Author: Θωμάς Ξωμερίτης

Οι βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες στη δυτική Αττική ήταν όψεις ενός ακραίου φαινομένου. Αν η Ευρυδίκη επρόκειτο για καταιγίδα με μεγάλη περίοδο επαναφοράς σε δεδομένο (με την έννοια του κανονικού) κλιματικό καθεστώς, οι ευθύνες βαραίνουν όλο το ελληνικό πολιτικό σύστημα και την κοινωνικό ωχαδερφισμό που για δεκαετίες το σύστημα έχει σμιλέψει ώστε να συντηρείται. Αν η Ευρυδίκη σχετιζόταν με εντατικοποίηση στην εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, αποτέλεσμα ανθρωπογενούς αλλοίωσης της σύστασης της ατμόσφαιρας, οι πολιτικές ευθύνες ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας, η διαχρονικότητά τους μετριέται με την ιστορία και οι συλλογικότητα των κοινωνικών ευθυνών με τον πολιτισμό.

Λεπτομέρειες.

Κάποτε, επαναπατρισμένος και σχετικά νέος, έλαβα μέρος στη Β Φάση εκπόνησης τοπικού αναπτυξιακού προγράμματος ενός δήμου στην ανατολική Αττική. Ευτυχώς προέβλεπαν σχεδιασμό για τα ρέματα, πλημμυρική ζώνη εκατέρωθεν των ρεμάτων σταθερού πλάτους στο μήκος του ρέματος. Πήρα τη μελετήτρια να ρωτήσω ποια πλημμύρα σχεδιασμού χρησιμοποίησαν. Η απάντησή της ήταν είθισται να παίρνουμε αυτό το πλάτος.

Στη συνέχεια έλαβα μέρος σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός δημόσιου έργου. Είδα ρέμα, είδα ισοϋψείς – απλά πράματα. Εδώ πλημμυρίζει, παρατήρησα. Το ζητούμενο είναι να εγκριθεί το έργο, παρατήρησε ο συντονιστής με τρόπο ώστε να εγκαταλείψω τις παρατηρήσεις.

Το Δεκέμβριο του 1999 στη Βενεζουέλα, έντονες βροχοπτώσεις, κατολισθήσεις και πλημμύρες σε κερματισμένη από την ενεργό τεκτονική παράκτια ζώνη, άναρχα και πυκνά κτισμένης πάνω σε προσχώσεις από προηγούμενες πλημμύρες, σκότωσαν 30.000, ίσως παραπάνω. Η ασυνάρτητη δόμηση και η φτώχεια έπαιξαν το ρόλο του χαμένου και η φύση, με απρόσμενες βαριές μπόρες που έλουσαν μια γεωλογικά επικίνδυνη περιοχή, έπαιξε το ρόλο του άδικου. Ακραίο φαινόμενο στη συνηθισμένη τάξη (ή αταξία) των πραγμάτων; Σύνηθες φαινόμενο σε μια νέα μελλοντική κατάσταση; Ποιος νοιάστηκε πλην ακαδημαϊκών και ΜΚΟ; Οι Αμερικανοί είχαν την έννοια να στείλουν βοήθεια για να σώσουν τον αδύναμο και αδικοχαμένο και ο Τσάβεζ την αρνήθηκε, έχοντας την έννοια της επανάστασης, σώζοντάς την.

Πολιτικά παιχνίδια παίζει κάθε εξουσία, το ίδιο ο ασήμαντος δήμαρχος όπως ο κάθε πλανητάρχης. Η φύση τα έχει γραμμένα. Για να ορθοποδήσεις απέναντί της πρέπει να σταθείς μακριά από βλαχοδήμαρχο και από βλαχοπλανητάρχη, να χορέψεις ορθολογικά με το μετρονόμο της, με κανόνες και ορίζοντες χρόνου κατά πολύ ευρύτερους πολιτικών σκοπιμοτήτων. Κανόνες που συμπεριλαμβάνουν το απρόβλεπτο που είναι κι αυτό μέρος της φύσης.

Έχοντας πει αυτά, όποιος θέλει, καταφέρει και αναλάβει τοπική ή εθνική κυβέρνηση, αναλαμβάνει και ευθύνες, χορεύει, κάνοντας ό, τι πρέπει, το μέγιστο δυνατό με το μετρονόμο να χτυπά και το δάχτυλό του χαμηλωμένο.

1969, επτάχρονο αγόρι μεγάλωνα στην ελληνική επαρχία, στην Καλαμάτα, δίχως τηλεόραση ακόμα. Τέλη της δεκαετίας του ’60 και η μητέρα μου διάβαζε ανελλιπώς τα εβδομαδιαία Επίκαιρα. Περίμενα τη στιγμή που θα μου έδινε να τα ξεφυλλίσω, να μυηθώ στον κόσμο.

Γύρναγα τα φύλλα, τα μάτια μου ρουφούσαν με ευλάβεια και μαγεία ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Παιδάκια στο Βιετνάμ, νεκροί χωρικοί σε χαντάκια στην άκρη του δρόμου. Η Κριστίν Κίλερ ημίγυμνη (προφανώς σε πρότερες φωτογραφίες). Ο Μπόμπι Κένεντι, ο Σιρχάν Σιρχάν.

Πάνω απ’ όλα γοητευτικός ο κόσμος των μεγάλων για τον οποίο ανυπομονούσα να κρατήσω στα χέρια μου το εισιτήριο. Διάβαζα αργά, ρωτούσα τη μητέρα μου κι αυτή μου εξηγούσε δίχως όμως οι φωτογραφίες να με φοβίζουν. Δεν θυμάμαι κάτι τέτοιο, ούτε και θυμάμαι να νιώθω λύπη για όσα έβλεπα.

Η Σάρον Τέιτ πανέμορφη. Γοητευμένη η λογική μου, γεννούσε μια δική της αρμονία που εξηγούσε τη φρικτή δολοφονία της. Αυτό το πλάσμα είχε έρθει στον κόσμο για να είναι όμορφο και να ‘χει αυτή τη συγκεκριμένη μοίρα.

Δεν υπήρχαν κίνητρα. Ο κόσμος ήταν αυτό που ήταν και ήταν γοητευτικός.

Θυμάμαι μια εποχή που τα σκυλιά γαύγιζαν κάθε βράδυ και ήταν συνέχεια πανσέληνος, έγραψε η Joan Didion σε κείμενό της για το Charles Manson. Και συνέχισε… θυμάμαι επίσης αυτό και μακάρι να μην το θυμόμουν: θυμάμαι ότι κανείς δεν εξεπλάγη.

Κορεσμένος ο κόσμος το 2017, τον κούρασε μια συνεχής πανσέληνος. Τη μέρα που πέθανε ο Charles Manson η Didion θα έγραφε:

Θυμάμαι κανείς δεν εξεπλάγη, θυμάμαι κανείς δε νοιάστηκε. Κι αυτό μακάρι να μην το θυμόμουν.

Στις 27 Δεκέμβρη του 2003 σεισμός στο Ιράν σκότωσε 30.000 ανθρώπους, ο χειρότερος στην ιστορία της χώρας όσον αφορά σε απώλειες. Πέρα από τους νεκρούς ο σεισμός κατέστρεψε την πόλη Μπαμ, η αρχαία ακρόπολη της οποίας έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ο σεισμός έγινε πρώτη είδηση στις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες (υπήρχε διαδίκτυο τότε αλλά, δυστυχώς, δεν υπήρχε ακόμα Facebook).

Εκείνο τον καιρό εμείς ασχολούμαστε με τη διαδοχή στην Προεδρία του ΠΑΣΟΚ και την ανάδειξη του Γιωργάκη στην ηγεσία του κόμματος. 27 του Δεκέμβρη του 2003, ένα χρόνο παρά μια μέρα πριν από το σεισμό στη νοτιανατολική Ασία (26/12/2004) που σήκωσε τσουνάμι και σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες – ο αριθμός κάπου μεταξύ των 220 και των 280 χιλιάδων.

Ο προχθεσινός σεισμός στον Ιράν, ο οποίος ευτυχώς δεν άγγιξε τους 30.000 νεκρούς όπως αυτός του 2003, συνέπεσε χρονικά με τις εκλογές για ανάδειξη ηγεσίας της Κεντροαριστεράς. Ευτυχώς μια νίκη της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, αφού προσέλκυσε πάνω από 200.000 κόσμο στις κάλπες (μια τάξη μεγέθους ανάλογη με τους νεκρούς από το σεισμό του 2004 στην νοτιοανατολική Ασία).

Ελληνική και όμορφη η λέξη ομφαλοσκόπηση. Δυστυχώς την έχουμε ξεπεράσει, δεν μας καλύπτει. Περιγράφει την κατάσταση μας καλύτερα η εγγλέζικη φράση beating a dead horse. Η οποία, ευτυχώς, έχει κοινά με την εξίσου καλή δική μας βαράτε μας κι ας κλαίμε.

Πρόσφατα είχα μια κουβέντα με τη φίλη Αλίκη Πάνου, γυναίκα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στη μάχη για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και ιδρυτικό μέλος της μη κυβερνητικής, μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Αρχιπέλαγος. Η κουβέντα ξεκίνησε με αφορμή την πρόσφατη άθλια και αφελή προκήρυξη των «αντισπισιστών» και πέρασε στις προσπάθειες διατήρησης της βιοποικιλότητας, οι οποίες για να τραβήξουν το ενδιαφέρον του κόσμου πρέπει να επικεντρώνονται σε «χαρισματική» πανίδα, με την έννοια του όμορφου και σέξι είδους, όπως η θαλάσσια χελώνα, η αρκούδα, η μεσογειακή φώκια. Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό, πλην του γεγονότος ότι άλλες προσπάθειες, εξίσου σημαντικές, χάνονται σε τυφλό σημείο της κοινής γνώμης. Κάτι το οποίο πολλές φορές δυστυχώς σημαίνει δυσκολία χρηματοδότησης προγραμμάτων διατήρησης που δεν αφορούν σε όμορφα και σέξι είδη.

Η Αλίκη μου μίλησε για τις προσπάθειες του Αρχιπελάγους να φέρει στο προσκήνιο την κατανάλωση θαλασσινών των οποίων η συλλογή, το εμπόριο και η καταστροφή των ενδιαιτημάτων απαγορεύονται από ελληνική και κοινοτική νομοθεσία και από διεθνείς συμβάσεις. Συγκεκριμένα πρόκειται για δίθυρα (μαλάκια που φέρουν διπλό όστρακο) και θαλάσσια σαλιγκάρια, επτά στο σύνολό τους, τα οποία προστατεύονται στην Ελλάδα – τον πετροσωλήνα, την πίννα, το μεγάλο χτένι, τη μπουχώνα (ή κοχύλα), το γαϊδουροπόδαρο (ή βασιλικό στρείδι), το δάκτυλο (ή φτερό αγγέλου) και τα σαλιγκαράκια. Έρευνα του Αρχιπελάγους σε εστιατόρια σ’ όλη την Ελλάδα, στην οποία εξασφαλίστηκε η ανωνυμία των συμμετεχόντων και που αφορούσε είκοσι είδη των οποίων οι πληθυσμοί χαρακτηρίζονται από μείωση (ανάμεσα στα είκοσι και τα επτά προστατευόμενα), έδειξε ότι και τα είκοσι είδη είχαν συμπεριληφθεί τουλάχιστον μια φορά στον κατάλογο των εστιατορίων ενώ το 42% είχε για τουλάχιστον μια φορά στο μενού κάποιο από τα επτά προστατευόμενα. Την πρώτη θέση από τα επτά (και πέμπτη ανάμεσα στα είκοσι), την έπιασαν οι πετροσωλήνες (το 23% των εστιατορίων στην ελληνική επικράτεια συμπεριλαμβάνουν πετροσωλήνες στον μενού τους) με δεύτερο το μεγάλο χτένι και τρίτη την πίννα.

Η ιστορία των πετροσωλήνων και των υπόλοιπων επτά ειδών είναι ανάλογη με την γνωστή ιστορία των αμπελοπουλιών στην Κύπρο. Με τη μόνη διαφορά ότι, συγκριτικά, τους πετροσωλήνες ούτε όμορφους ούτε σέξι μπορεί να τους πει κανείς. Η ιστορία των αμπελοπουλιών βγάζει δάκρυ, έχει ξόβεργα και δίκτυ. Πολλά λεφτά κινεί το παράνομο σύστημα στην Κύπρο, μαφιόζικοι οι τρόποι του. Οι μεζέδες απολαμβάνονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους στα εστιατόρια ή σε πάρτι ώστε να εξασφαλίζεται η διακριτικότητα. Όμορφα τα αμπελοπούλια όπως και η αρκούδα, η θαλάσσια χελώνα, η μεσογειακή φώκια. Συγκινητικές οι φωτογραφίες τους στις ξόβεργες της Κύπρου, το ίδιο με αυτές με το αίμα των δελφινιών στις Νήσους Φερόε. Ο Jonathan Franzen, ο αμερικανός συγγραφέας και μανιώδης bird-watcher, συμπεριέλαβε το ζήτημα των αμπελοπουλιών σε συλλογή κειμένων (αρχικά γραμμένο για το New Yorker). Ο καθόλου τιμητικός τίτλος του κειμένου, the Ugly Mediterranean. Και δεν ήταν μόνο ο Franzen, ήταν και άλλοι. Ενδιαφέρθηκε και ο Πρίγκιπας Κάρολος.

Συγκινητικά τα πουλιά και τα δελφίνια, άσχημος ο πόνος. Όμως, ο συναισθηματισμός αποφορτίζεται γρήγορα. Η αλήθεια είναι ότι όσο προστατευόμενοι κι αν είναι οι πετροσωλήνες, όσο και αν η συλλογή τους απαιτεί το σπάσιμο του βράχου που έχουν τρυπώσει, είναι δύσκολο το πρόβλημά τους να προκαλέσει τέτοιο θυμό ώστε κάποιος που νοιάζεται να αποκαλέσει όσους συμμετέχουν στο εμπόριό του ugly Mediterraneans. Αλλά ελλιπής μια προσέγγιση στη διατήρηση που βασίζεται μόνο στο συναισθηματισμό. Έτσι, η ιστορία των πετροσωλήνων είναι εξίσου γοητευτική με την ιστορία της κάθε ζωής, της ζωής στο σύνολό της. Και μια γοητευτική ιστορία μένει

Οι λιθοδόμοι ή λιθοφάγοι, τα δίθυρα που ζουν σε βράχους που σκάει το κύμα ή βαθύτερα, που μεγαλώνουν αργά, ολόκληρες δεκαετίες, για να φτάσουν τα μόλις μερικά εκατοστά μήκος, καρφωμένα και χωμένα σε πέτρα στην οποία η φύση και μοίρα επέλεξε να ζήσουν, μόνα, φιλτράροντας το νερό, και να μην ερωτεύονται αλλά να στέλνουν τα αυγά τους στην τύχη των ρευμάτων ελπίζοντας να απαντήσουν στο δρόμο τους το σπέρμα. Προϋπόθεση ομορφιάς που μένει είναι η γοητεία και γοητευτικό εκείνο το σεφερικό, το δεμένη πάνω στο βράχο που έγινε με τον πόνο δικός μου – η ιστορία της ζωής όλης, από την αρχή της. Επιβεβαιώνω λοιπόν τα λόγια του Σεφέρη από τη Βικιπαίδεια: Σε πολλά μέρη του κόσμου μπορεί κανείς να συναντήσει τέτοιες τρύπες και αυτό αποδεικνύει ότι στο μέρος εκείνο κάποτε υπήρχε βυθός θάλασσας. Στη χώρα μας τέτοια σημάδια από τα μαλάκια αυτά είναι πολύ συχνά στους δρόμους από το Φάληρο ως την Καστέλλα, όπως και στο δρόμο από Αθήνα προς Κόρινθο, καθώς και στις υπώρειες του Παρνασσού. Και διαβάζω αλλού ότι τέτοια σημάδια βρίσκεις μέχρι πάνω στις Άλπεις.

Η γοητεία τα περιέχει όλα. Ομορφιά, δέος, φόβο – ακόμα και οργή – σεβασμό, έλξη, αγάπη. Αυτή είναι μια ισορροπημένη προσέγγιση απέναντι στη φύση κι όχι μια λειψή, γλυκερή και ευνουχισμένη, όπως τα λούτρινα ζωάκια.

Όποιος λοιπόν γοητεύεται γνωρίζει ότι το ζουμί της ιστορίας δεν έχει τελικά κρασί λευκό, σκόρδο και μαϊντανό. Η ουσία είναι αλλού. Η έρευνα του Αρχιπελάγους έδειξε ότι η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται. Είναι αναγκαίο να εντατικοποιηθούν οι παρεμβάσεις ενημέρωσης αλλά και να υπάρξει κατασταλτική προσέγγιση για την εφαρμογή της νομοθεσίας.

Ας ξεκινήσουμε από εκεί. Αντιγράφω λοιπόν από τη σελίδα του Αρχιπελάγους

Εμείς όμως οι πολίτες, όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά, μπορούμε και πρέπει να συνεισφέρουμε επί τόπου στην προστασία αυτών των – σπάνιων πια – ειδών των ελληνικών θαλασσών:
• να μην συλλέγουμε τα συγκεκριμένα είδη ως ερασιτέχνες ή επαγγελματίες ψαράδες, ούτε για δολώματα
• να μην τα παραγγέλνουμε στις ταβέρνες ή να τα στέλνουμε πίσω αν μας προσφερθούν
• και να εξηγούμε στους ταβερνιάρηδες ότι αυτοί οι μεζέδες ανήκουν στα προστατευόμενα είδη

Αυτή η στάση μπορεί να φέρει αποτελέσματα πολύ πιο γρήγορα από τις περίπλοκες και μακροχρόνιες διαδικασίες στα πλαίσια των διεθνών Συμβάσεων!

…On Wednesday, the board members of Uluru-Kata Tjuta National Park, which manages the popular site also known as Ayers Rock, said they would soon stop requesting that hikers respect the landmark. Instead, they will demand it. Beginning in 2019, climbing Uluru, which is considered sacred to the region’s indigenous Anangu people, will be banned, the board said…

NY Times, 1/11/2017

Το Εθνικό Πάρκο Uluru – Kata Tjuta ιδρύθηκε το 1977, ενώ οκτώ χρόνια αργότερα ο μονόλιθος του Ουλουρού δόθηκε πίσω στους Αβορίγινες Άνανγκου. Για τις ανάγκες του Εθνικού Πάρκου (που είναι και μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO), υπάρχει δωδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο που αποτελείται από 8 Αβορίγινες, εκπρόσωπο του Υπουργείου Τουρισμού, εκπρόσωπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, εκπρόσωπο της Βόρειας Επικράτειας και τον/την Διευθυντή/ρια του Εθνικού Πάρκου. Εφαρμόζονται αυστηροί κανόνες στη χρήση του Πάρκου από τους επισκέπτες, στα μονοπάτια που θα περπατήσουν ή στα σημεία που θα καταλύσουν. Οι επισκέπτες έχουν ευθύνη να μαζέψουν και ν’ απομακρύνουν από το χώρο του Πάρκου τα σκουπίδια και τ’ αποφάγια τους. Χαρακτηριστικά, ό,τι υγρό απομείνει από το μαγείρεμα είναι υποχρεωμένοι να το μαζέψουν και αυτό σε δοχείο. Και σε προκαθορισμένα σημεία μαζεύονται όλες οι φυλές τους Ισραήλ να θαυμάσουν και να γιορτάσουν το ηλιοβασίλεμα και την ανατολή.

Και οι δύο βράχοι είναι ιεροί· το Ουλουρού είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους Άνανγκου, με αναφορές στο μονόλιθο σε μύθους των περισσότερων ιθαγενών της Αυστραλίας. Σε σημεία ταμπού κατά μήκος του μονοπατιού που φέρνει γύρω από το Ουλουρού, όπως μέρη απαγορευμένα για τους άνδρες Άνανγκου, δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση.

Σ’ όλα αυτά τα όμορφα και τα καλά υπάρχει μια εξαίρεση. Στο Κέντρο Επίσκεψης οι Άνανγκου διατηρούν βιβλίο επισκεπτών, με τον τίτλο «Δεν σκαρφάλωσα στο Ουλουρού». Από όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Πάρκου, ο/η εκπρόσωπος του Υπουργείου Τουρισμού τη χώρας εξακολουθεί να βάζει βέτο στο ν’ απαγορευτεί η πρόσβαση των επισκεπτών (μέσω καθορισμένου μονοπατιού) στο πλάτωμα της κορυφής του βράχου. Το Υπουργείο εξακολουθεί να επιμένει ότι οι περισσότεροι επισκέπτες έρχονται στο Πάρκο για να σκαρφαλώσουν το βράχο (ελλείψει προφανώς άλλων βράχων στην αυστραλιανή έρημο και ήπειρο). Οι φύλακες του Πάρκου που καθαρίζουν το πλάτωμα, μαζεύουν ανάμεσα στα σκουπίδια και το χαρτί υγείας που σκορπίζει ο αέρας παντού στην κορυφή.

Κι ένας ορκισμένος άθεος θα εξοργιζόταν όταν μάθαινε ότι κάποιος τουρίστας πήγε και αφόδευσε στην εκκλησία του χωριού του.

(κείμενο γραμμένο τον Οκτώβρη του 2013)

Το φθινόπωρο της δυσαρέσκειάς μας, το οποίο ξεκίνησε με το να έρθουν στο φως τα κρυμμένα για χρόνια κάτω από το χαλί της κινηματογραφικής βιομηχανίας, συνεχίζεται. Αφού η δυσαρέσκεια σάρωσε όπως κύμα, με το “me too”, την υφήλιο από άκρη σε άκρη, ισοπεδώνοντας και εξισώνοντας τη δύσκολη θέση που μπορεί να βρεθεί μια γυναίκα στην Ινδία, η οποία προσπαθεί να ικανοποιήσει τη σωματική της ανάγκη βράδυ στην άκρη ενός σκοτεινού χωριού, με τη δύσκολη θέση μιας νέας γυναίκας που προσπαθεί να ικανοποιήσει την ανάγκη της για μια θέση στη λάμψη του Χόλυγουντ, το αγανακτισμένο κύμα επιστρέφει στη χώρα των πλουσίων και διασήμων, δίχως διακρίσεις στο φύλο και στο σεξουαλικό προσανατολισμό των θυμάτων.

Δεν ξέρω αν ο Kevin Spacey υπολόγισε σε συγχωροχάρτι πιστεύοντας ότι μια ομολογία της ομοφυλοφιλίας του θα ελάφρυνε το γεγονός ότι την έπεσε σε ανήλικο. Υπάρχει ένα προηγούμενο με την άστοχη επιείκεια που έδειξε ο Obama στη μείωση της ποινής της Chelsea Manning (πρώην Bradley) η οποία είχε καταδικαστεί για τη διαρροή χιλιάδων διαβαθμισμένων έγγραφων στο WikiLeaks. Σίγουρα η κοινή γνώμη στην περίπτωση του Spacey, με τον ανήλικο, θα δείξει λιγότερη επιείκεια. Παράλληλα καταλαβαίνω τη θέση των ακτιβιστών που δίνουν αγώνα στο να αποσυνδέσουν την ομοφυλοφιλία με την παιδοφιλία και την πέφτουν στον Spacey (αν και ανοησία κατά τη γνώμη μου η πίστη ότι τα ποσοστά των παιδόφιλων είναι διαφορετικά ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους). Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος ο Spacey έπρεπε να μη συνοδέψει τη δήλωσή του ότι δεν θυμάται το περιστατικό πριν 31 χρόνια, όταν μεθυσμένος παρενόχλησε το 14χρονο Anthony Rapp (σύμφωνα με ισχυρισμούς του δεύτερου), με το coming out του. Άτοπο και άκαιρο, βλακώδες και αναξιοπρεπές – my kingdom for a horse! Το βάθος της αναξιοπρέπειας θα γινόταν πιο φανερό στην περίπτωση που ο Spacey ομολογούσε ότι θυμόταν το περιστατικό (το να μη θυμάται δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν συνέβη).

Εδώ θα ήθελα να επισημάνω δύο σημεία.

Το πρώτο αφορά στο ειδικό βάρος που έχει η σεξουαλική παρενόχληση από ένα νηφάλιο, κυρίαρχο των πράξεών του και σε θέση ισχύος άντρα (ή άτομο) προς κάποιον/α που ζητάει στήριξη στην αναζήτηση εργασίας και καριέρας, σε σύγκριση με σεξουαλική παρενόχληση από άτομο που είναι μεθυσμένο. Δεν θέλω να δικαιολογήσω τον Spacey με αυτό αλλά το συνδυάζω με την ομολογία του Rapp ότι είχε μείνει μόνος στο διαμέρισμα του πρώτου (ο οποίος έδειχνε μεθυσμένος). Το δεύτερο σημείο λοιπόν είναι τι δουλειά είχε ένας 14χρονος, μόνος (ασυνόδευτος), ανήλικος και καλεσμένος σε πάρτι μεθυσμένου οικοδεσπότη όταν όλοι οι υπόλοιποι θαμώνες είχαν αποχωρήσει.

In the autumn of our discontent there is something rotten in the state of our perception.

Σερφάροντας στο διαδίκτυο την προσοχή μου τράβηξε αυτή η φωτογραφία με το σχετικό άρθρο. Έχει διαπιστωθεί η αυθεντικότητά της, δίχως όμως να έχει εξακριβωθεί η ταυτότητα του/της φωτογράφου. Ένας αυστραλιανός πράσινος δενδρόβιος βάτραχος, Litoria caerulea το είδος, τη στιγμή που καταβροχθίζει, ζωντανό εννοείται, ένα μωράκι, ένα φιδάκι. Striking χαρακτηρίζει τη φωτογραφία η αρθογράφος, disturbing θα πρόσθετα εγώ. Μια αίσθηση ναυτίας, ειλικρινής η φωτογραφία με την αγωνία και την ασφυξία εξίσου αποτυπωμένες στο πρόσωπο θύτη και θύματος. Η τροφική αλυσίδα, ένας φαύλος κύκλος. Like a tunnel that you follow to a tunnel of its own. Περιστρεφόμενοι οι ρόλοι του θύτη και του θύματος.

Χρώματα, αρώματα και γεύσεις. Δύσκολη ήταν η ανάβαση στην κορφή της τροφικής αλυσίδας. Άξιζε όμως ο κόπος, πολυτέλεια και ορίζοντας εκεί ψηλά. Βλέπεις τα πάντα, η άνεση της απόστασης σε βοηθάει να αναδεικνύεις ομορφιά. Συνεχώς, στα πάντα. Ή τέλος πάντων να την εφευρίσκεις. Γευσιγνωσία.

Έτσι όλα μπαίνουν σ’ ένα σωστό δρόμο.

Δεν ειρωνεύομαι.

…What is apparent in Louisville is that the Negro has won a few crucial battles, but instead of making the breakthrough he expected, he has come up against segregation’s second front, where the problems are not mobs and unjust laws but customs and traditions…

Hunter S. Thompson – “A Southern City with Northern Problems”

Τώρα που κοπάζει ο θόρυβος από την κατάθεση και τη ψήφιση του νομοσχεδίου για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, επανέρχομαι σε κάποιες σκέψεις, όχι καινούργιες, μερικές από τις οποίες έχω σημειώσει εδώ στο Cloud και μερικές στο προσωπικό μου ιστολόγιο.

Για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων πριν από λίγα χρόνια σηκώσαμε σημαία το “born this way”. Πολλοί ταμπουρωθήκαμε πίσω από τη βιολογία, επιχειρηματολογώντας ότι η φύση έχει προαποφασίσει κι εμείς είμαστε ανίσχυροι απέναντί της. Είχαμε την καλύτερη δικαιολογία – δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, δεν έχουμε περιθώρια επιλογής, πρέπει να μας δεχτούν, να αποδοθεί η ισονομία το απαύγασμα της οποίας είναι ο γάμος μεταξύ ομοφύλων ζευγαριών.

Για τα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων υποβιβάζουμε το ρόλο της φύσης, επιχειρηματολογώντας ότι το βιολογικό φύλο δεν έχει τη σημασία που έχει το κοινωνικό φύλο (και το οποίο κοινωνικό φύλο είναι κατασκεύασμα). Κάτι που μας δίνει το δικαίωμα της επιλογής κοινωνικού φύλου κατά επιθυμία και βούληση.

Ποτέ δεν πίστεψα σ’ ένα άκαμπτο «gay γονίδιο», πάντα πίστευα ότι οι καταστάσεις είναι σύνθετες – κάπου η φύση, κάπου η ανατροφή. Ποτέ δεν πίστεψα επίσης ότι μπορείς να αγνοήσεις το βιολογικό φύλο, το ειδικό βάρος που έχει η φύση.

Σημασία για μένα έχει το δικαίωμα της επιλογής, η ελευθερία να διαλέγεις αυτό το οποίο υπαγορεύει η καρδιά σου και που είναι δύσκολο να αναλύσεις και να αιτιολογήσεις αλλά αναγκαίο για να ζήσεις συμφιλιωμένος με τον εαυτό σου. Ό, τι και αν σημαίνει ο «εαυτός», απ’ ότι και αν είναι φτιαγμένος ή σμιλεμένος. Πάντα υπάρχει ένα στοιχείο επιλογής. Η ισονομία συνιστά την υποχρέωση της κοινωνίας να σου κατοχυρώσει αυτό το δικαίωμα.

Ο άνθρωπος κινείται σε πλαίσιο ελευθερίας την οποία εξασφαλίζει ο πολιτισμός που είναι υπέρβαση της βιολογίας. Οι κοινωνικοί ρόλοι των φύλων (από το τί φοράς μέχρι του να είσαι πυροσβέστης) υπό την προϋπόθεση της τεχνολογίας και της δίκαιης κοινωνίας, συνιστούν όντως κατασκευάσματα. Ο πολιτισμός μπορεί και υπερβαίνει την βιολογία αλλά καλό είναι να μη την αγνοεί.

Έτσι, ανάμεσα στο δογματικό ταμπούρωμα πίσω από μια δήθεν απόλυτη βιολογική αλήθεια όσον αφορά στο «γεννήθηκα έτσι» για τους ομοφυλόφιλους και στη δογματική απόρριψη του βιολογικού φύλου όσον αφορά στα διεμφυλικά άτομα, η αλήθεια περνά από το δικαίωμα να ορίσεις αυτό που σε συμφιλιώνει με σένα και την υποχρέωση σεβασμού αυτού του δικαιώματος από τους υπόλοιπους. Είναι δρόμος ελευθερίας και ισονομίας.

Αλλά δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε δύο μέτρα ανάλογα με το ό, τι υπαγορεύει η περίπτωση. Οι διεκδικήσεις ισονομίας χρειάζονται συνέπεια και όχι αλά καρτ επιλογή σε περιστασιακή βάση άκαμπτων και, το σημαντικότερο, αντίθετων θέσεων οι οποίες μπορεί να συμβάλουν σε μια δεδομένη πολιτική διεκδίκηση, δίνουν όμως λαβή σε όσους λένε ότι δεν πρόκειται για αίτημα ζωής αλλά υπόθεση lifestyle.

Επί του πρακτέου τώρα, βεβαίως είναι αναγκαία η ασπίδα προστασίας και η νομική αναγνώριση για τα διεμφυλικά άτομα, μιας ευάλωτης μειονότητας, ανέκαθεν εξοστρακισμένης στο περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας και στοχοποιημένων θυμάτων βίας την οποία βία δικαιολογούσε η πλειοψηφία της κοινωνίας.

Τέλος, έχω επιφυλάξεις για την καθαρά νομικίστικη προσέγγιση που ακολουθεί πλέον το κίνημα για τα λοατ δικαιώματα στο σύνολό του, η οποία από μόνη της είναι ένας είδος ανελευθερίας και τρέφει πόλωση και διχασμό. Οι νέες χούντες είναι αυτές των τεχνοκρατών οικονομολόγων και νομικών. Ναι, να παλεύουμε για νομική κατοχύρωση αλλά είναι πύρρειος η όποια νίκη θεωρεί ότι τα νομοθετήματα συνιστούν από μόνα τους τελικούς θριάμβους, στήνει δικαστήρια και ενθαρρύνει κλίμα πολέμου στην καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας και του σεξισμού με πυρομαχικά και βολές που βασίζονται αποκλειστικά σε νομοτεχνήματα και όχι στην παιδεία και στη βελτίωση της κοινωνικής κατανόησης και αποδοχής.

Σοφό το απόσπασμα του Thompson στην αρχή του κειμένου. Κι έχουν περάσει τόσα χρόνια.

Diskoteka 80 σημαίνει Eurotrash Classic.

It’s lip-singin’ good and classy.

Παρακολουθώντας, είναι άξιον απορίας το πώς μερικοί καλλιτέχνες τότε περνούσαν τον έλεγχο διαβατηρίων. Προφανώς αυτό γέννησε την ανάγκη της Συμφωνίας Σένγκεν.

Έχει χορευτικό με αστροναύτες ενώ κάποιοι στο ακροατήριο χορεύουν ντυμένοι με στολή KFC.

To grand finale με το Cheri Cheri Lady. Άξιον απορίας επίσης τί τραυματικό με ανάγκασε να κάνω delete του τραγουδιού στο μυαλό μου.

Αισθητή η απουσία της Sandra.

Το σιωπηρό τείχος γύρω από τον κινηματογραφικό παραγωγό Harvey Weinstein συνιστά μάσκα υποκρισίας. Ο Weinstein ήταν πρώτο τραπέζι σε γκαλά για το AIDS, σε μάχες για τον έλεγχο της οπλοκατοχής και υπέρ της κοινωνικής πρόνοιας. Με δωρεές στο Δημοκρατικό Κόμμα για τις προεκλογικές εκστρατείες της Χίλαρι και του Ομπάμα. Κοινό όμως μυστικό οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις και πιέσεις εκ μέρους του σε γυναίκες που ζητούσαν από αυτόν επαγγελματική βοήθεια προκειμένου να τους δοθεί ευκαιρία για καριέρα στον κινηματογράφο.

Να πυροβολούμε ομαδικά, στο όνομα της μάχης κατά του σκοταδισμού, τον άξεστο Τραμπ για την κάθε του δήλωση αφού τη περάσουμε στο μικροσκόπιο για σεξισμό – στις λίγες περιπτώσεις που δεν τον έτριψε με περίσσεια περηφάνια στα μούτρα μας. Από την άλλη, αν θέλουμε να είμαστε κάπως πειστικοί, ας μη δηλώνουμε σοκαρισμένοι ή τρομαγμένοι, όπως η Μέριλ και η Νταμ Τζούντι, από τα μαντάτα για τη συμπεριφορά του Weinstein. Μουχλιασμένα κάτω από το χαλί μας, τώρα σκοντάφτουμε πάνω τους, τώρα που υποτίθεται ότι συνειδητοποιήσαμε τον όγκο τους.

Ω ναι! Κέντρο αποτοξίνωσης. Αρρώστια και όχι προσωπική ευθύνη. Rehab. Χρόνια η ίδια ιστορία.