Author: Θωμάς Ξωμερίτης

  • Μάρτης, σ’ άλλους παραλλήλους

    Αμμοθίνες με πάχνη εντός κρατήρα διαμέτρου πέντε χιλιομέτρων κάπου στις βορινές πεδιάδες του Άρη. Η φωτογραφία πάρθηκε φέτος, στις 15/3, από τη HiRISE camera του Mars Reconnaissance Orbiter, σκάφος το οποίο έφτασε στον πλανήτη το Μάρτιο του 2006 και από τότε βρίσκεται σε τροχιά γύρω του.

    Στο αφιέρωμα του Atlantic κι άλλες φωτογραφίες από το ηλιακό σύστημα.

  • Η αποφασιστικότητα και η αμηχανία

    Είχα σχολάσει στα τέλη του Ιανουαρίου πόσο αξιοθρήνητο μου φάνηκε το γεγονός ότι στον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υποχρεωτική άδεια σε εξαγωγές εμβολίων που καλύπτονται από τις συμφωνίες της ΕΕ με τη φαρμακοβιομηχανία, θεωρήθηκε απαραίτητο να υπάρχει διαβεβαίωση ότι τα προστατευτικά μέτρα ελέγχου των εξαγωγών είναι συμβατά με τις υποχρεώσεις της ΕΕ απέναντι στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

    Αυτά στην Ευρώπη την ώρα που στην μητρόπολη του Καπιταλισμού, ο Πρόεδρος Biden τάσσεται υπέρ της κατάργησης της πατέντας στα εμβόλια, περιορισμός που υπαγορεύεται από την TRIPS, τη συμφωνία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights) σε πλαίσιο Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Η κατάργηση αυτή θα βοηθήσει φτωχότερες χώρες να επισπεύσουν τον εμβολιασμό δισεκατομμυρίων. Μην πλανιέστε – ο Biden είναι τόσο φιλάνθρωπος όσο αγνή φιλανθρωπία είναι ο στόχος του Clinton Foundation. Διαθέτει όμως την αυτονόητη προνοητικότητα ηγέτη που γνωρίζει ότι σε παγκοσμιοποιημένη οικονομία που λειτουργεί με αλυσίδες αξίες, δεν συμφέρει κανένα να παραμένουν εκατομμύρια ανεμβολίαστοι για μεγάλο χρονικό διάστημα.

    Προνοητικότητα που λείπει από την ΕΕ και βέβαια από την την Ursula von der Leyen. Η οποία αν διέθετε το ελάχιστο ηγετικής ικανότητας αντί να ψέλλιζε εεμ… και να ‘βρισκε παράταιρη θέση στον καναπέ, θα κοίταζε τον Ερντογάν στα μάτια και θα απαιτούσε καρέκλα πριν τον αφήσει να παίξει το παιχνίδι του εμπλέκοντας επιδεικτικά και τα δικαιώματα των γυναικών.

    Αυτό το αμήχανο εεμ… συνοψίζει τον τρόπο που ασκεί τη γενική αναποφασιστικότητά της η by the book ΕΕ. Θλιβερό σε σύγκριση με την αποφασιστικότητα που επέδειξε στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Προέδρος των ΗΠΑ.

  • Homeland

    Είναι συνηθισμένο για ευκατάστατους Αμερικανούς μεσοαστούς να περνούν τις διακοπές τους γυρνώντας με τροχόσπιτο. Κάποιοι όταν συνταξιοδοτηθούν αποφασίζουν να μείνουν μόνιμα στο τροχόσπιτο, ακολουθώντας από Νότο σε Βορρά και πάλι πίσω τις εποχές, περνώντας συχνά το χειμώνα τα νότια σύνορα της χώρας. Το όπου πέτρα και πατρίς μάλλον ακούγεται κακοτυχία στο αυτί του Έλληνα αλλά για τον Αμερικανό που έχει φετίχ την ιδέα της ελευθερίας, πρωτίστως σε ατομικό επίπεδο, δεν είναι δύσκολο να ακουστεί ως ευλογία. Όσο λιγότεροι οι δεσμοί, τόσο καλύτερα.

    Σε άρθρο στο Atlantic με τίτλο “η Αμερική δίχως Θεό”, o Σέιντι Χαμίντ κάνει αναφορά στον Πορτογάλο πολιτικό Μπρούνο Μακάες ο οποίος ανέφερε ότι στην Αμερική βρίσκεται η μόνη από τις σύγχρονες κουλτούρες που αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα ως εχθρό που πρέπει να ηττηθεί. Ο Χαμίντ σχολιάζει ότι αυτό μπορεί να είναι κάτι το αρνητικό αλλά, από την άλλη πλευρά, να αποτελεί εφαλτήριο προς την ανανέωση και τη δημιουργικότητα. Το δεύτερο γίνεται φανερό στο βιβλίο της Τζέσικα Μπρούντερ “Nomadland” και στον τρόπο με τον οποίο κάποιοι από τους χαρακτήρες που περιγράφει ανταποκρίθηκαν στο χτύπημα της οικονομική κρίσης. Ανανέωση, δημιουργικότητα – με στήριγμα το μύθο καταλήγουν για αρκετούς σε προσωπικό θρίαμβο ανεξαρτησίας.

    Η καταστροφή από τα ρίσκα του οικονομικού φιλελευθερισμού, ο καταποντισμός των συνταξιοδοτικών πακέτων και της αξίας της ακίνητης περιουσίας οδηγούν σοκαρισμένους μεσοαστούς, άφραγκους, με υποτυπώδεις συντάξεις και υπέρογκα χρέη, σε συνεχή αναζήτηση προσωρινής απασχόλησης. Πολλές οι αληθινές προσωπικές ιστορίες στο ψηφιδωτό του βιβλίου. Επιβίωση σε εποχιακά πόστα κάτω από σκληρές συνθήκες, ιδιαίτερα για ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας. Σε αχανή κέντρα διακίνησης της Amazon, σε λασπωμένους χώρους επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων, σε συνεργεία καθαρισμού κατασκηνώσεων. Από τετράμηνο σε τετράμηνο, απασχόληση σε κύκλο ή με πυξίδα τις φήμες για το πού βρίσκεται το αξιοπρεπές μεροκάματο των επόμενων μηνών. Επιβίωση από νύχτα σε νύχτα, ξεγελώντας σεκιουριτάδες και αστυνομία σε πάρκινγκ πολυκαταστημάτων που λειτουργούν 24/7, για το ελάχιστο ασφάλειας και υγιεινής.

    Το ενδιαφέρον βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο κάποιοι από τους αληθινούς ήρωες της Μπρούντερ ντύνουν με μύθο την προσωπική τους ιστορία και την αναγεννούν σε θρίαμβο προσωπικής ανεξαρτησίας. Vandwellers ο αυτοπροσδιορισμός που προβάλλουν με περηφάνια πολλοί από τους σύγχρονους Αμερικανούς νομάδες. Η μαζική διατήρηση του μύθου τους, της αναγέννησης στην ελευθερία, πραγματοποιείται μέσω ετησίων μαζώξεων των Vandwellers, όπως αυτή στο Quartzsite στη μέση του πουθενά της δυτικής Αριζόνας.

    Ελευθερία η οποία συχνά συνδυάζεται με αυτό το τόσο αμερικανικό spiritual quest. Το αφήνω στα εγγλέζικα καθώς η “πνευματικότητα” αποτελεί εκ γενετής κατάκτηση της ελληνικής μας ταυτότητας, έτσι μας μαθαίνουν τουλάχιστον από παιδιά, ακόμα και του πλέον άθεου ή εθνομηδενιστή Έλληνα – όσο κι αν τη σνομπάρει. Η έλλειψή της, ή μάλλον η πεποίθηση για την έλλειψή της και στη συνέχεια η αναζήτησή της, συνιστά αιτία νεύρωσης ολοένα και περισσότερων Αμερικανών.

    Ο μύθος όμως έχει τα όριά του, την αποκλειστικότητα χρήσης, την κόκκινη γραμμή. Η Μπρούντερ επισημαίνει ότι οι πλειοψηφία των Vandwellers είναι βεβαίως λευκοί και σχολιάζει το αυτονόητο. Σε χρόνια που άοπλοι Αφροαμερικανοί πυροβολούνται από την αστυνομία κατά τη διάρκεια απλού ελέγχου των οχημάτων τους, το να ζεις στο όχημά σου είναι εξαιρετικά διακινδυνευμένο για όποιον πιστεύει ότι μπορεί να γίνει θύμα προκαταλήψεων για προδιαγεγραμμένες συμπεριφορές βασισμένες στη φυλετική ταυτότητα – racial profiling. Παρόλα αυτά ο μύθος βαστά γερά καθώς έχει αποτυπωθεί στην κοσμοαντίληψη των περισσοτέρων Αμερικανών – η πραγματικότητα πρέπει να ηττηθεί.

    Έβλεπα τις προάλλες μια ταινία βρετανικής παραγωγής. Ψυχικό νόσημα, δυσπραγία, λούμπεν κατάσταση. Η απόλυτη ειλικρίνειά της, ο κυνισμός της, έκανε την παρακολούθηση ασφυχτική και αβάσταχτη.

    Στον αντίποδα ο κινηματογράφος του ανοιχτού ορίζοντα, του μύθου και του Όσκαρ, του ηττημένου πραγματικού.

  • Μεγαλοβδόμαδο, ζύγωσε η Ανάσταση

    Το μεγάλο δίλημμα που ταλανίζει το ελληνικό έθνος: να καταργηθεί η διαδημοτική μετακίνηση με SMS αμέσως μετά το Πάσχα ή να περιμένουμε 10 μέρες ακόμα με την απελευθέρωση των διαπεριφερειακών μετακινήσεων; “Ώρα αποφάσεων”, γράφει η Καθημερινή και νιώθω κόμπο στο λαιμό από το βάρος της ευθύνης. Όλοι συναισθανόμαστε το σημαντικό του διλήμματος στην κατανόηση της επιδημιολογίας του ιού και στην οριστική νίκη του ανθρώπου.

  • Άκανθα η απαλή

    …do what you want, running wild – Cockney Rebel

    Πριν δυόμιση βδομάδες, το σούρουπο της Κυριακής στις 4 του Απρίλη, τις πρόσεξα σκουροπράσινες ανάμεσα στις πέτρες/χαλάσματα του πάρκου στην Ακαδημία Πλάτωνος. Μάλλον οι πέτρες βρέθηκαν σκόρπιες ανάμεσα τους την εποχή που αυτές φούντωναν και πέταγαν άνθη. Σήμερα σε σύντομο περπάτημα/ξεμούδιασμα από τη Σπύρου Πάτση δυτικά κατά μήκος της Ιεράς Οδού προς το σταθμό του Ελαιώνα, είδα μια ολάνθιστη δίπλα στα κάγκελα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου.

    Άκανθα η απαλή, Acanthus mollis. Σε αντίθεση με τη ξαδέλφη της την ακανθώδη, την Acanthus spinosus, με τα αγκαθάκια στο μίσχο του λουλουδιού και τα αιχμηρά φύλλα.

    Υ.Γ. Ο Έλμουτ Μπάουμαν στο Η Ελληνική Χλωρίδα στο Μύθο, στην Τέχνη και στη Λογοτεχνία, υποστηρίζει ότι είναι η ακανθώδης που έδωσε έμπνευση στον Καλλίμαχο για τον κορινθιακό ρυθμό, καθώς η απαλή απαντάται κυρίως σε υγρά μέρη ενώ η ακανθωτή είναι η πλέον διαδεδομένη και το αιχμηρό των φύλλων της ευκολότερο να σκαλιστεί στην πέτρα.

  • Πάσχα στο χωριό

    Τη σκέφτομαι συχνά, όχι συνεχώς αν και συνεχώς τρέχει η παρουσία της σε αταχτοποίητους φακέλους του επεξεργαστή του μυαλού μου. Ελάχιστα μιλάω γι’ αυτή, όχι για πολύ και με λίγους. Συχνότερα τη βλέπω στον ύπνο μου.

    Σήμερα η εικόνα της ήρθε απρόσμενα, όχι από εσωτερικά, προσωπικά αρχεία αλλά μέσω Messenger κι ενός συνδέσμου προς το Google Maps. Ο δικός μου προσπαθούσε να δει σε τί κατάσταση βρίσκεται ο κήπος μας ύστερα από τόσους μήνες lockdown. Εκεί λοιπόν την είδα, έξω από το σπίτι μας, λίγο πιο κάτω στο δρόμο, να κοιτάζει αυτόν που τη φωτογράφιζε. Ποιος ξέρει ποιόν, πάντα φιλική με τον κάθε ξένο.

    Το είχε γράψει η Μαριανίνα Κριεζή σε κάτι στιχάκια: ίσως φάντασμα σκυλιού η αγάπη.

  • Καρπόν λευκόν, υπέρθυρον, ερυθρόν ή μέλανα…

    Η μουριά στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου του Ιερού του Ιππόλυτου και των ερειπίων της Επισκοπής, στα βόρεια του οικισμού της Τροιζήνας. Οι φωτογραφίες με ημερομηνία Πέμπτη 9 Μαΐου του 2013, εβδομάδα μετά το Πάσχα εκείνης της χρονιάς. Αρκετοί από τους καρπούς ήταν πλέον ώριμοι, έτοιμοι για φάγωμα.

    Πρόκειται για μορέα λευκή ή κοινή σύμφωνα με το φυτολογικό λεξικό Π. Γ. Γενναδίου, καθώς δια της καλλιεργείας καί τής επιλογής παρήχθησαν πλείσται διαφοραί καί παραλλαγαί φέρουσαι καρπόν λευκόν, υπέρθυρον, ερυθρόν ή μέλανα καί φύλλον ωοειδές…

    Αντίθετα ο καρπός της μορέας μελαίνης (εν Κύπρω γνωστοτέρα υπό τό τουρκικόν αυτής όνομα Σαμ-Ντουντού) είνε πάντοτε μέλας, μεγαλήτερος δέ, οψιμώτερος, πολυχυμότερος καί ευστομώτερος τού τής λευκής…

    Αυτό για να μη βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα, ό, τι μας κατέβει στο κεφάλι, μπερδεύοντας το άσπρο με το μαύρο, τον χυμό με τον πολυχυμότερο, πριν ανοίξουμε κανένα βιβλίο.

  • Το μέλλον των παιδιών σας φαίνεται λαμπρό με διδακτορικό στην ερμηνεία / αποκωδικοποίηση των κωδικών μετακίνησης. Ο αήττητος Έλληνας γραφειοκράτης νους πάντα θα γράφει και θα ζωγραφίζει. Αναγκαία και η τέχνη, ο Ελύτης του και ο Τσαρούχης του.
  • Το μέλλον των παιδιών σας φαίνεται λαμπρό με διδακτορικό στην ερμηνεία / αποκωδικοποίηση των κωδικών μετακίνησης. Ο αήττητος Έλληνας γραφειοκράτης νους πάντα θα γράφει και θα ζωγραφίζει. Αναγκαία και η τέχνη, ο Ελύτης του και ο Τσαρούχης του.
  • Παραδοχή ήττας

    Αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης η δημόσια διαμάχη της φον ντερ Λάιεν με την AstraZeneca, σπασμωδικές και αγχωμένες κινήσεις (με άτοπη συνεχή επίκληση των συμβολαίων) ώστε να πείσουν τους Ευρωπαίους πολίτες ότι η Ε. Επιτροπή έκανε σωστή δουλειά. Αποτυχία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όταν στα τέλη του περσινού Γενάρη ο Δρ Τέντρος, ο Γενικός Διευθυντής, έδινε συγχαρητήρια στην Κίνα για διαφάνεια, προθυμία να μοιραστεί πληροφορίες και άμεση αντίδραση στο αρχικό ξέσπασμα του ιού (ταυτόχρονα το Lancet επαινούσε τον ΠΟΥ για γοργή και προσεκτική δράση).

    Με εκατομμύρια απώλειες και ζημιά στην παγκόσμια οικονομία, αβάσταχτη για πολλές χώρες, είναι αποκαρδιωτικό ότι όλοι θα παραμένουν στα πόστα τους, πανηγυρίζοντας, δίνοντας συγχαρητήρια ο ένας στον άλλο.

    Αποκαρδιωτικό γιατί μόνο με παραδοχή ήττας το πάθημα θα δώσει σωστό μάθημα.