Author: Πετεφρής

Ενθύμησιν ποιώ, ότε εν τω κουμουνίω της Νοτίου Στραντιβάρης, ετελέσθησαν Βρουμάλια και ετανύσθησαν βογομιλικαί αραί διότι ενεωτέρισαν τα Σόγια, και αι τρείς των Μοίραι, ήτο ο κούντης Μειζοτάκιος, η φάρα των μεταμπενάκηδων του τάγματος του αγίου Αντωνίου και η σαγράδα φαμίλια του Πριναρίου κατέναντι του κατεπανικίου και της επισκοπής Στηλαρίου. Και καρσί ανεπτύσσοντο ευμαρείς παραδοξότητες και ήβγαζαν εκ των θυλακίων και της κρύπτης του αναπτήρων, διαβαθμισμένα έγγραφα και επήλθεν βαρύς κατινισμός και απείχεν η κουκουεδία, διότι παρενέβη ο μεσιέ κατρουγκάλ ειπών «ημείς είμεσθεν οι αληθείς κομμουνίσται, να κι αν φύετε να κι αν δε φύετε. Και εθαύμασαν άπαντες οι Ενετοί και οι Γασμούλοι και οι Λευκοί αμηράδες και εγένετο χατάς βαρύς, πλην άπαντα εσώθησαν διότι ο υδροκομιστής κλητήρας εσοφίσθη και έρριπτεν εν τω ύδατι αφανείς σιλικονούχους σταγόνας και εγένεντο άπαντες σοφοί και ομοιοκαταληκτούντες αγκαλά ήσαντε δύο μελετιών μιλέτια. Και επσήφισεν ομονοούσα η Βουλή να αποκτήσει λιβρέαν και παράσημον της περικνημίδος ο κλητήρ, ως σωτήρ της διαδικασίας και επιτέλους εφωτίσθημεν άπαντες, διότι ήτουντε τριακό και όμως ελάλουν δύο φωνάς, του Φωτός και του Σκότους και το γράφω προς ενθύμησιν.

Επτά λεπτά (και πέντε άμα λάχει) είναι χονδρικώς τουλάχιστον πεντακόσιες λέξεις, όπου μπορείς να πεις τα πάντα. Εισαγωγή πενήντα λέξεων με ατάκες φουνταριστές, μια εκατοπενηντάρα σαρκαστικών παρατηρήσεων εναντίον των εναντίων, μια διακοσάρα καμπανιστής υποστήριξης απόψεων και κατακλείδα κατοστάρα με ρητά, γνωμικά και κάποιο εμβληματικό καταληκτικό, ένθερμο υπέρ ή καταγγελτικό κατά.

Πότε θα μάθουν να μη ζητάνε, τρίβοντας τα δυο δαχτυλάκια, παρακλητικώς προς τον προεδρεύοντα, την ανοχή του για καμιά κουβέντα παραπάνω; Γιατί στην Ευρωβουλή τους αρκεί ο μισός χρόνος;

Θα μου ειπείς πως έτσι κατάφερα χωρίς να χάσω κάτι ουσιώδες, να δω και τρία ματσάκια κατ’ επιτομήν.

Στην αξιοθρήνητη συζήτηση για την Συμφωνία που μέλλεται να δοξαστεί στις Πρέσπες, δόθηκε σε μερικούς η εντύπωση πως «υπάρχουν αρχεία» που «καίνε πολύ κόσμο». Και πως αυτά, θα παρουσιαστούν από τον υπουργό Εξωτερικών. Συμπαθάτε με, αυτά τα αποκαλύπτήρια θα αποδειχτούν ένας ακόμη μπατανάς, ασβέστωμα περασμένο βιαστικά για να γίνει ροζ το ξεραμένο αίμα που πλημμύρισε τη χώρα στον μεσοπόλεμο, στην κατοχή και στον εμφύλιο. Σημειώνω άτακτα και σποράδην, καθώς το Μεγάλο Αρχείο της περιόδου 1917-1948, ειδικά το φίσκα στην πλαστότητα αρχείο 1943-1948 ακόμη ψάχνεται και παρασύρει κόσμο και κοσμάκη ως λείψανο του Ψυχρού Πολέμου.

ΣΝΟΦ, έπειτα ΝΟΦ, Οχράνα, κατοχή, πλαστά έγγραφα που «αποδεικνύουν» και «καταδεικνύουν» προδοσίες και  αλληθωρισμούς. Γερμαντυμένοι «καπεταναίοι» που κυνηγούσαν στο τέλος της κατοχής Οχρανίτες για ξέπλυμα, ώστε να διασωθούν ως εθνικόφρονες. Ο Τίτο, από «διαφορετικός», κλείνει τα σύνορα το 1948 και σφραγίζει τις τύχες του Εμφυλίου. Οι Αμερικανοί, ευγνώμονες, ανταποδίδουν. Βρείτε το πώς. Τέμπο, Γκότσε Ντέλτσεφ, Κορέστια, ο ΕΛΑΣ διατάσσει δύο «μεραρχίες» για να εκκαθαρίσει τους αυτονομιστές, απωθώντας τους στο βορρά.

1948-1988, σαράντα χρόνια, ο Ψυχρός Πόλεμος, αναγκάζει τον Καραμανλή και όλους τους άλλους να φέρονται στον «μακεδονισμό» με ψυχρή ανοχή. Οργανώνεται πείσμων κατατριβή με Εταιρείες, Ιδρύματα και διάφορους φορείς, αντίκρουσης και ανησυχίας. Η βιβλιογραφία είναι τεράστια. Η πίεση να μπει στο ΝΑΤΟ η FYROM πρόσφατα, είναι μπλιμπλίκια μπροστά στα ζόρια που αντιμετώπισαν οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις και τι οδηγίες κυκλοφορούσαν τότε. Η στάση της Βουλγαρίας μετά το 1974 άλλαξε πολλά. Το «νεομακεδονικό» στην τελευταία του φάση, είναι συγχρονισμένο με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Από το 1870 και εφεξής, βιβλιοπόντικες ψάχνουν, καιροσκόποι μπαίνουν σε πληρωμένες θέσεις, το ιστοριοδιφικό τμήμα της Βαλκανικής Σελήνης, παράγει πλαστούς θρύλους και προφητείες «ανασκάπτει αδιάσειστα τεκμήρια», οι πηγές ερμηνεύονται κατά το δοκούν, κάθε χάρτης των Βαλκανίων και μία πληρωμένη καταχώριση.

Κανένας δεν ψάχνει τις υποτροφίες του ΝΑΤΟ, τον ρόλο των «μετανοημένων» που ανακάλυψαν τα αγαθά του «ελευθέρου κόσμου» που έγιναν και τίτλος εφημερίδας. Για να φανούν οι ολέθριες επιπτώσεις από τις ομάδες πίεσης και τις προπαγάνδες θέλει μπόλικα χρονάκια και αρκετά νέα ονόματα στους δρόμους των πόλεων.

Άντε να γυρίσει η Μηχανή του Χρόνου, να τινάξει τα πέταλα και η δική μου γενιά, η όλως ανάξια διαχειρίστρια των σχετικών θρύλων, να γίνουν προτομές κι άλλοι συνομήλικοι, μήπως και γαμήσει  ο φτωχός.

Παραδοσιακά, στον τόπο μας, η κυβέρνηση διαμορφώνει, ως εν εσόπτρω, την διάδοχη αντιπολίτευση. Δεν θέλει πολύ μυαλό να εκθέτεις τον ανασουμπαλισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αν όμως δεν καταλαβαίνεις πως η υπερέκθεση της νευρωτικής ανημπόριας του σου παρέχει εύκολες νίκες, τότε η κοινωνία που θα παραλάβεις στο μέλλον, εσένα και μόνον εσένα θα κατηγορεί. Μην αγχώνεσαι λοιπόν, βλαμμένο σαμιαμίθι. Η μόνη σου ελπίδα επιβίωσης, είναι να τον έχεις στα ώπα-ώπα. Να τον ταχταρίζεις, να του δίδεις χώρο. Η συνταγή της κυβερνησιμότητας είναι πιο απλή και από την πολέντα: να διαλέγεις ξένο προστάτη που διατηρεί γραφείο ελληνικών υποθέσεων. Και εφ’ όσον υπάρχει αυτό το γραφείο, άραξε και πρόσμενε. Όσο μπουνταλάς ή χαλαρός κι αν είσαι, όσο αξιοπρεπής ή δοτικός, τον διάδοχό σου χτίζουν. Και ξέρω πόσο ψοφάς για διαδοχή.

Διάβασα τη συμφωνία. Κράτησα σημειώσεις. Δεν έχω σχόλια. Σε συμπεριφορές χαρτογιακάδων δεν έχω σχόλια.

Μια παρατήρηση: η γείτων χώρα, ουδέποτε αμφισβήτησε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Απλώς γανώθηκε να «αποδεικνύει» πως ο αρχαίος μακεδονικός πολιτισμός είναι συγγενής της.Προγονικός. Υπογράφοντας αυτή τη συμφωνία, δεν απομακρύνεται από την βασική, κομβική σχέση με την δική της εκδοχή: κατ’ αυτήν Μακεδόνες είναι λαός που κάποτε εξελληνίστηκε, μετά του πέρασε και εσλαβώθη.

Όλα τα υπόλοιπα αστερίσκοι και επιτροπές, τριετίες και διαπραγματεύσεις, είναι ελληνικότατα: σα να φτιάχνεται προγραμματική σύμβαση υπουργείου με αυτοδιοικητικό φορέα.

Τελειώνω: μια αντιπολίτευση με κοχόνες μας λείπει. Και αντ’ αυτής, πέσαμε στα σκληρά χωρίς σκέψη επιστροφής.

Λέει ο υπουργός μας: πριν πάω παραθέριση, λέω να  τα βρω και με την Αλβανία. Ο πρόεδρός τους στα Σκόπια, αντέχει τρία λεπτά τον Ζάεφ. Η ατμόσφαιρα, από το «τράβα με κι ας κλαίω» οδηγείται στο «χάσαμε γαμώτη κι άλλη ευκαιρία», αλλά αυτό θα είναι γεγονός του 2026, οπότε θα πνέω τα λοίσθια. Οι δυο πλευρές ονειρεύονται να σπάσουν τον αρρεβώνα τα συμπεθέρια. Γιατί δεν κρύβουν τον Κατρούγκαλο; Ποιος συβουλεύει τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Λέγαμε πως δε θα πάρει αυτοδυναμία κι αυτός οδεύει για ήττα. Όχι πως θα ψηφάνε ολόθερμοι τον Σύριζαν, αλλά οι Λεβέντηδες και οι μεσοβέζοι θα καλούν συγκέντρωση στην πλατεία Άθωνος και ο κόσμος θα πλημμυράει ως την πλατεία Χορχορ.

Μόνο τους οιηματίες τρέμω και φοβούμαι. Κι αν προκύψει ακροδεξιά «πατριωτική» πτέρυγα ή ρηγάτο, θα απέχουμε από τον Όρμπαν και τους Ιταλιάνους μερικά εκατοστά.

Τώρα ράγισα πάνω στην πέτρα

Με λυγίσαν του Άιδη τα μέτρα

Ανθρώπινο βλέμμα δεν θέλω να δω.

Το λυωμένο κερί ας μου βγάλει

Ένας γέρος με άδειο κεφάλι

Και βάλτε με πάλι στο ίδιο σχολειό.

Έχει κουφόβραση και είμαι υποτελής σε ένα χλομό κυματάκι που ακούγεται ο νωχελικός του φλοίσβος, άκεφα κι αυτός. Ένα φουσκωτό με ραγισμένη ξύλινη γάστρα έχει κατέβει από το τρέιλερ και θέλει μια σπρώξα για να κυματιστεί. Δεν έχει φεγγάρι και μόνο φωτίτσες από ψαράδες παρά θιν αλός στην άμμο και πιο μακριά φώτα από λουξ από μια ταβέρνα, όλα παράνομα, αλλά εκεί θα γυρίσουμε να πούμε στο μάστορα «φτιάξε μας τα μουρμούρια, μάστορα, κι έλα να τα φάμε παρέα». Εάν και εφ’ όσον ήγγικεν η ώρα και βγήκαν στα ρηχά οι πελαγίσες να γίνει κατάσταση. Το πρωί από ψηλά, έλαμπαν τα πλαϊνά από πλήθος σάλπες αυγωμένες, αλλά μπήκε μια τράτα στον κόλπο ειδοποιημένη και τις σάρωσε.

Και μυρίζει μια ήπια σαπίλα από ξεχασμένο κολιαρούδι κολλημένο στη γάστρα, λυωμένο από σαγιονάρα,που το βγάλαμε με κουταλάκι κάποτε και το κάναμε ψευτοδόλωμα, μήπως και κρατήσει περισσότερο η βραδυά, επειδή είχαμε πάει για φαγκριά ανεπιτυχώς, με λάθος σημάδια και επιστρέφοντας φάγαμε τη ζαβογαρίδα που ήταν για δόλωμα και πέσαμε σε λιμά αφρόψαρα.

Αποφορά, όχι από ψοφίμι, αλλά με γλυκύ τελείωμα, από λερές παλάμες και κουτί κατουρήματος. Δεν υπήρχε τότε Εγνατία, μόλις είχαν καεί Θάσο και Καβάλα και ήμουν θλιμμένος, με την επωδό «δε μπορεί να υπάρχουν τόσοι και τόσο μαλάκες, δεν μπορεί».  Κι όμως, εμπόρειε. Κι ακόμη ημπορεί. Διότι θεά, δεν ημπορώ ν’ ακούσω τη φωνή σου και να τη στείλω άναυλα στη γη του Μογκαντίσου.

Αν έχετε καιρό, βγάλτε μου την ξεραμένη γάζα από τα μάτια.

Τραμπ-Κιμ Σιγκαπούρ, Τελέφωνο Ζαεφ σήμερα, Καμμένος συνέντευξη σήμερα. Τρίτη εγεννήθη ο Διγενής και Τρίτη θα πεθάνει, που λέει ο λόγος.

Μετά απο ένα κρίσιμο διάστημα μετά την Μεταπολίτευση, κι ως την αρχή της δεκαετίας του 80, η χώρα πέρασε σε άλλη φάση, ας την πούμε Ευρωπαϊκή: πολιτειακή μεταβολή, έγχρωμη τηλεόραση, πενθήμερο, κατάργηση της ποδιάς, επίτηδες τα ισοπεδώνω, αφού ανήκουν στην Ιστορία και τα παλαιά πάθη δεν έχουν ένταση.

Το 13% του ΠΑΣΟΚ του 1974 σχεδόν τετραπλασιάστηκε στις εκλογές του 1981 και όντως η νέα πολιτική, όχι άδικα, θεωρήθηκε ελπιδοφόρα υπό προϋποθέσεις. Η δεξιά τράβηξε των παθών της τον τάραχο για μια δεκαετία και νέοι όροι, νέες συμπεριφορές, κυριάρχησαν. Μια σειρά μέτρων κοινωνικού και πολιτικού χαρακτήρα, απότομες (και μεγάλες) αυξήσεις σε πολλές ομάδες πληθυσμού, η αντικατάσταση των προϊσταμένων του Δημοσίου με νεοπαγή στελέχη που έμαθαν τη δουλειά στην διάρκεια της πρώτη θητείας τους, μαζί με την βασιλεία της βιντεοκασέτας και άλλων, στοχαστικών ή όχι μεταρρυθμίσεων, άλλαξαν τους πολιτικούς ρόλους σε κάτι πιο επίπεδο, πιο δραστικό, που δεν του έλειπε η δραματικότητα  μαζί με κάποια σύγχυση.

Πράσινα και μπλε καφενεία. Νέα διαστρωμάτωση στην κοινωνία. Στην αντιπολίτευση, και για τελείως σκοτεινούς λόγους, ο Μητσοτάκης θεωρήθηκε, από τα μέσα της δεκαετίας, ο μόνος πιθανός σωτήρας της παράταξης. Αντίμετρο, ο αυριανισμός, που αρίτσωνε τις τρυφερές καρδιές, αλλά παράλληλη μείωση της ισχύος των πανεπιστημίων, αλλ’ όχι των πανεπιστημιακών. Η αναμέτρηση οδηγήθηκε στα πάνελ και τα ιδιωτικά ΜΜΕ, διάλεξαν πλευρά ή απλώς ξύπνησαν αλλάζοντας πλευρό.

Ο ρόλος του στρατού, κάποτε πανίσχυρος, αντικαστάθηκε από ένα παράξενο σήμα στον ουρανό, ένα «Εν τούτω νίκα» ή στα μέρη μας και στο ιδιόλεκτό μας, «η σύγκρουση του φωτός με το σκότος». Όποιος δεν είδε τα πλήθη που ακολουθούσαν τον Κουτσόγιωργα στην επαρχία την εποχή της δόξας του, πάντα θα χάνει συνέχειες και θα έχει κενά.

Μετά τον θάνατό του και το ανάποδο ψαλλίδι που έφερε τον Ανδρέα πάλι στην εξουσία, θα το πλήρωνε η Νέα Δημοκρατία επί έντεκα συναπτά έτη. Με τον Σημίτη και το παλλάδιο του εκσυγχρονισμού, ζήτημα να έγιναν τρεις ή τέσσερις καινοτομικές ενέργειες. Ο εκσυγχρονισμός ήτο θεός τροφοσυλλέκτης: επιβίωνε χάρη στην συμπάθεια των δεξιών. Εγκαινιάστηκαν επίσης φαιδρά και σοβαρά debates όπου θα ήσουν τρελός, εάν τα παρακολουθούσες, να μη διασαλευτείς.

Ο πανελισμός, βόλευε τα κανάλια και την έλλειψη επιχειρημάτων. Ήδη κοντεύουμε εικοσιπέντε χρόνια του θριάμβου του. Κι ακόμη δεν έμαθαν να μη διακόπτουν τον άλλον. Οι τράπεζες, το χρηματιστήριο, το «δε θα γίνεις Έλληνας ποτέ», κυριάρχησαν ώσπου κάποιοι έκλεισαν τις κάνουλες και έκτοτε τρώμε σούσι ή αφήνουμε μούσι.

Αν λείπουν ονόματα κομμάτων, είναι επίτηδες. Αν αδικώ πρόσωπα και πράγματα και θαύματα, πάλι επίτηδες είναι. Η διασταύρωση ξιφών, η μονομαχία αρχηγών και τα τοιαύτα, θα αργήσουν να αποκτήσουν σάρκα. Η  χώρα έχει υποστεί επανεκκίνηση όπως του 1916/17. Και δε ζει κανένας από τότε, μήτε τύπωσε κάποιο κατανοητό ευαγγέλιο, για να το προσκυνήσουμε, έστω άκεφα.

Πότε έγινε πράγματι αντιπαθής ο Καραμανλής στους Αμερικάνους; Τελευταία, ο Μητσοτάκης, στην αυτονεκρολογία του είπε ως ακόμη και ο  Παπαληγούρας έγινε αποδέκτης διαθέσεων ανατροπής του, αλλά αυτό ελέγχεται. Δεν είναι πάντως λάθος να υποθέσουμε πως η ψυχρότητα της Αυλής έπαιξε κάποιον ρόλο. Ο Καραμανλής άρχισε να γοητεύεται από τον Γκωλισμό και τον στρατηγό αυτοπροσώπως, ενώ με τρεις πράξεις του 1960 σε ελάχιστο διάστημα ημερών (αποδοχή γερμανικών αποζημιώσεων, ρύθμιση μετανάστευσης προς Γερμανία, ρύθμιση του ζητήματος Μέρτεν και προσυπογραφή ένταξης στην Ευρώπη των 6) ίσως ενίσχυσε την αμερικάνικη δυσθυμία.

Άρχισαν να τον υπονομεύουν με τη δολοφονία Λαμπράκη, αλλά εκεί ευθύνεται επειδή απο το 1958 οργάνωσε καμαρίλλα με στόχο το φρενάρισμα της Αριστεράς, που ξέσπασε στις εκλογές του 1961, παρότι πρέπει ήδη να λειτουργούσαν παράκεντρα εξουσίας και οργανώθηκαν αντισυγκεντρώσεις και άλλα έκτροπα.

Οι αντρέσσες Καραμανλή στα χρόνια της δικτατορίας είναι παράδειγμα μιας εκ των άνω δυσπιστίας, που ωστόσο δεν αρνείται πως η χώρα εξέπεσε επί Κέντρου και Αποστασίας. Έως την χούντα, δυο φορές τουλάχιστον η χώρα κόντεψε να μπατάρει στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά.

Θα ήταν άδικο για εκείνες τις γενιές να μη σκεφτούμε τον περίγυρο. Από τα σίξτις και για δεκαπέντε χρόνια, ο ρατσισμός δεν είχε υποχωρήσει ντιπ, οι δικτατορίες πουλιούνταν στα καλάθια, η φαντασία διατείνονταν πως ήταν στην εξουσία και όταν οι φορείς της γέρασαν έγιναν χειρότεροι κι από τα γερασμένα φαντάσματα που υποκατέστησαν. Αλλά εμείς είχαμε το ροκ, το χάπι, τη μίνι φούστα και τον Τζων Στάκας με τα παληκάρια του και η ζωή έβγαινε φτηνά και πομπωδώς. Οι ρόλοι ήρθαν και πέρασαν. Άρχιζε η βασιλεία των αντικατοπτρισμών: πολιτικοί μηχανισμοί από το ίδιο καλούπι, με διακριτά (και δανεικά) εμβλήματα και χρώματα.