων και αυστηρών μέτρων που θεωρήθηκαν υπόδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Συμπτώματα και συμπτώσεις.

Σε διαδικτυακή συζήτηση σχετικά με τη συνέντευξη του Αλέξη Πατέλη στην Καθημερινή, διάβασα σχόλιο γνωστού και αναγνωρισμένου πανεπιστημιακού με αναφορά στο κόμμα παιδόφιλων της Ολλανδίας και στο νόμιμο της κτηνοβασίας στη Γερμανία.

Φαντάζομαι κάποιον ομοφυλόφιλο φοιτητή ή φοιτήτρια που θα άκουγε τον καθηγητή να προβαίνει σε τέτοιου είδους δημόσια δήλωση. Την αποθάρρυνση, όταν καθηγητής με τη συγκεκριμένη αναγνώριση μιλά με τόση προκατάληψη. Το πόσο δύσκολο είναι για έναν ομοφυλόφιλο μεταπτυχιακό που ζει τη ζωή του συνειδητά, με σύντροφο σύμφωνα με την επιθυμία του, να συνυπάρξει στο ίδιο εργασιακό περιβάλλον με τον καθηγητή, δεδομένης της σχέσης ιεραρχίας μεταξύ τους. Το πόσο αποτρεπτικό για ένα νέο άξιο σπουδαστή να προσεγγίσει τον καθηγητή για επιβλέποντα διδακτορικής διατριβής. Το πόσο θλιβερό όταν ο καθηγητής είναι ικανότατος.

Σε κάποιες χώρες τέτοιες δημόσιες δηλώσεις καθηγητικού προσωπικού δημιουργούν πρόβλημα στο ίδιο και στο πανεπιστημιακό ίδρυμα. Υπάρχουν κυρώσεις. Λυπηρό όμως αν φοιτητής αναγκαστεί να προσφύγει σε διοικητικές / νομικές διαδικασίες για επιβολή κυρώσεων. Καταστροφικό για την καριέρα του καθηγητή και για την καριέρα του ίδιου του φοιτητή. Κανένας δεν κερδίζει – όσο κι αν είναι αναγκαίες στην τελική οι διαδικασίες.

Για τη συνέντευξη Πατέλη έγραψε ο Μανόλης Σαββίδης. Δεν την είχα διαβάσει καθώς δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της Καθημερινής. Από αναφορές σε αυτήν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μου φάνηκε αρχικά ως κάτι θετικό. Όταν κάποιος φίλος μίλησε για pinkwashing της κυβέρνησης της Νέα Δημοκρατίας, κατηγόρησα την αντίδρασή του ως ανακλαστική και άδικη. Ψάχνοντας, έδωσα δίκιο στο φίλο.

Δεν ήταν η αναφορά του Πατέλη στο σύζυγό του μέσω πράξης νομικά κυρωμένης στο εξωτερικό (κάτι που βέβαια δεν μπορεί να γίνει εδώ), αλλά το γεγονός ότι ο Πατέλης δεν βλέπει ουσιαστικά προβλήματα στην ελληνική νομοθεσία – όταν το σύμφωνο συμβίωσης στέκει δεοντολογικά και ουσιαστικά λειψό. Ήταν η «φάτε παντεσπάνι» στους αυτόχθονες προσέγγιση του Πατέλη, η οποία δίνει σε αναγνώστη με αγαθές προθέσεις τη λάθος εντύπωση ότι δεν χρειάζονται νομικές βελτιώσεις ενάντια των διακρίσεων στην Ελλάδα – όταν τον κόμμα το οποίο υπηρετεί αποδείχτηκε αντίθετο σε αλλαγές που θα γεφύρωναν το χάσμα των διακρίσεων.

Ένα από τα ίδια. Στις χθεσινές διαδικτυακές συζητήσεις, να ξανά τα πιστοποιητικά προοδευτικότητας για όσους απόρησαν γιατί ο Πατέλης το διαλαλεί αφού κανείς δεν νοιάζεται για το τι κάνει στο κρεβάτι του. Προφανώς οι ίδιοι, όταν κάνουν αίτηση σε ασφαλιστική εταιρεία για οικογενειακή περίθαλψη, δεν αναφέρονται σε όνομα συζύγου αλλά στην αγαπημένη στάση τους στο σεξ. Την οποία στάση φωτογραφίζουν για λόγους δημόσιας ενημέρωσης αν αποφασίσουν να πολιτευτούν, ώστε να μας πείσουν για την αξία τους και την ψήφο μας.

Ούτε και ο Μητσοτάκης κερδίζει το πιστοποιητικό με το «μα έχω γκέι ανάμεσα στους καλύτερούς μου φίλους». Και αυτό χιλιοειπωμένο.

Μαθαίνω ότι ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας, δήλωσε σήμερα υπέρ του ανοίγματος της συζήτησης για τον πολιτικό γάμο ομόφυλων ζευγαριών. Ίσως, όπως έγραψε ο Σαββίδης, έχουμε επανεκκίνηση ουσιαστικής συζήτησης για τα ηθικά και νομικά δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας την Ελλάδα. Εδώ και τώρα, κι όχι απλά pinkwashing.

---

Στην ταινία “ο Διάβολος φοράει Prada”, η Andy, η νεοπροσληφθείσα σε περιοδικό μόδας βοηθός της Miranda Priestly, κρυφογελάει στη διάρκεια επιλογής δύο μπλε ζωνών για φωτογράφιση ύστερα από το σχόλιο άλλης υπαλλήλου ότι οι δύο ζώνες είναι τόσο διαφορετικές. Στην απορία της Priestly, η Andy απαντά με αυτάρεσκη ειλικρίνεια ότι, μη γνωρίζοντας από αυτά, οι ζώνες της φαίνονται ολόμοιες. Τότε η Priestly αρχίζει έναν εξαιρετικό μονόλογο, ίσως η χαρακτηριστικότερη στιγμή της ταινίας:

Οκ, κατάλαβα. Νομίζεις ότι αυτό δεν έχει καμία σχέση με σένα. Πας στη ντουλάπα σου και διαλέγεις αυτό το ξεχειλωμένο πουλόβερ – για παράδειγμα – γιατί προσπαθείς να πείσεις τον κόσμο ότι παίρνεις τον εαυτό σου ιδιαίτερα στα σοβαρά ώστε να ανησυχείς για το τι φοράς. Αλλά δεν γνωρίζεις ότι αυτό το πουλόβερ δεν είναι απλά μπλε. Δεν είναι τιρκουάζ. Δεν είναι ουλτραμαρίν. Η αλήθεια είναι ότι είναι κυανό. Και είσαι απερίσκεπτα ανυποψίαστη του γεγονότος ότι το 2002 ο Oscar de la Renta, σχεδίασε κολεξιόν από κυανές τουαλέτες και στη συνέχεια, νομίζω ότι ήταν ο Yves Saint Laurent – αυτός δεν ήταν; – που μας παρουσίασε συλλογή από κυανά στρατιωτικά μπουφάν. Και αυτό το κυανό εμφανίστηκε ταχύτατα στις κολεξιόν οκτώ άλλων σχεδιαστών. Και μετά φιλτραρίστηκε στα πολυκαταστήματα μέχρι που έσταξε σε κάποια τραγική “Casual Corner” όπου εσύ, δεν αμφιβάλω, το ψάρεψες σε καλάθι με εκπτώσεις. Όταν στην πραγματικότητα αυτό το “μπλε” αντιστοιχεί σ’ εκατομμύρια δολάρια και σε αμέτρητες θέσεις εργασίας και είναι αρκετά κωμικό το πώς πιστεύεις ότι έκανες επιλογή ανεπηρέαστη από τη βιομηχανία μόδας όταν, ουσιαστικά, φοράς ένα πουλόβερ που επιλέχθηκε για σένα από ανθρώπους σε αυτό το δωμάτιο ανάμεσα σ’ ένα σωρό από “αυτά”.

Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα με τις συγγένειες – εκλεκτές και μη – στην πράσινη οικονομία, στην πράσινη ανάπτυξη. Το περιβάλλον και η οικολογία ήταν κίνημα που ξεκίνησε από κάποιους, λίγους, που πίστεψαν με ειλικρίνεια ότι οι ζωές μας ήταν σε δυσαρμονία με το φυσικό μας περίγυρο, στην ανάγκη να βρούμε ισορροπία για το καλό το δικό μας και του περιβάλλοντος. Σε μια άλλη αξία ζωής, στην οποία αξία όλοι είχαν δικαίωμα. Κάποιους που μιλούσαν σωστά και οι υπόλοιποι αρχικά τους θεωρούσαν γραφικούς, treehuggers, αλλού κι εκτός των βαρυσήμαντων και των ουσιαστικών που καθόριζαν την πορεία της υφηλίου. Αυτό στην αρχή. Αλλά καθώς ο καιρός περνούσε συνέβαιναν πολλά – περιστατικά, ατυχήματα, επιστημονικές διαπιστώσεις – τα οποία έδιναν δίκιο σε αυτούς τους γραφικούς οι οποίοι είχαν αρχίσει να οργανώνονται σε ομάδες, σωματεία, συλλόγους, Οργανισμούς, μη κυβερνητικούς. Και οι κυβερνητικοί, καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες άρχισαν να ανησυχούν και ν’ ακούν τις απόψεις των γραφικών, άρχισαν να ζητούν τη γνώμη τους και να τους χρηματοδοτούν. Και το ίδιο έκαναν και πολλοί του ιδιωτικού τομέα, εταιρείες μικρές και αργότερα πολυεθνικές, οι οποίες άρχισαν τις δωρεές και ταυτόχρονα να προσθέτουν στον κατάλογό τους νέα προϊόντα, την παραγωγή των οποίων ενθάρρυναν οι οικολόγοι, κυρίως η νέα γενιά, που θεωρούσαν ότι ήταν καιρός για ωρίμανση ύστερα από τη γραφικότητα, η ώρα του mainstreaming. Μαζί και οι παγκόσμιες διασκέψεις για το περιβάλλον, τη ζωή, το κλίμα, που καλούσαν σε αυτή την ωριμότητα όλο τον πλανήτη, στη νέα πραγματικότητά του. Και από αυτή τη παντρειά των μη κυβερνητικών και των επιχειρηματιών, κάτω από ευχές και ευχολόγια των κυβερνητικών, γεννήθηκε η βιώσιμη ανάπτυξη, η μετονομασθείσα με το πακετάρισμα του μάρκετινγκ σε πράσινη ανάπτυξη (το βιώσιμο φέρνει αρνητικούς συνειρμούς θνησιγενούς). Και ο έγγαμος βίος είχε πολύ lifestyle και glamour, τα eco προϊόντα και τουρισμό, διανυκτερεύσεις σε tree houses σε canopies των τροπικών, πλήθος ευκαιριών, σούπερ μάρκετ με βιολογικά και child labor free κι ελεύθερα από κάθε αδικία απ’ την αρχή της ιστορίας, με συναίνεση και με σήμανση, αποφασίζει ο καταναλωτής, και τα πάντα με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, όσο πατά η γάτα. Αυτό θέλαμε να πιστέψουμε, με αυτό μας πείσαμε, αυτό πιστοποιήσαμε.

Η πράσινη ανάπτυξη ήρθε και στην Ελλάδα, επικοινωνιακά, πάνε δέκα χρόνια απ’ όταν υιοθετήθηκε επίσημα από Πρωθυπουργού που διαφήμισε τα λεφτά που δεν υπήρχαν, και δεν υπήρχαν κυρίως για πράσινη ανάπτυξη που θα μας έκανε Δανία του νότου. Η χώρα, η καθημερινότητά μας βούλιαζε στο χρέος και στο γκρίζο.

Και τότε με την αγνών προθέσεων πράσινη Τίνα για υπουργό, ήταν που πέρασα τυχαία μπρος από μια μάντρα με σιδερικά και είδα ταμπέλα ζωγραφιστή, παραδοσιακή, όπως σε παλιό οπωροπωλείο να γράφει Πράσινη Ανάπτυξη, μάντρα στα οποία Νοτιοασιάτες πουλούσαν ό,τι ανακυκλώσιμο έβρισαν στους κάδους φέρνοντάς το σε καρότσια σούπερ μάρκετ. Τότε που ξεκινούσαν τα χρόνια της διοξίνης του καμένου στον αέρα της Αθήνας, των κλεμμένων καλωδίων και καπακιών ύδρευσης, των εγκαταλειμμένων γιαπιών. Η θλιβερή πραγματικότητα με το πράσινο, όπως στα λόγια της Priestly, είχε στάξει από τη Δανία του μέλλοντός μας στην πανταχού παρούσα θλίψη του ελληνικού νότου, ανοίγοντας “θέσεις” εργασίας σε πολλούς που δεν είχαν βιώσιμα οράματα παρά μόνο ελπίδες επιβίωσης, όχι πράσινες, και σε λίγους της αρπαχτής, της παραοικονομίας και της μαφίας.

Το πράσινο αρχικά από τα χαμηλά, από τις grass roots, στα ψηλά στα κυριλέ. Και στην Ελλάδα αναγκαστική προσγείωση στα χαμηλά.

Τα χρόνια πέρασαν η κρίση λησμονήθηκε. Ώρα για την αποκατάσταση του οράματος, να ξανάρθουμε στα ίσα μας, να βρεθούμε ψηλότερα εκεί που μας αξίζει στο μέλλον, αισιόδοξοι μακριά από τη μιζέρια του χθες. Έτσι μίλησε ο Πρωθυπουργός με αφορμή τη σπουδαία μέρα του περιβάλλοντος, ανακοινώνοντας έναν από τους κεντρικούς πυλώνες της περιβαλλοντικής πολιτικής για την εγκατάλειψη των ρυπογόνων καυσίμων, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα. Ένα στα τρία οχήματα να είναι ηλεκτρικό ο στόχος για το 2030. Δεκαεννέα φορείς υπέγραψαν την πράσινη συμφωνία για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Παράδειγμα όχι η Δανία αλλά η Νορβηγία. Αυτή ο φάρος μας, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πρωθυπουργού.

Απερίσκεπτη η αναφορά του Πρωθυπουργού στη Νορβηγία, θα έλεγε η Priestly, όταν είναι η οικονομία των ορυκτών καυσίμων που την έκανε μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο. Και θα εξηγούσε, με τον τρόπο της, στον Πρωθυπουργό τους πολλούς λόγους για τους οποίους οι ουσιαστικά οικολόγοι θεωρούν την αναφορά σε μπαταρία κόκκινο πανί. Θα μιλούσε για το αποτύπωμα της. Για τα στοιχεία που θα πρέπει να ξεθαφτούν από τη γη, τα απαραίτητα στην κατασκευή της. Για τα τοξικά απόβλητα.

Για το κόστος ανακύκλωσης. Το κόστος αντικατάστασης. Το κόστος και το αποτύπωμα από την κατασκευή όλων των νέων αυτοκινήτων ύστερα από τα κίνητρα που θα δοθούν για την αντικατάσταση όλων της παλιάς τεχνολογίας.

Θα πρόσθετε ότι ενώ η χρήση του “πράσινη ανάπτυξη” ήταν κάτι που έπρεπε να είχε περιφρουρηθεί από το οικολογικό κίνημα τώρα η μπάλα έχει χαθεί και ο καθένας, κυβέρνηση και ιδιώτες, μπορούν με ευκολία – με δηλώσεις και διαδικασίες – να τη χρησιμοποιήσει για να πρασινίσει πολιτικές και δραστηριότητες. Ότι ξεχείλωσε σαν το πουλόβερ της Andy για να χωρέσουν όλοι σε μια zero sum προσέγγιση στην ανάπτυξη που οι ενεργειακές μας ανάγκες είναι ενεργοβόρες, είτε πρόκειται για ορυκτά καύσιμα, είτε για ΑΠΕ, είτε για υγρά μπαταρίας. Παρά τις πιστοποιήσεις το φερέγγυο των οποίων δεν θα αμφισβητούσε.

Zero sum.

Είναι το στάξιμο των αρχικών πόθων και στόχων, η διαρροή, το ξεθώριασμα του πράσινου, όσο λαμπρό και ώριμο κι αν αν φαίνεται στα μάτια μας. Διαρροή είτε προς τα κάτω σε άθλια μάντρα παλιοσίδερων κάπου κοντά στη Λιοσίων, είτε προς τα πάνω για να χρωματίσει σε οικολογικούς τόνους τις πρακτικές μια γαλάζιας κυβέρνησης.

Μια χώρα που θεωρείται από πολλούς δημοκρατικούς / προοδευτικούς / αντιρατσιστές ως κριτήριο κατάταξης στους υποστηρικτές του Τραμπ το ότι κάποιος έχει ξεχάσει, αγνοήσει ή δεν έχει θελήσει να φορέσει μάσκα στα ψώνια στο σούπερ μάρκετ, είναι χώρα που έχει φτάσει σε μεγάλα αδιέξοδα, όχι μόνο πολιτικά. Φοβάμαι ότι αυτή η χώρα δεν θα μπορέσει να σηκώσει το βάρος της κρίσης από τη δολοφονία του George Floyd, κρίσης που υπήρχε ανέκαθεν, συνοδευόμενη από περιοδικά ξεσπάσματα με τα συνεχή περιστατικά αστυνομικής βίας κατά των Αφροαμερικανών. Τέσσερις ήταν και οι αστυνομικοί που έσπασαν στο ξύλο το Rodney King στο Λος Άντζελες το 1992, η αθώωση των οποίων κατέληξε σε ταραχές και σε δεκάδες θανάτους.

Το 1963 ήταν η χρονιά της μεγάλης πορείας στην Ουάσινγκτον για το δικαίωμα στην εργασία και την ελευθερία των Αφροαμερικανών. Το 2012, ο George Zimmerman, οπλισμένος εθελοντής και συντονιστής περιφρούρησης γειτονιάς στο Sanford στη Φλόριντα, σκότωσε τον άοπλο αφροαμερικανό Trayvon Martin επειδή τον θεώρησε επικίνδυνο. O Martin φορούσε φούτερ με κουκούλα -hoodie. Πενήντα χρόνια μετά τη μεγάλη πορεία, όταν οι ΗΠΑ είχαν εκλέξει για δεύτερη φορά μαύρο Πρόεδρο, ο Zimmerman απαλλάχτηκε των κατηγοριών.

Πολλά κατάφερε το “Όνειρο” του Martin Luther King κι όσοι το αμφισβητούν είναι ιδεοληπτικοί. Αλλά δεν ξέρω αν πλέον χωρά το “Όνειρο” στους καιρούς μας. Μορφή ιδεοληψίας και ο διαρκής εκφυλισμός του φυλετικού ζητήματος σε πρόβλημα που στέκει από μόνο του, ο με εμμονή αυτοπροσδιορισμός του αποκομμένος από κάθε ταξική έννοια στο νου της συντριπτικής πλειοψηφίας των Αμερικανών, προοδευτικών και μη.

Θυμάμαι τότε με τον “Κατρίνα”, όταν δόθηκε η εντολή να αδειάσει η Νέα Ορλεάνη κι έμειναν πίσω πολλοί στο γκέτο της πόλης και πνίγηκαν, πολλοί δίχως πρόσβαση σε μεταφορικό μέσο και που ίσως δεν είχαν βγει ποτέ από την πόλη. Θυμάμαι φίλους Αμερικανούς, δημοκρατικούς, προοδευτικούς και ανυποψίαστους, να κατηγορούν για ανοησία.

Από ανοησία λοιπόν και τα θύματα της πανδημίας, τα δυσανάλογα περισσότερα ανάμεσα στους μαύρους Αμερικανούς απ’ ότι στους λευκούς.

Όσο για εμάς εδώ, ας μη κάνουμε προεκτάσεις σε μια τόση δύσκολη και σύνθετη κατάσταση, υπερβάσεις βασισμένες στη δική μας εμπειρία με τις δολοφονίες του Γρηγορόπουλου και Κωστόπουλου. Και τις ιδεοληψίες μας έχουμε και, κυρίως, πολλοί αγνοούμε τα τυφλά σημεία μας. Θυμάμαι επίσης, δεκαετία του ’80, συζήτηση μεταξύ Ελλήνων μεταπτυχιακών φοιτητών. Κάποιος μίλησε για το ρατσισμό των Αμερικανών και κάποιος άλλος ανέφερε το ζήτημα των Γύφτων στην Ελλάδα. Και ο πρώτος έδωσε την αποστομωτική απάντηση “μα, για τους Γύφτους θα μιλήσουμε τώρα;”

Δώστε μου το όνομα ενός αστυνομικού που έχει κατηγορηθεί για βία εναντίον Ρομά, ιδιαίτερα εναντίον παιδιών Ρομά, με τη σβελτάδα που θα θυμηθείτε το όνομα του ξανθού αγγέλου και του Κορκονέα.

“… μπορεί να μην το έχετε ακούσει καθώς δεν παίζεται από τους περισσότερους ραδιοφωνικούς σταθμούς για λόγους άγνωστους σε εμένα, αν και πιθανώς έχουν να κάνουν με το θέμα του …” – Leonard Bernstein

It was not fate which overtook me,
Rather a wayward, wilful wind
That blew hot for awhile
And then, as the even shadows came, blew cold.
What pity it is that a man grown old in life’s dreaming
Should stop, e’en for a moment, to look into a woman’s eyes.
And I forgot!
Forgot that one’s heart must be steeled against the east wind.
Life and death alike come out of the East:
Life as tender as young grass,
Death as dreadful as the sight of clotted blood.
I shall go back into the darkness,
Not to dream but to seek the light again.
I shall go by paths, mayhap,
On roads that wind around the foothills
Where the plains are bare and wild
And the passers-by come few and far between.
I want the night to be long, the moon blind,
The hills thick with moving memories,
And my heart beating a breathless requiem 
For all the dead days I have lived.
When the Dawn comes—Dawn, deathless, dreaming—
I shall will that my soul must be cleansed of hate,
I shall pray for strength to hold children close to my heart,
I shall desire to build houses where the poor will know shelter, comfort, beauty.
And then may I look into a woman’s eyes
And find holiness, love and the peace which passeth understanding.

του William H. A. Moore,

από το The Book of American Negro Poetry (1922).

Σωρός τα χαρτιά πάνω στο μεγάλο τραπέζι του σαλονιού. Ειδοποιήσεις, λογαριασμοί – ηλεκτρικό και κοινόχρηστα – φυλλάδια, ιατρικές εξετάσεις. Σήκωσα και ξεδίπλωσα μια λεπτή εφημερίδα. Τα τοπικά νέα μιας κοινότητας στην ορεινή Φωκίδα. Από ‘κει η καταγωγή του θείου, επισήμανε ο πωλητής του διαμερίσματος.

Η θεία ήταν νησιώτισσα από Άνδρο και αδελφή της πεθεράς του. Άκληρο το αντρόγυνο, η γριά άφησε το διαμέρισμα στις νεαρές κόρες της ανιψιάς της. Τη φρόντισε όλη η οικογένεια, την πρόσεξαν, επίσκεψη σχεδόν καθημερινά και το βράδυ πριν τις δέκα το τηλεφώνημα για να βεβαιωθούν ότι είχε πάρει σωστά τα φάρμακα.

Δεν βάσταξε τον καημό από το θάνατο του άντρα της και μέσα σ’ ενάμιση χρόνο ακολούθησε.

Άφησα την εφημερίδα να περιεργαστώ μια φωτογραφία. Ήταν του συζύγου, παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία, τραβηγμένη όταν ήταν μεσήλικας. Καλοστεκούμενος, το ανοιχτό γκρίζο της ίριδας πρόδιδε γαλανομάτη. Αγρότης που άφησε νέος το χωριό για την Αθήνα και ύστερα από διάφορες δουλειές απέκτησε καφενείο στο Μεταξουργείο. Κι από εκεί βγήκε στη σύνταξη.

Έψαξα ανάμεσα στα χαρτιά για φωτογραφία της γυναίκας. Δεν βρήκα.

Μαζί κι ο σύντροφός μου για να δούμε, ύστερα από παρότρυνση του πωλητή, αν θέλαμε να κρατήσουμε κάποιο από τα έπιπλα και αντικείμενα πριν φωνάξει τους παλιατζήδες. Το χαρτομάνι στο τραπέζι μαζεύτηκε ύστερα από ψάξιμο για να δει αν υπήρχαν οφειλές ώστε να μου παραδοθεί «καθαρό» – δικά του λόγια – το διαμέρισμα. Όλα τ’ άλλα στη θέση τους όπως περιγραφή από αρχαιολόγο οικισμού που ερήμωσε όταν οι κάτοικοι μύρισαν ξαφνικά την επερχόμενη καταστροφή.

Η μεγάλη ξύλινη ντουλάπα στην κρεβατοκάμαρα, το πλυντήριο, το ριχτάρι στον καναπέ, η στεγνή και σκασμένη πλάκα σαπουνιού στο νιπτήρα.

Η γριά, πλην κάποιων λογαριασμών, δεν χρωστούσε. Αλλά χρωστά ο πωλητής. Μικροεπιχειρηματίας, μαγαζάτορας με δάνειο και τώρα με lockdown. Το διαμέρισμα δεν θα κρατηθεί για τις κόρες του που ήταν η επιθυμία της γερασμένης θείας. Η χαρά της πιστεύω, η ευγνωμοσύνη και η έννοια της.

Κοιτάξαμε γύρω. Δεν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να χωρέσει στα σχέδια μου για το διαμέρισμα. Γκρέμισμα μεσοτοιχιών, reset. Ούτε ένα μικρό παλίμψηστο.

Πίσω απ’ την εξώπορτα, ακουμπισμένα στην κόγχη του τοίχου, είδα μια μαγκούρα κι ένα μπαστούνι. Η μαγκούρα ψηλή, το ξύλο της ξανθό με σκαλιστή λαβή, το μπαστούνι χαμηλό, σκουρόχρωμο, βερνικωμένο.

Θα κρατήσουμε αυτά τα δύο, είπα, εφόσον συμφωνείς. Τα υπόλοιπα φώναξε να τα πάρουν πριν το συμβόλαιο. Αν μπορείς, θα ήθελα να κρατούσατε τα εικονίσματα στη γωνία της κρεβατοκάμαρας, πάνω από το κρεβάτι.

Υπέρβαση αρμοδιοτήτων από το Σωτήρη Τσιόδρα με τη συστηματική αναφορά σε κοινωνικά επιχειρήματα υπέρ του ανοίγματος των δημοτικών σχολείων.

Γνωρίζουμε ότι ο τουρισμός είναι το ζήτημα, ότι δεν μπορείς να ανοίγεις τη χώρα σου σε τουρίστες όταν ταυτόχρονα πριν λίγες μέρες κρατούσες κλειστά τα σχολεία. Αλλά καλό ο Τσιόδρας να τηρούσε αποστάσεις, δεν τον τίμησαν τα προφανή, τα δίχως αρμοδιότητα μπαλώματα στην τρύπα της λογικής, στο ρίσκο του ανοίγματος των σχολείων ώστε να στηριχθεί η επίσπευση της τουριστικής υπέρβασης της χώρας.

Αυτοί μιλούσαν για ρίσκο.

Βάλαμε τους ανθρώπους πάνω από τις αγορές, πήραμε το Όσκαρ, το διαφημίσαμε. Τώρα το λιώνουμε χρυσάφι για να εξαγοράσουμε αγορές.

Οι αγορές ανταποκρίνονται θετικά. Δεν είμαι σίγουρος τί αυτό υποδηλώνει, εξαρτάται ποιος Χαράλαμπος θα το πει. Ο λοιμωξιολόγος Γώγος ή ο Μπάμπης Παπαδημητρίου;

Μόνο να μαζέψουν αυτά τα κοινωνικού στόχου σποτάκια. Δεν μπορείς να διαφημίζεις visit Greece και να παίζει ακόμα το βιντεάκι με αυτή τη συμπαθή ηθοποιό, τη στρουμπουλή που δεν ξέρω το όνομά της, βιντεάκι που βγάζει ομολογουμένως μια υστερία.

KAI πλύσιμο της μάσκας στους 60, ΚΑΙ σιδέρωμα, ΚΑΙ τα πράγματα είναι σοβαρά, ΚΑΙ κάτι άλλο…

Δεν πρόλαβα να κρατήσω σημειώσεις.

Ραντεβού το Σεπτέμβρη στο Νιρβάνα στην Αλεξάνδρας με την ομπρέλα. Ίσως με τις σημειώσεις στη δεύτερη εξεταστική.

Ας γιορτάσουμε το χαμηλό ΦΠΑ των ελληνικών θερινών και θερισμού.