Author: Old Boy

Στο Έσσεξ της Βρετανίας 39 άνθρωποι βρίσκονται νεκροί μέσα στο ψυγείο ενός φορτηγού. Τα θύματα δεν έχει ακόμη καταστεί εφικτό να ταυτοποιηθούν, κάποιοι από αυτούς ήταν μάλλον  Βιετναμέζοι, που πλήρωσαν πολλά, πάρα πολλά, λεφτά στα κυκλώματα των διακινητών, που τους είχαν υποσχεθεί ότι θα τους μεταφέρουν με ασφάλεια στη γη της Επαγγελίας. Ίσως πάλι πλήρωσαν μέρος μόνο αυτών των χρημάτων και τα υπόλοιπα θα τα ξεπλήρωναν δουλεύοντας περίπου σαν σκλάβοι των κυκλωμάτων τράφικινγκ, σε επαγγέλματα και σε συνθήκες που δεν θα επέλεγε κανείς αν είχε δυνατότητα επιλογής. Κάτι πήγε προφανώς στραβά κι αφέθηκαν να πεθάνουν μέσα στο αεροστεγές ψυγείο. Ίχνη από αίματα βρέθηκαν στην εσωτερική πόρτα του ψυγείου, αλλά όσο και να χτυπούσαν την πόρτα δεν μπορούσε να τους ακούσει κανείς.

Σε διαμέρισμα της Μαδρίτης εντοπίζεται το πτώμα μιας γριάς γυναίκας. Σύμφωνα με τους ιατροδικαστές πέθανε περίπου δεκαπέντε χρόνια πριν. Επί δεκαπέντε χρόνια παρέμενε νεκρή μέσα στο σπίτι της, χωρίς να το έχει καταλάβει κανείς. Ο θάνατος την βρήκε στην μπανιέρα, με αποτέλεσμα το κορμί της να περάσει σε φάση μουμιοποίησης, ενώ ο καλός εξαερισμός συντέλεσε στο να μην εκλύονται ανυπόφορες μυρωδιές, οι οποίες θα γίνονταν αντιληπτές από τους υπόλοιπους κατοίκους της πολυκατοικίας. Η σύνταξή της έμπαινε όλα αυτά τα χρόνια κανονικά στην τράπεζα και επειδή υπήρχε εντολή να πληρώνονται όλοι οι λογαριασμοί της απευθείας από τον τραπεζικό της λογαριασμό, δεν χρωστούσε πουθενά. Κι αφού δεν χρωστούσε πουθενά, δεν την έψαξε και κανείς.

Δυο ειδήσεις που συμπίπτουν χρονικά, σαράντα θάνατοι. Τριάντα εννέα άνθρωποι που βρίσκουν φριχτό θάνατο σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής μέσα στην καρότσα – ψυγείο ενός φορτηγού, ένας άνθρωπος που πεθαίνει κοντά στα ογδόντα, από φυσικά αίτια, στην μπανιέρα του σπιτιού του. Ανάμεσα στις δύο τύχες ποιος δεν θα διάλεγε τη δεύτερη; Ακούγεται σχεδόν ιδανική. Καταρχάς η τύχη να γεννηθείς και να ζήσεις στη Δύση, η τύχη να γεννηθείς και να ζήσεις στη γη της Επαγγελίας, η τύχη να μη χρειαστεί να ταξιδέψεις σε αυτήν με κίνδυνο της ζωής σου, η τύχη να μη χρειαστεί να κινδυνέψεις να πεθάνεις στα νερά του Αιγαίου ή στο Έσσεξ, η τύχη να μη χρειαστεί να εγκλωβιστείς σε ψυγεία ή σε Μόριες. Ύστερα η τύχη να έχεις ρυθμίσει τόσο καλά τα οικονομικά σου ώστε να τακτοποιείται κάθε οφειλή σου από μόνη της για δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατό σου. Η τύχη να μην φοβάσαι ότι θα έρθει κανείς να διαταράξει την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα που σου προσφέρει το σπίτι σου, ακόμη και δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατό σου. Η τύχη να μην είσαι ένα ακόμη νούμερο, ένας από τους τριάντα εννιά ή ένας από τους πολλούς χιλιάδες, αλλά μονάδα: εσύ ως άτομο, εσύ ως ιδιώτης, εσύ ως απόλυτος κυρίαρχος του ιδιωτικού σου χώρου, εσύ που δεν θα στοιβαχθείς ποτέ μαζί με άλλα κορμιά, εσύ μακριά από κάθε άλλο κορμί, εσύ μόνος σου, ολομόναχος εσύ, εσύ πια ως μούμια. Κανείς δεν θα σε ενοχλήσει, κανέναν δεν θα ενοχλείς. Στον χώρο τους όλοι οι άλλοι, στον χώρο σου εσύ. Σέβεσαι τα όρια των άλλων, σέβονται τα δικά σου. Εξοφλείς συνεπέστατα, έχεις διακριτικότητα και δεν βρωμάς, παραμένεις ιδιωτικά νεκρός, όπως ήσουν ιδιωτικά ζωντανός.

Εδώ στη Δύση παραμένουμε λειτουργικοί ακόμη και όταν έχουμε πεθάνει. Δεν μας προκαλεί απορία που ρισκάρετε τα πάντα για να έρθετε εδώ, ακόμη κι αν ξέρετε ότι και στο καλύτερο σενάριο αυτό που σας αναλογεί ως ζωή εδώ δεν είναι τόσο αξιοζήλευτο. Αλλά έστω κι έτσι είναι καλύτερα εδώ. Ό,τι προλάβετε απ’ το καλύτερα κι εσείς, κι ύστερα μπορεί να ζήσουν όντως καλύτερα εδώ τα παιδιά σας. Κι όποια από αυτά τα καταφέρουν τόσο καλά στη δική τους ζωή, μπορεί μια μέρα, πολλές δεκαετίες μετά, να πεθάνουν ήσυχα, ειρηνικά, γαλήνια, ατομικά, ιδιωτικά, στο σπίτι τους, μακριά απ’ όλους τους άλλους, εν αγνοία όλων των άλλων, με τα πάντα τακτοποιημένα, με τα πάντα να έχει προβλεφθεί το πως θα συνεχίσουν να εξοφλούνται, με τα πάντα σε τάξη δυτική, σε τάξη ιδιωτική.

Ξανακούω τα «Τραπεζάκια Έξω» στο Υοutube. Τι δισκάρα. Kαι τι λυτρωτικό που οι ταινίες, τα βιβλία, τα τραγουδάκια είναι εν τέλει κατάμονα και που οι δημιουργοί τους αν τα αντάμωναν θα ‘πεφταν χάμω. Τι λυτρωτικό που οι ταινίες, τα βιβλία, τα τραγουδάκια δεν μπορούν εν τέλει να πάθουν κάτι από τις ιδέες κανενός, ούτε των δημιουργών ούτε του κοινού τους.

Ας φωλιάσουμε στο χαμόγελο σιγουριάς και αυτοπεποίθησης του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, όταν μας εξηγούσε κατά το ξεκίνημα της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, ότι η εποχή της διπλωματίας των κανονιοφόρων έχει παρέλθει προ πολλού και ότι ζούμε στην εποχή που το σημαντικό είναι να έχεις στο πλευρό σου το Διεθνές Δίκαιο, όταν μας εξηγούσε ότι αυτό ακριβώς είναι που δεν έχει καταλάβει ο Ερντογάν με τους λεονταρισμούς του που τον οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στη διεθνή απομόνωση.

Ας συμφωνήσουμε επιτέλους όλοι ότι το άλφα και το ωμέγα σε μια κοινωνία είναι η τήρηση της νομιμότητας, ότι όταν δεν τηρούνται οι νόμοι η κοινωνική συνθήκη μετατρέπεται σε καλαμπούρι, ότι δεν είναι δυνατόν να επικρατεί ανομία επειδή η μία ή η άλλη ομάδα πολιτών έχει την μία ή την άλλη ιδεολογική άποψη, ότι δεν γίνεται ο τσαμπουκάς της μίας ή της άλλης ομάδας πολιτών να μετατρέπουν περιοχές σε ζώνες όπου η Πολιτεία δια των εντεταλμένων αρμοδίων οργάνων της δεν μπορεί να επιβάλλει τη θέληση της, εκτός βέβαια και αν έχουμε να κάνουμε με αντιδράσεις αγανακτισμένων κατοίκων στα Βρασνά της Βόλβης που εμποδίζουν την μεταφορά τετρακοσίων αιτούντων άσυλο στα μέρη τους.

Ας μην δούμε σχεδόν πουθενά τα ανοιγμένα κεφάλια των Γερμανών φιλάθλων της Μπάγερν, που είχαν την εξοργιστική ιδέα να παρακολουθήσουν στο Ρέντη την ομάδα νέων της Μπάγερν να βάζει τέσσερα γκολ στον Ολυμπιακό, ας μην τα δούμε σχεδόν πουθενά τα ανοιγμένα τους κεφάλια γιατί δεν τους έδειραν αναρχικοί, δεν τους έδειραν αντιεξουσιαστές, τους έδειραν τα δικά μας παιδιά που ξέφυγαν λίγο κι έχασαν λίγο το μέτρο, αλλά γιατί να εστιάσεις τώρα σε ανοιγμένα κεφάλια, τι πολιτικό μήνυμα μπορείς να βγάλεις απ’ αυτά, ας ρίξουμε μια ακόμη γενική καταδίκη στην βία στα γήπεδα και ας παραμείνουμε όλοι αγαπημένοι.

Ας ασχοληθούμε με τα προβλήματα της Ελληνικής Δικαιοσύνης, στο μέτρο και στο βαθμό που ο Ρασπούτιν με τα φυσικά του προσόντα και το αχαλίνωτο σεξ που οδηγεί στη θέωση πήγε να επηρεάσει εισαγγελείς, ας σφυρίξουμε για πολλοστή φορά αδιάφορα για την υπόθεση του Noor One, στην οποία αρχικά εξαφανίζονταν μάρτυρες, εσχάτως εξαφανίζονται ανακριτές, αλλά τουλάχιστον οι τελευταίοι παραμένουν εν ζωή και αυτό, όπως και να έχει, είναι ένας λόγος για να αισθανόμαστε ότι υπάρχει Κράτος.

Ας καμαρώσουμε το ένα μετά το άλλο τα πρωτοπαλίκαρα της Χρυσής Αυγής να πουλάνε στις απολογίες τους τρέλα, να αρνούνται τα πάντα, να αρνούνται αυτό στο οποίο ομνύουν και αυτό που γέμιζε τη ζωή τους κατάμαυρο νόημα, να αποκηρύσσουν αυτό που είναι, να έχουν περάσει δεκαετίες υπηρετώντας ένα όραμα και ταυτόχρονα ισχυριζόμενοι δημοσίως ότι δεν υπηρετούν το συγκεκριμένο όραμα, να αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά ότι οι ιδεολογίες του ολοκληρωτικού μίσους μπορούν να υποστηριχθούν μόνο σε περιβάλλον ισχύος ώστε να επιβληθούν, ότι σε κάθε άλλη περίπτωση είναι κάτι που δεν μπορείς να το πεις φόρα – παρτίδα, όχι για τις κυρώσεις που θα υποστείς, αλλά γιατί το ολοκληρωτικό μίσος το ενστερνίζονται σε κάθε άλλο περιβάλλον μόνο ανθρωπάκια βαθύτατα συμπλεγματικά, βαθύτατα δειλά, βαθύτατα αναξιοπρεπή, έτοιμα να θυσιάσουν οποιονδήποτε άλλον παρά οτιδήποτε δικό τους στο όνομα μιας ανώτερης ιδέας.

Ας δούμε τον κόσμο μας να μπαίνει σε ένα ολοένα και μεγαλύτερο γεωπολιτικό μπάχαλο, ας δούμε τον Τραμπ ως την τελειωτική παρακμή της Αμερικάνικης δημοκρατίας, μιας Αμερικάνικης δημοκρατίας όμως που είχε επίσης ως βασικό συστατικό της στοιχείο την εξάπλωση της δύναμής της δια των όπλων και των πολέμων, κι αυτό το συστατικό τώρα ο πιο αλλοπρόσαλλος εκλεγμένος ηγέτης της Ιστορίας το βραχυκυκλώνει με την μη στρατόκαυλη ιδιοσυγκρασία του ως εκεί που δεν παίρνει, με αποτέλεσμα κανείς να μην ξέρει ακριβώς που πατά και ακριβώς που βρίσκεται, σε έναν κόσμο που το Βρετανικό Κοινοβούλιο ζητά την μυριοστή αναβολή του Brexit από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αφού πρώτα κλείνει το μάτι σε μια χώρα να αλλάξει το όνομά της κι εκείνη θα της δώσει πράσινο φως, μετά της λέει συγγνώμη, δεν καταλάβατε καλά, ξαναπεράστε άλλη φορά και βλέπουμε, αλλά μιλάμε άλλωστε για μια γεωγραφική περιοχή στην οποία λίγες εβδομάδες πριν έπαιζαν προκριματικά ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου Κόσοβο – Μαυροβούνιο, δεν μιλάμε για γεωγραφικές περιοχές σαν την Ισπανία που μπορεί να είχαν 36 χρόνια δικτατορία ή τώρα να έχουν σοβαρότατα θέματα με την Καταλονία που ίσως θέλει να φύγει, ίσως δεν θέλει, αλλά εν πάση περιπτώσει εκεί δεν είναι Βαλκάνια, εκεί είναι κανονική δυτική Ευρώπη, όλα θα βρουν την άκρη τους, δεν τρέχει τίποτα, όχι στη βία, όχι στις εντάσεις, Μπάρτσα – Ρεάλ, Ρεάλ – Μπάρτσα, Ράμος – Πικέ, Πικέ – Ράμος, όλα έχουν διαβαθμίσεις, άλλο η Μέση Ανατολή, άλλο τα Βαλκάνια, άλλο η Δυτική Ευρώπη και παρεμπιπτόντως η φώτο είναι απ’ τη Χιλή όπου υπάρχουν εξεγέρσεις γιατί γίνεται εκεί της νεοφιλελεύθερης οικονομίας.

Ας τα δούμε όλα αυτά, και Τζόκερ ας δούμε αν είμαστε ενήλικοι, αν όχι θα μας τρέχουν και στα αστυνομικά τμήματα, αλλά όχι χωρίς να μεσολαβήσει ένας ποταμός διαψεύσεων, διαστρεβλώσεων και fake news, πάνω στα fake news, πάνω στα fake news, γιατί όταν η αλήθεια δεν βολεύει τόσο το χειρότερο για την αλήθεια, θα φτύσει αίμα πριν βγει τελικά όλη στην επιφάνεια, με την ευχή και την ελπίδα να έχουν στο μεταξύ οι περισσότεροι παρατήσει το θέμα και να έχουν τραφεί επαρκώς με τις διαστρεβλώσεις και τα fake news, έτσι κερδίζονται οι μάχες και οι πόλεμοι.

Ας δούμε τέλος το βλέμμα του πρωταγωνιστή της ταινίας «Παράσιτα», ας δούμε όλα όσα εγκιβωτίζει, ας πάρουμε το δικό του αίσθημα ολικής ματαίωσης και ας το βάλουμε δίπλα στο αίσθημα ολικής ματαίωσης του Άρθουρ Φλεκ στο Τζόκερ.

Η μεγάλη αναταραχή προ των πυλών.

Ο κόσμος πάντα ειρωνευόταν τις απαντήσεις των υποψηφίων στα καλλιστεία, όταν μας έλεγαν ότι το όνειρό τους και η ευχή τους ήταν η παγκόσμια ειρήνη και το να είναι όλοι αγαπημένοι με όλους. Επιτέλους το πνεύμα των καλλιστείων είναι στο τιμόνι της ισχυρότερης χώρας του κόσμου. Όχι άλλες γεωστρατηγικές αναλύσεις -μόνο Μις Αμέρικα, όχι άλλοι στρατόκαυλοι- μόνο πασιφισμός των καλλιστείων.

Λέω στον γιο μου θα γράψω για κάτι που είδαμε μαζί τις προάλλες. «Τι; Για ένα ντοκιμαντέρ για ατζέντηδες αθλητών που είδαμε στην τηλεόραση;». Όχι, του λέω, σταμάτα πια να σκέφτεσαι συνέχεια ατζέντηδες αθλητών, ξέρω ότι είναι πολύ δημοφιλές θέμα για τα παιδιά της ηλικίας σου, αλλά σταμάτα. Ψέματα, δεν του είπα έτσι. Του είπα όμως, να, για αυτό ακριβώς θέλω να γράψω: για το τι θεωρούμε θέαμα και τι όχι. Για αδιευκρίνιστους σε εμένα λόγους, σταματάει εκείνη την ώρα να με ακούει και φεύγει. Όταν γράφεις κείμενα όμως, ποτέ δεν βλέπεις τους αναγνώστες την ώρα που σταματάνε να σε διαβάζουν, και αυτή η απόσταση, αυτή η μη κατά πρόσωπο συνάντηση με την ματαίωση, είναι ένα ακόμη από τα πολλά θετικά της γραφής.

Οπότε προστατευμένος κι ασφαλής συνεχίζω, για να γράψω για αυτό που είχαμε δει μαζί: πουλιά να πετάνε στον ουρανό. Οι σχηματισμοί τους, οι τροχιές τους, ο τρόπος που ανοίγουν και κλείνουν λες και είναι μέλη ενός ενιαίου κορμιού, είναι κάτι που αν ξεχαστείς και το κοιτάξεις, αν ξεχαστείς και αφήσεις την ματιά σου ελάχιστα δευτερόλεπτα παραπάνω, αν δεν πεις «α, πουλιά είναι», κοιτάζοντας αυτόματα κάτι άλλο ή επιστρέφοντας στις σκέψεις σου, δεν μπορεί παρά να σε μαγέψει.

Aπό την άλλη αν πετύχετε κάποιον που κοιτάζει επί ώρα τον ουρανό, δεν θα σπεύσετε να υποπτευθείτε πως είναι κάπως λοξός; Δεν είναι δουλειά των ανθρώπων να κοιτάνε ψηλά -χαμηλά πρέπει να κοιτάνε, άντε μπροστά τους, την οθόνη τους και τα προβλήματά τους. Όχι τον ουρανό. Ο ουρανός είναι για να μας περιβάλλει, όχι για να τον ατενίζουμε ως θέαμα, ούτε για να προβάλλονται επάνω του θεάματα.

Αφού από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας ως θέαμα λογίζεται μόνο εκείνο που επιδέχεται εμπορική εκμετάλλευση (για τα πιο πριν, για την εποχή που ακόμη δεν θυμόμαστε τον εαυτό μας, θέαμα είναι τα πάντα, από τις ρίγες στο μαξιλάρι ως το χρώμα του δέρματος της μαμάς μας), το βλέμμα μας είναι μονίμως απενεργοποιημένο και αποφασίζει να συσταθεί ως βλέμμα αρχίζοντας να κοιτάζει πραγματικά κάτι, μόνο εάν και εφόσον αυτό το κάτι συνοδεύεται από ΙSO θεάματος, εισιτήριο ή διαφημίσεις.

Τα πουλιά δεν έχουν χορηγό. Τα πουλιά πετούν εκτός οικονομίας. Από το πέταγμά τους δεν παράγεται κανένα οικονομικό αποτέλεσμα. Πώς συγχρονίζονται έτσι όλα μαζί; Σε ποια φωνή υπακούν; Είναι μια κοινή φωνή ή μια ξεχωριστή για το καθένα; Είναι πολλά μαζί ως ένα ή το καθένα μόνο του; Κάτι σου λένε τα σμήνη των πουλιών στον ουρανό, κάτι σου δείχνουν οι σχηματισμοί τους: υπάρχει κάτι πέραν από μας, πέραν των φόβων μας, πέραν της μιζέριας μας, πέραν του άγχους της καθημερινότητας, πέραν του διαρκούς κυνηγιού της σκιάς μας.

Είναι δωρεάν αυτό που προσφέρουν. Αρκεί. Περισσεύει. Δεν εκπίπτει. Δεν σχετικοποιείται. Δεν μπορεί να το αναιρέσει τίποτα, δεν μπορεί να το διαβάλλει τίποτα. Δεν θα σου πει κανείς, κοίτα, μην τα βλέπεις έτσι, δεν είναι αυτό που νομίζεις. Δεν θα μάθεις μια μέρα τα κρυφά κίνητρα των πουλιών. Δεν θα ξεγελαστείς. Είναι ό,τι είναι. Αυτό που βλέπεις.

Όπως και να ΄χει, στον ουρανό το θέαμα συνεχίζεται· χωρίς εισιτήριο, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας, χωρίς καν τον όρο να του προσθέσει αξία η ματιά μας, αφού όσο αταξικά ενώπιον μας διαδραματίζεται, άλλο τόσο κι ατάραχα ερήμην μας. Εκτός κι αν όλος αυτός ο χορός τους γίνεται -κι ας μην το ξέρουν, κι ας το αγνοούν- για το βλέμμα μας. Εκτός κι αν αυτό που προσφέρουν, αυτό που συνιστούν ως αρμονία πετώντας όλα μαζί, χρειάζεται ακριβώς ένα βλέμμα για να νοηματοδοτηθεί.

Η φράση «ψηλά το κεφάλι» είναι από μόνη της λειψή. Άνθρωπο δεν σε κάνει το ψηλά το κεφάλι, αλλά το ψηλά το κεφάλι με το βλέμμα στο rec και την καρδιά στο feel· whatever it is that you may feel. Αρκεί να νιώθεις και να κοιτάς, να κοιτάς και να νιώθεις.

Βέβαια έχω την πολυτέλεια να κοιτάζω στον ουρανό για να εισπράξω αισθητική απόλαυση, επειδή ο ουρανός από πάνω μου και πάνω απ’ το παιδί μου είναι ουρανός καιρού ειρήνης. Λίγο πιο πέρα, στη Συρία και αλλού, στον ουρανό του πολέμου δεν πρωταγωνιστούν πουλιά, αλλά πολεμικά αεροπλάνα και ρουκέτες. Εκεί το θέαμα και χορηγούς έχει από πίσω και οικονομικό αποτέλεσμα παράγει. Οι άνθρωποι -και βασικά οι άντρες άνθρωποι- πάντα είχαν ως αγαπημένο παιχνίδι το έλα να μοιράσουμε την γη, το έλα να παίξουμε πόλεμο για το ένα ή το άλλο κομμάτι της. Και πάντα το έπαιζαν αυτό το παιχνίδι. Οι άνθρωποι πάντα είχαν μια ψύχωση με τα εδάφη της γης. Με τα εδάφη του ουρανού πολύ λιγότερη. Στον ουρανό, αντί να κοιτάζουν τα πουλιά και να νιώθουν ελεύθεροι, τοποθετούσαν θεούς για να νιώθουν φόβο. Και τους έκαναν κομμάτι της ψύχωσής τους, άλλοτε πολεμώντας για αυτούς, άλλοτε πολεμώντας έχοντας τον ίδιο θεό με τον εχθρό τους, τον εχθρό που απλά άνηκε σε άλλο σμήνος. Εν πάση περιπτώσει κανείς δεν θα σε υποπτευθεί για λοξό αν μπεις σε πόλεμο για να σκοτώσεις και να σκοτωθείς. Δεν είναι σαν να κοιτάς για ώρα τον ουρανό, είναι κάτι νορμάλ.

Eδώ και μερικές μέρες, τα βράδια σεντονάκι. Ένα σωρό θέλγητρα κι ανταμοιβές έχει το καλοκαίρι, αλλά σε αντιστάθμισμα σου στερεί κάτι εντελώς σημαντικό. Και είναι εντελώς σημαντικό, γιατί το να σκεπάζεσαι έχει διαστάσεις ψυχολογικές που πηγαίνουν πολύ πιο πέρα από τις αμιγώς χρηστικές. Και κάπως έτσι, όταν σε λίγο καιρό πάνω από το σεντονάκι θα μπει το πάπλωμα, η κάλυψη, η προστασία, το φάσκιωμα θα γίνει πλήρες: όλοι ξέρουν ότι μέσα σε ένα πάπλωμα δεν μπορεί να σε πειράξει τίποτα και κανείς. Κι όλοι ξέρουν ότι μέσα σε ένα πάπλωμα δεν κρύβεσαι από τον έξω κόσμο, αλλά ότι αντίθετα βιώνεις τη νιρβάνα του μέσα κόσμου. Δεν είναι παραίτηση το πάπλωμα – απογείωση είναι. Δεν είναι κρύψιμο το πάπλωμα – πλήρωση είναι.

Όσο κι αν αλληλεπιδρούμε διαρκώς με το περιβάλλον και τον έξω κόσμο, δεν παύουμε να ζούμε βασικά μέσα στο κεφάλι μας. Εμείς οι ίδιοι είμαστε οι βασικοί συνομιλητές μας, εμείς οι ίδιοι είμαστε οι βασικοί κριτές μας, εμάς των ίδιων η σιωπηλή κι όμως τόσο χαρακτηριστική φωνή τριγυρίζει συνέχεια στα αυτιά μας, στα αυτιά μας μεταφορικά, στις σκέψεις μας. Και ο καθένας μας διηγείται συνεχώς μια ιστορία στον εαυτό του για τον εαυτό του κι όλοι μαζί συμβιώνουμε μέσα από παράλληλους εσωτερικούς μονολόγους και παράλληλες εσωτερικές αυτοαφηγήσεις.

Εκείνο που τελικά κάνουν το πάπλωμα και το σεντόνι δεν είναι τίποτα άλλο από το να σου αποκαλύπτουν την βασική ανθρώπινη αλήθεια: ότι και να σηκωθείς να αρχίσεις την μέρα σου, ότι και να σηκωθείς να αρχίσεις την καθημερινή σου συμμετοχή στα δρώμενα του έξω κόσμου, πάλι ο βασικός σου διάλογος με τον εαυτό σου θα είναι, πάλι το μεγαλύτερο μέρος της μέρας, ό,τι κι αν κάνεις, με την μέσα σου φωνή θα συνομιλείς. Άρα δεν είναι τα σημαντικά εκεί έξω κι εδώ μέσα είναι μόνο η ζεστασιά. Τα σημαντικά είναι πάντα μέσα σου και τα σημαντικά του έξω κόσμου αποκτούν τη σημασία τους στο βαθμό που θα τα πάρεις για να συνεχίσεις αυτή την κουβέντα που ποτέ δεν σταματάει, αυτή την κριτική που ποτέ δεν σταματάει, αυτή την διερώτηση που ποτέ δεν σταματάει: ποιος σκατά είμαι, τι σκατά κάνω, γιατί είμαι έτσι κι όχι αλλιώς, μου αρέσει ή όχι που είμαι έτσι κι όχι αλλιώς, πόσο έχω αλλάξει, πόσο έχω μείνει ίδιος, έχω κάνει κάτι στη ζωή μου ή δεν έχω κάνει, τι επίπτωση έχουν οι πράξεις μου στους άλλους, τι επίπτωση έχουν οι πράξεις μου σε μένα, μιλάνε όλοι τόσο πολύ με τον εαυτό τους κι αν ναι δεν κουράζονται ποτέ;

Φυσικά και κουράζονται. Και ίσως οι περισσότεροι είναι δειλοί. Ίσως οι περισσότεροι δεν αντέχουν στην σκέψη ότι θα μείνουν κάτω από το πάπλωμα. Ίσως οι περισσότεροι σηκώνονται επειδή λένε στον εαυτό τους ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Ίσως οι περισσότεροι σηκώνονται επειδή, αν μη τι άλλο, εκεί έξω όλο και κάποιος θα τους αποσπά από τις σκέψεις του, όλο και κάτι θα χρειάζεται να κάνουν, κάτι που δεν θα είναι σκέψη.

Δεν ξέρω αν υπάρχει μη επώδυνος τρόπος να έχεις εαυτό, δεν ξέρω αν υπάρχει μη επώδυνος τρόπος να είσαι άνθρωπος. Δεν αναιρεί αυτό σε καμία περίπτωση και τις χαρές και τις ευτυχίες και κάθε άλλου τύπου ανταμοιβές. Αλλά γίνεται να είσαι άνθρωπος και να μην πονάς περίπου διαρκώς, είτε για σένα, είτε για τους άλλους, είτε για όλους μαζί; Που και να πονάς περίπου διαρκώς, πάλι δεν αναιρεί τις χαρές και τις ευτυχίες και τα λοιπά. Αλλά δεν είναι περίπου διαρκώς παρών με έναν τρόπο, άλλοτε εντονότερο ως εκκωφαντικό κι άλλοτε πιο υπόγειο και πιο λογοκριμένο, ο πόνος;

Πονάω, λέει, σημαίνει ότι το σώμα μου εκπέμπει ένα σήμα κινδύνου το οποίο με προειδοποιεί για κάτι που μου κάνει κακό. Στον περίπου διαρκώς παρόντα μη σωματικό πόνο, τι είναι αυτό που μας κάνει κακό; Η ύπαρξη; Η ύπαρξη εαυτού; Ίσως το “negative”, που λέει στην ήδη κλασική ατάκα ο Άρθουρ Φλεκ, να είναι πλεονασμός.

Είναι φορές που λαχταράς την καθόλου μακρινή χρονικά, αλλά εντελώς μακρινή από κάθε άλλη πλευρά, εποχή που δεν υπήρχαν σόσιαλ μίντια, γιατί καθρέφτισαν μια όψη της πραγματικότητας, την οποία, ναι, θα προτιμούσες να μην δεις να σχηματίζεται μπροστά σου τόσο ανάγλυφα, την οποία, ναι, θα προτιμούσες να αγνοείς ότι υπάρχει σε τέτοια έκταση και τέτοια ένταση, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι βαυκαλίζεσαι, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι ζούσες στην κοσμάρα σου. Παρά τα φαινόμενα, παρά τους αλγορίθμους, παρά την ομαδοποίηση, παρά τον εθισμό, τα σόσιαλ μίντια σε βγάζουν απ΄την φούσκα της κοσμάρας σου και σε φέρνουν ενώπιον της αλήθειας του κόσμου.

Είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να σου φταίει ο ακροδεξιός πολιτικός, ο τσάτσος δημοσιογράφος, ο μαφιόζος επιχειρηματίας, ο ασύδοτος μπάτσος, ο σκοτεινών μεθοδεύσεων δικαστής, είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να τα βάζεις με εκπροσώπους της μίας ή της άλλης εξουσίας, είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να λειτουργείς με μια παραλλαγή της λογικής της ανάθεσης: αναθέτεις τον ρόλο του κακού στους εκπροσώπους της μιας ή της άλλης κάστας, αποφεύγοντας να δεις κατά πρόσωπο τη νοοτροπία και τις αντιλήψεις που υπάρχουν διάσπαρτες από κάτω, στους κάθε λογής εκπροσωπούμενους, στον πολύ κόσμο, στους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, στους γνωστούς σου, στους φίλους σου μιας ζωής.

«Βγες έξω να μιλήσεις, να δεις πώς σκέφτεται ο κόσμος». Είναι σε μεγάλο βαθμό ψέμα αυτό. Δεν θα δεις στην «αληθινή ζωή» πώς σκέφτεται ο κόσμος. Στην «ψηφιακή ζωή» θα το δεις. Στην «αληθινή ζωή», πρόσωπο με πρόσωπο, γύρω από ένα τραπέζι, σε μια ουρά, σε ένα μέσο μαζικής μεταφοράς, ο άλλος θα ντραπεί να ανοιχτεί εντελώς, ο άλλος θα ντραπεί να πει ακριβώς αυτό που σκέφτεται για την Μόρια, την Γλάδστωνος, την αστυνομική βία κλπ. Κι αν το «ντραπεί» δεν ακριβολογεί, πάντως θα φυλαχτεί. Στην αληθινή ζωή επικρατούν σε αυτά τα ζητήματα μισόλογα. Ο άλλος ψάχνει να δει πόσο τον παίρνει. Στην αληθινή ζωή οι περισσότεροι θα δηλώσουν μετριοπαθείς και κατά των ακροτήτων.

Την εποχή των μπλογκς υπήρχε η πεποίθηση ότι η ψευδωνυμία λειτουργεί ως μηχανισμός έκλυσης θρασύδειλων συμπεριφορών, ότι μέσω της ψευδωνυμίας μπορούσε ο χρήστης εύκολα να γράψει τέρατα. Πόλεμος μεγάλος κατά της ψευδωνυμίας τότε: «Αν θες να πεις κάτι, έχε το θάρρος να το πεις με το όνομά σου». Βλέπουμε λοιπόν τα τελευταία χρόνια στο Facebook, σε κάθε κοινωνικοπολιτικά φορτισμένο θέμα, ανθρώπους με κανονικό ονοματεπώνυμο, με κανονικές φωτογραφίες, με πλήρη διαφάνεια στο ποιοι είναι στην «αληθινή ζωή», τι επαγγέλλονται, πόσα παιδιά έχουν, πόσο αγαπούν τον σκύλο τους, τι ομάδα είναι, ποιοι τραγουδιστές τους αρέσουν, να κάνουν σχόλια και να εκφέρουν έναν λόγο τόσο μισαλλόδοξο, που ακόμη και η Χρυσή Αυγή δεν θα υιοθετούσε ποτέ στις επίσημες τοποθετήσεις της.

Και όχι μόνο να δεχτώ, να προσυπογράψω κιόλας, ότι ο δημόσιος λόγος που παράγεται από τα παραδοσιακά κανάλια παραγωγής του, από τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, πολιτικούς, θεσμούς, κάθε άλλο παρά αθώος του αίματος είναι και φυσικά καλλιεργεί συστηματικά και σε κάθε επίπεδο αντιλήψεις κατάμαυρες. Ακόμη και έτσι όμως, αυτό που γίνεται από κάτω είναι ακόμη τρομακτικότερο. Και διαβάζεις ανθρώπους με ονοματεπώνυμο και φωτογραφία οι οποίοι πίσω από ένα λάπτοπ ή ένα κινητό, εκφέρουν απόψεις που ανήκουν όχι απλά σε ένα αξιακό και ιδεολογικό σύστημα διαφορετικό απ’ το δικό σου, αλλά απόψεις που καταδεικνύουν ότι η γραμμή που χωρίζει τον πολιτισμό από την βαρβαρότητα είναι αδιανόητα λεπτή ή ότι εκείνο που κατά βάθος θεωρούν οι ίδιοι ότι προσφέρει ο πολιτισμός, είναι η ισχύς και το δικαίωμα να είναι βάρβαροι απέναντι στους διαφορετικούς από τους ίδιους και βασικά απέναντι σε κάθε άλλον.

Δικαιούμαι να είμαι βάρβαρος. Δικαιούμαι να θέλω την ισοπέδωση του άλλου. Είμαι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Δες με με το σκυλάκι μου στη φώτο. Ακόμα κι αν απαλλαγείς απ’ τον Κασιδιάρη, εγώ θα είμαι πάντα εδώ.