Author: Κωνσταντίνα Δελημήτρου

Πάνω από 3.5 εκατομμύρια Ινδές και Ινδοί βγήκαν στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν για την ισότητα των δύο φύλων λίγες μέρες πριν. Ασύλληπτος αριθμός για τα δικά μας δεδομένα μα απόλυτα λογικός έπειτα το μεγάλο κύμα βίας τα τελευταία χρόνια εναντίον των γυναικών στην Ινδία. Οι εικόνες είναι εξίσου ασύλληπτες και στέκομαι να διαβάσω. Σύντομα συνειδητοποιώ πως τα ίσα δικαιώματα που διεκδικούν οι γυναίκες της Ινδίας, αφορούν πρωτίστως την είσοδό τους σε έναν ναό. Πως όλο αυτό ουσιαστικά αφορά μια μεγάλη διαμάχη μεταξύ συντηρητικών και λιγότερο συντηρητικών θρησκευτικών ομάδων εδώ και βδομάδες.

Απογοητεύομαι λίγο μα ποιος δεν καταλαβαίνει πως οι -αναλογικά – λίγες γυναίκες που απέμειναν, κι ενώ δεν μπορούν να τρέξουν μακριά, διάλεξαν ό,τι βρήκαν εύκαιρο για να δείξουν λίγο το μπόι τους μπας και μαζευτεί λίγο το χάος. Πως αυτό είναι μόνο η αφορμή, μόνο το σάπιο κερασάκι στη ληγμένη τούρτα που σερβίρονται οι γυναίκες της Ινδίας από την πρώτη στιγμή που θα γεννηθούν – και εάν είναι αρκετά τυχερές να μην τις σκοτώσουν οι γονείς τους στη γέννα μόνο και μόνο επειδή είναι κορίτσια. Σύμφωνα με το σοκαριστικό ντοκιμαντέρ του 2011, οι λέξεις “it’s a girl” είναι οι τρεις πιο θανατηφόρες του πλανήτη καθώς πάνω από 200 εκατομμύρια κορίτσια αγνοούνται στην Ινδία και την Κίνα.

Όλα αυτά, χωρίς να λάβουμε υπόψη τις εκτρώσεις, το νέο κύμα βιασμών, των καθημερινών επιθέσεων με οξύ και των δολοφονιών ή τα εκατομμύρια των γυναικών που γεννιούνται εκτός κάστας και δεν νοούνται καν ως άνθρωποι. Σήμερα, περίπου 21 εκατομμύρια κορίτσια είναι ανεπιθύμητα από την οικογένειά τους, 63 εκατομμύρια απλά “λείπουν” και 26 εκατομμύρια κορίτσια έχουν παντρευτεί πριν τα 18 τους. Θα αρκούσε απλά να δεις την ταινία Lion μα αυτό αν μόνο θέλεις μόνο ένα τσικ από την καθημερινότητα με μια μικρή δόση της εκεί -ωραιοποιημένης- πραγματικότητας. Διότι αν αντέχεις λίγο παραπάνω, μια καλή λίστα με μερικά κατατοπιστικά ντοκιμαντέρ μπορείς να βρεις εδώ.

Κολαστήρια σαν την Ινδία, μοιάζουν να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός καλοστημένου κοινωνικού πειράματος, σαν από κάποιο τρελό επιστήμονα που αποφάσισε να μάθει επακριβώς που σταματά το ζώο και που ξεκινά ο άνθρωπος. Ή μάλλον να αποδείξει πως δεν υπάρχουν καν τέτοιες γραμμές.

Πάντα σκεφτόμουν την Ινδία με τρόμο, όσο μεγαλώνω όλο και περισσότερο σιγουρεύομαι πως πρόκειται για χώρα-πείραμα που απλά φυλάκισαν μέσα κόσμο, έριξαν ελάχιστο φαγητό και πλέον είναι μια γιγάντια αρένα εκατομμυρίων αγριμιών που μάχονται για τη ζωή τους. Κι εμείς παρατηρούμε, ικανοποιημένοι για τα πολύτιμα δεδομένα, μα περισσότερο για το πλούσιο θέαμα. Διότι όπως ήταν αναμενόμενο και σε αυτήν την αρένα, οι αδύναμοι είναι τα εύκολα θύματα. Όπως σε κάθε ζούγκλα. Κάτι τέτοιο φυσικά, ίσως να δικαιολογούσε τα εκατομμύρια των αδύναμων διαδηλωτών που ξεσηκώθηκαν επιτέλους, ακόμη και για μια θέση στον ανδροκρατούμενο ναό. Ακόμα και με τη στήριξη της κυβέρνησης, του Κομμουνιστικού κόμματος, του θεού του ίδιου. Όμως τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν αλλάξουν οι συνθήκες του πειράματος.

Ασύλληπτη φτώχεια, πολλή θρησκεία -ή ένα οποιοδήποτε δόγμα- και υπεράριθμοι άνδρες είναι τα τρία πράγματα που όταν τα συναντάς, είσαι δεν είσαι γυναίκα, οφείλεις να τρέξεις μακριά. Και στην Ινδία συγκεκριμένα και τα τρία είναι τούμπανο. Τότε ρίχνεις μια ματιά πιο κοντά σου. Αν σου φαίνεται τίποτα επιστημονική φαντασία η σύγκριση μεταξύ Ινδίας ή Κίνας και Ελλάδας ή γενικά, οι φιλόδοξες προοπτικές μας να εξελιχθούμε σε κολαστήριο, σε ζηλεύω πολύ.

Από το 1984 του George Orwell μέχρι το Persepolis της Marjane Satrapi και το Handmaid’s Tale της Margaret Atwood, όλα ουρλιάζουν για το αντίθετο. Όλα δείχνουν πως είναι πανεύκολο να ακολουθήσουμε οποιονδήποτε, να κάνουμε οτιδήποτε, να υποβάλλουμε άλλους ή να υποβληθούμε σε κάθε πιθανό κι απίθανο βασανιστήριο, αρκεί η πλειοψηφία να πειστεί ότι αξίζει να πιστέψει. Οτιδήποτε. Εντροπία. Το πείραμα ξεκινά πάντα με φτώχεια και εξαθλίωση. Έπειτα χώνεται η ελπίδα από το πουθενά σε μορφή θρησκείας, δόγματος, σωτήρα, κόμματος. Και μετά έρχονται οι άντρες.

Το πείραμα της Ινδίας, της Κίνας και άλλων σύγχρονων κολαστηρίων έχει να μας πει πολλά. Κυρίως, πώς να (μην) γίνουμε η επόμενη χώρα-πείραμα. Κι αν κρίνω από τις φιναλίστ πάμε ντουγρού για την πρωτιά.

Η Ελλάδα μαθαίνω έχει δύο στα τρία, καθώς είναι η 4η πιο θρησκευόμενη χώρα της Ευρώπης ενώ προπονείται σκληρά και καθημερινά για την πρωτιά καθώς: “η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση, σχετικά με το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην καθημερινότητα η θρησκεία, με ποσοστό 55%”. Κι ενώ οι ρυθμοί φτωχοποίησης είναι οι ταχύτεροι όλων, μάλλον είμαστε ανάμεσα στους 4 επικρατέστερους για να γίνουμε το επόμενο φαντασμαγορικό θέαμα του βαριεστημένου -αληθινά- ανεπτυγμένου κόσμου. Η πλειοψηφία κάνουμε σκληρή εξάσκηση, μην τα ξαναλέμε είμαστε οι πρώτοι στην Ευρώπη σε προπόνηση.

Τώρα, το μόνο που μένει είναι οι υπεράριθμοι άνδρες -ή μια γερή πατριαρχία που έτσι κι αλλιώς δεν κάνει διακρίσεις σε φύλα. Ευτυχώς κι αυτό το καλύπτει άριστα η θρησκεία μα και η κοινωνία μας. Μετά δε θες πολλά. Μετά απλά χρειάζεσαι τυχαία γεγονότα ή τη λάθος φύση για να βρεθείς στη μέση της αρένας. Ένα κορίτσι που αγάπησε έναν αλλόθρησκο ή αλλόεθνο, ένα άλλο που τόλμησε να πει όχι στις σεξουαλικές ορέξεις κάποιων τρίτων, ένα ακόμη θύμα ζήλιας κάποιου αρρωστημένα χειριστικού που περιέργως, θα το ακούσεις μόνο ως “έγκλημα πάθους” – λες και οι προθέσεις του ήταν καλές ή λες και πρέπει να μας νοιάζουν οι προθέσεις του δολοφόνου. Οι υπόλοιπες απλά ζούμε ξέροντας ότι στατιστικά μία στις τρεις μας, θα κακοποιηθεί σίγουρα.

Καταλαβαίνω την ανάγκη της θρησκείας σε περίοδο εξαθλίωσης και δη απότομης. Καταλαβαίνω την ανάγκη της ελπίδας, την ανάγκη της αλληλεγγύης και τη μεγάλη ανάγκη του ανήκειν όταν από κοινωνικό ον μείνεις ξεκρέμαστος να χάσκεις τα θηρία. Όμως οι από μηχανής θεοί, δεν είναι ποτέ θεοί με την Μαρβελική έννοια. Είναι πρώτα μηχανές και θέλουν καύσιμο για να δουλέψουν. Μα είτε ως καύσιμο είτε για να σε δουλέψουν, σε καμία περίπτωση δεν σώζεσαι.

Δεν είμαι κατά της θρησκείας ντε και καλά. Όπως δεν είμαι και κατά της φτώχειας ή της πατριαρχίας. Απλά τυχαίνει να παρατηρώ πως στατιστικά το καθένα από μόνο του, συνιστά σχεδόν απαραίτητη συνθήκη για γερή ανθρώπινη δυστυχία. Πόσο μάλλον να τα βάλεις και μαζί. Δεν ξέρω, μπορεί απλά να τυχαίνει.

Kάθε αρχές του χρόνου, όπως κάθε φυσιολογικός άνθρωπος, υιοθετώ γενναίες νέες συνήθειες ενώ όλες οι μεγάλες και μικρές αμαρτίες κόβονται μαχαίρι τουλάχιστον μέχρι το Φλεβάρη. Περιέργως διαπιστώνω πως οι αποφάσεις μου άλλαξαν πολύ. Έγιναν χαζά φιλόδοξες με ένα τσικ υστεροφημίας καθώς στρέφονται όλο και περισσότερο προς το καλό του περιβάλλοντος, το μέλλον του πλανήτη και άλλα βαρετά. Προφανώς μεγάλωσα και αυτό που με νοιάζει πρώτα είναι τα παιδιά μου, γενικά τα παιδιά και τι πλανήτη θα παραδώσω αλλά δεν είναι αυτό το χειρότερο που έπαθα.

Φέτος που λες, τα βρήκα πολύ μπαστούνια προσπαθώντας να καταλήξω με τις αποφάσεις που νόμιζα ότι πήρα. Διότι αν κάτσεις και βάλεις πια κάτω όλη την πληροφορία, θα συμφωνήσεις κι εσύ, πως ποτέ το καλό και ηθικό μιας οποιασδήποτε απόφασής μας δεν ήταν τόσο πολύ σχετικό. Δεν μπορείς πια στην εποχή του Google Search να ισχυριστείς πως οτιδήποτε κάνεις, όσο μηδαμινό, είναι σκέτα καλό. Το πιθανότερο κάνοντας ένα καλό, θα έχεις σπείρει το κακό ανεξέλεγκτα σε όλο τον πλανήτη. Αν πλέον λογαριάσεις ως πράξεις και τα κλικ σου, τότε ιδού το μαγικό κουμπί για να μεταμορφωθείς σε Dr. Evil.

Όλα ξεκίνησαν όταν πρόσφατα συνειδητοποίησα πως ήρθε πια καιρός να βάλω λίγο φρένο σε μια μεγάλη αμαρτία μου, τις ηλεκτρονικές αγορές και μάλιστα άμεσα. Όχι για τους λόγους που φαντάζεσαι. Ναι, εννοείται πρέπει να κάνω οικονομία – αν και για οικονομία υποτίθεται ξεκινάς να ψωνίζεις ηλεκτρονικά ψάχνοντας σε κάθε γωνιά του πλανήτη για φθηνότερα προϊόντα, μα τελικά εθίζεσαι και πληρώνεις πολλά περισσότερα γιατί σίγουρα υπάρχει κάτι άλλο πιο ποιοτικό, πιο αποτελεσματικό, πιο όμορφο και άλλα κοστοβόρα. Όπως φαίνεται όμως, εκτός από τα χαζά χρήματα που ξοδεύω, προκύπτουν κι άλλα σημαντικότερα προβλήματα με τις αγορές αυτές, όπως η ενίσχυση της παιδικής εργασίας, η περαιτέρω φτωχοποίηση ή μάλλον εξαθλίωση των ήδη φτωχών, ακόμη και trafficking και πλήθος ακόμη τρομακτικά.

Το μεγάλο ερώτημα που προέκυψε λοιπόν, είναι το εξής: ακόμα κι αν σταματήσω να αγοράζω ηλεκτρονικά, ειδικά από τα κινεζομάγαζα, ποια είναι η πιο σωστή και ηθική επιλογή για έναν καταναλωτή; Αν τα χρήματά μου όντως έχουν δύναμη να αλλάξουν ή να βελτιώσουν έστω και ελάχιστα τον κόσμο, ποιο είναι το πιο ωφέλιμο για το περιβάλλον, το λιγότερο βλαβερό, το πιο ηθικό; Τα ντόπια πολύ ακριβότερα μαγαζιά; Από αυτά, μόνο τα ελληνικά; Μήπως τα ελληνικά ντόπια μαγαζιά που όμως πουλάνε ακριβά τα κινέζικα ή τα ελληνικά ντόπια που πουλάνε εξίσου πάμφθηνα με τα ηλεκτρονικά, τα κινέζικα; Ή πάλι, οι μεγάλες επώνυμες αλλά ξένες επώνυμες αλυσίδες; Μύλος.

Αρκετοί γύρω μου, ενώ έχουν γονατίσει τα Ali τα Wish και τα Ebay, κράζουν το γνωστό διαβολικό παιχνιδομάγαζο – ok, που μόνο παιχνίδια δεν έχει- αλλά αν το σκεφτείς, τη φθηνή πλαστικούρα που πουλάει τουλάχιστον στη φέρνει μαζεμένη από την Κίνα, την πουλάει σε τιμές Κίνας, χώρια που στο λέει ότι είναι από την Κίνα. Και σόρι κιόλας με τέτοια ανέχεια, τα μαγαζιά αυτά είναι η μόνη λύση διότι όταν το μικρό σου θέλει δεκάδες είδη για φαγητό, ντύσιμο, παιχνίδι, βόλτα, καθημερινότητα και μάλιστα καινούργια κάθε δυο -τρεις μήνες και εσύ άνεργος, τότε δεν τολμάς καν να προτιμήσεις το καλτσάκι των 20€ του κυρίου τάδε μαγαζάτορα της γειτονιάς. Όμως καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν είναι “καλή” και “ηθική” με την προ-κλικ έννοια.

Μέσω Λαμίας, είμαι ευγνώμων για το internet και τις μεγάλες αλλαγές που έφερε. Ήταν πολύ χειρότερη η ζωή μας και μην ακούς τις ξενέρωτες πουρόγριες που θα σου πουν το αντίθετο. Κάνουμε πολλά περισσότερα πράγματα απ΄ότι πριν και μάλιστα καλύτερα, γρηγορότερα και πιο οικονομικά, έχουμε μεγαλύτερη πρόσβαση σε ανθρώπους, ιδέες, γνώση, εργασία, υπηρεσίες, αγαθά, σε τόπους μακρινούς και ό,τι φανταστείς, σε σχέση με το παρελθόν. Δεν είναι τυχαίο που όλοι είμαστε κολλημένοι με μια συσκευή στο χέρι. Να σε προλάβω, όχι, δεν είναι η καλύτερη εικόνα, δεν είναι ο καλύτερος τρόπος ζωής, όμως είναι σαφώς καλύτερος.

Τώρα, αν για κάτι θα έπρεπε να κρατήσω μικρό καλάθι σε σχέση με το ίντερνετ, αυτό, αντίθετα απ’ ότι θα σου πουν οι πουρόγριες δεν είναι ούτε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ούτε το πορνό, ούτε τα κοινωνικά δίκτυα. Είναι οι αγορές μας σήμερα, ο τρόπος που καταναλώνουμε και η έννοια της μόδας. Δυστυχώς οι γαμάτες, οι τρομακτικά εθιστικές και υπέροχες ηλεκτρονικές αγορές που επιτέλους απολαμβάνουμε όποτε και όσο θέλουμε, έχουν τελικά καταστροφική επίδραση στις τοπικές οικονομίες και στις ζωές των ανθρώπων των φτωχότερων χωρών μα και στον πλανήτη.

Το πρώτο, προφανές. Διότι μπορεί μια ομάδα κορασίδων στην Αφρική να πουλάνε στο Etsy τα χειροποίητα μπλουζάκια τους και να βγάζουν πια τα προς το ζην, μπορεί ο θείος Σήφης να πουλάει πια χρυσό το λάδι του στη Νέα Υόρκη, όμως και τα μεγαθήρια της Νέας Υόρκης δεν έκατσαν να βλέπουν με σταυρωμένα χέρια. Απέκτησαν με τη σειρά τους ευκολότερη πρόσβαση σε περισσότερους, απελπιστικά φτωχότερους εργάτες που τους μάντρωσαν πολύ μακριά από τα αδιάκριτα μάτια του δυτικού κόσμου και τους έβαλαν να δουλεύουν σαν σκλάβοι. Πού και πού κάποιοι καίγονται κατά εκατοντάδες, μα οι περισσότεροι θα παραμένουν μαντρωμένοι -κυριολεκτικά- και αόρατοι για γενιές. Όσο εμείς αγοράζουμε γενικώς, ηλεκτρονικά ή όχι.

 

Κάποτε θα ήταν πολύ δύσκολο να συμβεί όλο αυτό το κακό, όμως οι μικρές αποστάσεις και η μαζικότητα της προσφοράς και της ζήτησης μέσω του διαδικτύου, σάρωσε κάθε ελπίδα για καλοσύνες και ηθικές. Ακόμη, παλιότερα ήμασταν πολύ αφελείς και πιστεύαμε ότι όσο πιο μεγάλη και “επώνυμη” μια εταιρεία τόσο καλύτερη και πιο ηθική διότι θα ελέγχεται πιο συχνά ή θα είναι πιο δύσκολο να κρυφτεί, μα πλέον τέτοιοι παιδικοί ισχυρισμοί γκρεμίστηκαν δια παντός. Στην εποχή μας, είναι σχεδόν αδύνατον να γιγαντώσεις τόσο χωρίς να εκμεταλλευτείς αόρατους. Οι “επώνυμες” αλυσίδες, το πιθανότερο ούτε ηθικές είναι, ούτε οικολογικές, ούτε καν βιώσιμους μισθούς δίνουν.

Από την οικολογική σκοπιά τώρα, ακόμη και η έννοια της μόδας σήμερα με τον αστραπιαίο και μαζικό τρόπο που αυτή διαδίδεται μέσω των ηλεκτρονικών οδών, εκτός από τους φτωχούς αυτού του κόσμου, έχει εξίσου τρελό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Μόδα ως χθες, ήταν όταν ο περιπτεράς έφερνε ένα νέο παιχνίδι και σε μια μέρα το είχαμε αγοράσει όλα τα πιτσιρίκια στη γειτονιά. Σφεντόνα, φυσοκάλαμο, λάστιχο, αρκούσαν λίγες ώρες και κάθε νέο παιχνίδι, το είχαμε αποκτήσει όλοι. Τώρα, ο περιπτεράς είναι η Apple και το παιχνίδι που θα σε καψουρέψει είναι το νέο iPhone που μαζί σου, θα καψουρέψει μερικά ακόμη εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και θα το αγοράσετε σχεδόν ταυτόχρονα ρημάζοντας τα πάντα στο διάβα σας.

Φτάσαμε να βάζουν στις πασαρέλες ρούχα από βισκόζη, να πλημμυρίζουν με δαύτα τα μαγαζιά, ηλεκτρονικά και μη, να αρχίζουν τα θανατηφόρα κλικ και να βλέπεις στις ταλαίπωρες χώρες που το παράγουν, σε χρόνο ντε τε να έχουν βαφτεί και μολυνθεί λίμνες ολόκληρες με χρώμα και τοξικά για να το φορέσουμε όλες οι γκιόσες του πλανήτη. Ναι, το αυτό και το αθώο τζιν, καθώς όλοι έχουμε ένα τζιν.

Σαν ρώσικη ρουλέτα χτυπά ο καταναλωτισμός μας, πλέον δεν ξέρεις ποιον τρίφτωχο θα πάρει η μπάλα, σε ποιους φυσικούς πόρους του πλανήτη θα πέσει ο κλήρος να γονατίσουν για να παραχθεί γρήγορα και σε ασύλληπτες ποσότητες η επόμενη χρήσιμη-άχρηστη βλακεία για να δημιουργήσει με τη σειρά της νέα βουνά από περσινής τεχνολογίας/μόδας σκουπίδια.

 

Βάλε τώρα σε όλο αυτό και τις ηλεκτρονικές αγορές. Υπολογίζω πως το οικολογικό μου αποτύπωμα με όλα τα χαζά που έχω αγοράσει, έχει φτάσει να μοιάζει με του Μεγαλοπόδαρου. Καταλαβαίνεις πια πως δεν έχει κανένα νόημα να είσαι φανατική με το περιβάλλον και να ανακυκλώνεις ακόμη και τις ετικέτες απ΄τα μπουκάλια, δεν κάνεις τίποτα ακόμη κι αν πλένεις, στεγνώνεις και γυαλίζεις καθετί που στέλνεις στην ανακύκλωση όταν απ΄την άλλη πατάς ένα ρημαδοκλίκ και αγοράζεις κινέζικη πλαστικούρα ή επιλέγεις μια “επώνυμη” αλυσίδα που όμως μολύνει ασύστολα.

Κι ενώ μέχρι χθες κοκορευόμουν που πήρα ακουστικά για το laptop με το 1/20 της τιμής της (ντόπιας, ξένης, επώνυμης μα όχι κινέζικης – ουφ) αγοράς και καμάρωνα για όλες τις πανέξυπνες, σούπερ οικονομικές και trendy αγορές μου, λίγα κλικ πληροφορίας μετά, μουτζώνομαι γιατί είναι μεγάλο το κακό και παίζει να την έχω προκαλέσει εγώ την κλιματική αλλαγή.

Φέτος, καταλήγω λοιπόν πως πρέπει να κάνω κι άλλα επώδυνα, όπως να ψωνίζω λιγότερο μαζικά, να βάζω λιγότερα αεροπλάνα να έρχονται σπίτι μου από σχεδόν όλες τις επαρχίες της Κίνας, της Ινδίας και του Μπαγκλαντές μόνο και μόνο γιατί μου γυάλισε το νέο φθηνό μπλιμπλίκι και τέλος, να μην νομιμοποιώ με τα χρήματά μου όσες αλυσίδες αποδεδειγμένα εκμεταλλεύονται κόσμο και περιβάλλον.

Μέχρι χθες μου τράβαγε ο ένας κι ο άλλος τ’ αυτί να συμμορφωθώ. Όφειλα να μαζευτώ στην καθημερινότητά μου και να χρησιμοποιώ λιγότερο αυτοκίνητο, λιγότερο χαρτί, λιγότερο ρεύμα, λιγότερο κρέας, λιγότερο πλαστικό και γενικά όλα λιγότερο. Όφειλα ακόμη να είμαι αμείλικτη σε θέματα που αφορούν εκμετάλλευση και όσους καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Συμμορφώθηκα μετά χαράς μα τελικά έκανα μια τρύπα στο νερό. Διότι σε αυτόν τον νέο κύκλο ζωής, ο μισός πλανήτης είναι καταδικασμένος να καψουρεύεται φθηνά και κακής ποιότητας προϊόντα και ο άλλος μισός να τα παράγει. “Ζωής” κατ’ ευφημισμό. Αν πάλι, ανήκεις στο πρώτο μισό, δώστου λίγο χρόνο.

Μπορεί να μην ξέρεις με ακρίβεια προφήτη τα μελλούμενα, ξέρεις όμως πάνω-κάτω τί περίπου θα συμβεί και βέβαια, τί έχει ψηφιστεί. Προφήτης μετά Χριστόν γάιδαρος εστί – μη σου πω και πριν και κατά τη διάρκεια και μετά. Παλιά όμως. Τότε που δεν είχες τόση πληροφορία ή έστω κοινή λογική να το βάλεις λίγο να δουλέψει προς τη σωστή κατεύθυνση, να συμπεράνεις πράγματα, έστω δυο-τρία βασικά. Άρα ξέρεις ας πούμε, αν θα σου συμβεί ανάπτυξη όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, ξέρεις ότι τα λεφτά σου είτε μείνουν στα ίδια είτε αυξηθούν, εσύ θα μένεις πάντα με λιγότερα. Ξέρεις. Κι αν δεν ξέρεις, αρκεί να ρίξεις μια μικρή ματιά τριγύρω ή λίγα κλικ και μαθαίνεις.

Αν ας πούμε, το 2019 ανήκεις στο 1.6 εκατ. Ελλήνων που το εισόδημά σου θα περάσει τα 15.000 ευρώ, ως “προνομιούχος” πια, δεν θα έχεις ελάφρυνση. Αν δηλαδή, είσαι αυτοαπασχολούμενος και δηλώσεις π.χ. 15.000 ευρώ, θα ζήσεις (λέμε τώρα) με 7.000 ευρώ, δηλαδή με 583 ευρώ το μήνα, διότι θα πληρώσεις 3.300 ευρώ φόρο εισοδήματος, 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος και περίπου 4.000 ευρώ για ασφαλιστικές εισφορές. Ξέρεις.

Ακόμη, ξέρεις πως το πιθανότερο τον Μάιο να έχουμε και εθνικές εκλογές και πως μέχρι τότε ο Σύριζα θα ρημάξει τη χώρα στις παροχές και η ΝΔ τα αυτιά μας στις φωνές. Στο διά ταύτα, μια απ’ τα ίδια. Ξέρεις επίσης, ότι το Μάτι θα μείνει καιρό ακόμα ερείπιο, χωρίς ούτε μία άδεια ανακατασκευής ή επισκευής, μάλλον ως άλλο ένα μνημείο ντροπής, ξέρεις πως παραόξω παίζει να υπάρξει ένα μεγάλο κραχ, πως ο Τραμπ μάλλον θα πάρει πόδι, πως η Κίνα θα γίνει ακόμη πιο τρομακτική για τους πολίτες της, το ίδιο και η Τουρκία και ο μισός πλανήτης, μη σου πω. Ξέρεις.

Αυτή όμως η μέρα είναι αφιερωμένη σε αυτούς που δεν ξέρουν. Τους αυτοαποκαλούμενους μεσαίους. Υπάρχουν που λες, κάποιοι γύρω μας που ενώ ξέρουν όσα συμβαίνουν τριγύρω, συνεχίζουν να μην έχουν ιδέα για τα δικά τους ή δεν θέλουν να έχουν ιδέα. Λειτουργούν σαν να πρόκειται η νέα χρονιά να πασπαλίσει με μαγική χρυσόσκονη τα πάντα. Σαν να πρόκειται να αλλάξει ο κόσμος τους – προς το ουάου όχι απλά προς το καλύτερο – και που μάλλον ως τώρα δεν το έκανε για να είναι μεγαλύτερη η έκπληξη. Αυτοί οι τύποι λοιπόν, μέρες που ‘ναι ταλαιπωρούνται και δεν πρέπει. Είναι άσχημο να περιμένεις κάτι τόσο κούκου, είναι σχεδόν απάνθρωπο. Αν λοιπόν ζεις στην Ελλάδα και έστω για μια φορά φέτος, ξεστόμισες τη λέξη “μεσαίος” ή δήλωσες με καμάρι πως ανήκεις στη μεσαία τάξη, πιάσε καρέκλα. Λοιπόν, δεν είσαι. Το μεγαλύτερο δράμα της εποχής είναι πως η μεσαία τάξη δεν έχει πάρει χαμπάρι ότι δεν είναι πια μεσαία.

Δεν είσαι πια μεσαίος κι έχεις δίκιο να μην το ξέρεις. Όλοι σήμερα, σου απευθύνονται ως τέτοιο, σε λογαριάζουν ως τέτοιο, ψηφίζουν νόμους και μεταρρυθμίσεις σαν να είχες εκείνα τα εισοδήματα και συμφέροντα. Σα να είχες απαιτήσεις και δικαιώματα. Αυτή η βολική πλάνη σου, είναι η μόνη εξήγηση που έχω να δώσω στο τρεις λαλούν της εποχής. Κι εσύ, είναι σχεδόν λογικό να συνεχίζεις να πιστεύεις πως ανήκεις εκεί που ανήκες και Π.Κ. (Προ Κρίσης). Διότι η κατσαρόλα έβρασε απίστευτα γρήγορα κι εσύ έγινες πια κακαβιά για να νιώσεις οτιδήποτε ώστε να διαμαρτυρηθείς κιόλας. Χώρια που βόλεψε πολλούς να νομίζεις ότι είσαι ακόμη μεσαίος. Και φτάνεις τώρα που είσαι και με τα δυο πόδια φυτεμένα στον πάτο, να σου φέρονται σαν Αυτού Μεσαίο και να σε αφήνουν να πιστεύεις πως ακόμη το κρύβεις καλά. Κάθε όμως που έρχεται η ώρα να απαιτήσουν από εσένα τα αυτονόητα, τα βρίσκεις μπαστούνια.

Μα πια δεν αναρωτιέσαι καν. Αντί με τόσους πάμφτωχους τριγύρω να νιώσεις λίγο παράταιρος, να σκεφτείς ρε παιδί μου τί κάνεις κοτζάμ μεσαίος ανάμεσά τους, εσύ αντίθετα κομπάζεις για την τύχη σου, φλασάρεις επιδεικτικά ό,τι άλλοτε αστραφτερό τώρα μετά βίας συντηρείς έχοντας κλείσει για τα καλά τα μάτια στην πραγματικότητα και αρνούμενος να πέσεις κατηγορία. Γιατί έτσι. Γιατί βλέποντας γύρω σου είναι λογικό να πιστέψεις πως είσαι καλύτερος, πως διαφέρεις, πως στ’ αλήθεια είσαι ο προνομιούχος που ακόμη έχεις την τιμή να απαιτούν τόσα από εσένα. Κι αντί να τα βροντήξεις όλα κάτω και να φύγεις να πάρεις τα βουνά όπως η Πίτσα αλλά και κάθε λογικός σε μια χώρα τρελών, αντιθέτως, κολακεύεσαι και καμαρώνεις, έχεις πειστεί ότι είσαι ο Ναπολέων και πως κάποτε, εσύ και οι λοιποί μεσαίοι θα οδηγήσετε τις στρατιές σας στη νίκη. Μέχρι τότε, δέχεσαι με χαρά να πληρώνεις ακριβά το δικαίωμα να σε λογίζουν ως κάτι ακριβό.

Αντί για ευχές λοιπόν, θα μπορούσες να ξεκινήσεις τη νέα σου χρονιά με αυτή την επώδυνη παραδοχή, μα όλα μετά θα γίνουν πολύ πιο εύκολα και με πολύ λιγότερο δράμα. Θα αρκούσε απλά να παραδεχτείς ότι το δικό σου 2019 δεν θα είναι στολισμένο με καμία ανάπτυξη, ότι ως πλέμπα, ο Τσίπρας – αριστερός υποτίθεται – θα έπρεπε να σου είχε φερθεί εντελώς αλλιώς, ότι ο Κυριάκος ως δεξιός σε έχει εξίσου χεσμένο, ότι δεν υπάρχουν στ’ αλήθεια “χαρισματικοί ηγέτες” μα κι αν υπάρξουν μάντεψε σε ποιανού την πλάτη θα γίνουν τέτοιοι, ότι δεν υπάρχουν εκλογές που θα μπορούσαν ποτέ να σε ξελασπώσουν, ότι οι παγκόσμιες αγορές, τα ισχυρά νομίσματα και τα λοιπά ακαδημαϊκά είναι για άλλους. Πως τα περισσότερα απ΄όσα νόμιζες ότι σε αφορούσαν μέχρι χθες, αφορούν τελικά άλλους. Και μεταξύ μας, πολύ καλά κάνουν. Αρκετά.

Μάλλον, ήρθε η στιγμή να γλιτώσεις τον εαυτό σου από τα περιττά βαρίδια και να αρχίσεις χωρίς πλασματικά άγχη να ζεις στο έπακρο τη νέα σου απλή χρονιά όπως πραγματικά όλοι ξέρουμε ότι θα είναι. Μια απ΄τα ίδια.

Μέχρι -και αν- τα βροντήξεις λοιπόν, κάθε πρωινό σου θα είναι εξίσου δύσκολο και γι’ αυτό προβλέψιμο και βασικά, το ίδιο. Αύριο θα ξυπνήσεις, θα ντυθείς, θα ψάξεις μάταια για οχτάωρη δουλειά, θα ντυθείς με τα ίδια ρούχα, θα πάρεις ό,τι λεωφορείο, μετρό και τραμ δεν έχει απεργία και θα πας να κάνεις αυτό που κάποτε δεν το ‘λεγες με τίποτα δουλειά. Για πρώτη φορά, θα δουλέψεις χωρίς τις ελπίδες του μεσαίου για προαγωγές ή αυξήσεις, πως “θ’ ανοίξουν οι δουλειές”, “έχει ο θεός”, “θα γυρίσει ο τροχός” και άλλα παιδικά. Θα σχολάσεις νύχτα παρόλο που θα πληρώνεσαι για πρωινό και μάλιστα λειψό, θα δεις τηλεόραση, θα αποφύγεις τους φακέλους με τους λογαριασμούς και θα πέσεις ξερός. Κάποια Κυριακή θα πας στο πάρκο, κάποια άλλη θα πας να ψηφίσεις, μία ακόμη θα έχεις γενέθλια, γάμο ή γιορτή και θα παίξει οπωσδήποτε Πίτσα. Αλλά τη Δευτέρα, όπως και κάθε Δευτέρα πια, ξέρεις ακριβώς τί θα συμβεί και ξέρεις ότι μέχρι -και αν- τα βροντήξεις, δεν θα έχει τίποτε το διαφορετικό. Μια ακόμη χρονιά. Ούτε καλή ούτε τόσο κακή όπως τότε που ήσουν μεσαίος και περίμενες πράγματα. Μια απ΄τα ίδια. Μια ακόμη χρονιά.

Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά. Από τις δουλειές και την καθημερινότητα μέχρι την πολιτική σκηνή και τον παγκόσμιο χαμό. Από όπου κι αν το πιάσεις, εν μέσω κρίσης, η χρονιά όλων ήταν μανίκι. Βλέπεις γύρω σου ανθρώπους να προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα όρθιοι, με αλώβητη την αξιοπρέπεια, μπαλώνοντας και κρύβοντας ό,τι μπορούν, ένας πραγματικός άθλος. Τα λεφτά λένε δεν φέρνουν την ευτυχία αλλά είναι τουλάχιστον θλιβερό να προσπαθείς να τα κάνεις όλα με ελάχιστα ή καθόλου λεφτά. Ακόμη πιο θλιβερό όμως είναι να προσπαθείς να τα κάνεις μόνος. Από όλους τους άθλους που μας κληρώνουν, η μοναξιά είναι ο πιο απάλευτος και άδικος.

Στις αρχές του χρόνου, η βρετανική κυβέρνηση αναγνώρισε την ανάγκη και ανέθεσε καθήκοντα στην πρώτη Υπουργό Μοναξιάς καθώς δεν θεώρησε σωστό να παραβλέψει 9 εκατομμύρια πολίτες που αισθάνονταν μοναξιά. Από όσα οδήγησαν στην απόφαση της δημιουργίας ενός τόσο χαριποτερικού υπουργείου, αυτό που μου είχε μείνει ήταν πως 200.000 πολίτες δεν είχαν έστω μια συζήτηση με άνθρωπο για πάνω από μήνα. Όχι ώρες, όχι μέρες, μήνα. Και δεν μιλάμε για αληθινή συζήτηση με δικό σου άνθρωπο. Πολλοί από αυτούς τους 200.000, την ψιλή κουβέντα με τη φουρνάρισσα την είχαν για κανονική συζήτηση με άνθρωπο κι ας μην είναι.

Επίσημα πια, η μοναξιά είναι η κύρια αιτία πολλών και μεγάλων – ενίοτε χρόνιων ή θανατηφόρων- προβλημάτων υγείας. Μπορεί το τσιγάρο να καταφέραμε να περιορίζεται αλλά απ΄ότι φαίνεται, η μοναξιά είναι βλαβερότερη απ΄όσο περίπου 15 τσιγάρα την ημέρα και δεν δείχνει να περιορίζεται με τίποτα. Κι αν ανοίξεις τη λίστα με τις ασθένειες που ενοχοποιείται θα τα χάσεις. Από παχυσαρκία, επιδείνωση κρυολογημάτων και Αλτσχάιμερ μέχρι μεταστατικό καρκίνο, άνοια και καρδιά. Πέρα δηλαδή από το προφανές, την κατάθλιψη.

Απ΄ότι φαίνεται λοιπόν, αν θέλουμε να επιβιώσουμε χρειαζόμαστε ένα κάτι κοινωνικό να χωθούμε. Μια ιδεολογία, μια θρησκεία, ένα στάρταπ, ένα δόγμα. Κάτι οτιδήποτε, αρκεί να μας μαζέψει κάτω από τις φτερούγες του. Προλαβαίνουμε – δεν προλαβαίνουμε βασικά, αν τη θέμε τη ζωούλα μας. Όλα αυτά λοιπόν τα Υψηλά που ντύνουμε τις κοινωνικές μαζώξεις, όλα αυτά που τραβάμε τις γιορτινές μέρες είναι περισσότερο κουραστικά και βαρετά παρά ευχάριστα, αλλά είναι μόνο οι αφορμές του είδους για λίγη ζωογόνα παρέα αλλιώς είμαστε μόνοι απέναντι σε έναν εντελώς μακρύ κατάλογο ασθενειών. Είναι καθαρή βιολογία σου λέει, απλή ανάγκη για επιβίωση. Μπορεί να μας κουράζουν μα αν κάτσεις και τα βάλεις κάτω, είναι για το καλό σου.

[Όλο αυτό παίζει να σου μοιάσει λίγο με την Ομίχλη του Σ. Κινγκ. Έξω η Μοναξιά και μέσα εσύ και οι Άλλοι. Έξω, ξαφνική πυκνή καταχνιά που κρύβει άπειρα θηρία και μέσα εσύ με τους μαλάκες. Μπορεί να μη σταματάς τα καντήλια για όσους αναγκάζεσαι να υπομένεις εγκλωβισμένος εκεί, μέσα σου όμως δοξάζεις την τύχη σου που βρέθηκες μαζί τους κι όχι όξω μόνος. Διότι πάρα πολλοί ακόμη βρίσκονται εκεί έξω. Τους βλέπεις και σε βλέπουν. Κι ενώ εσένα που ζεις στην ασφάλεια δεν σε απασχολεί πια αυτό, σε εκείνους εκεί έξω, αυτή η γελοία τζαμόπορτα που προλάβατε και χωθήκατε όλοι εσείς οι μαλάκες, πλέον τους μοιάζει ατσαλένια. Ξέρουν ότι κινδυνεύουν και θέλουν να έρθουν μέσα μαζί σου. Κι όσο περισσότερο κινδυνεύουν, όσο περισσότερο μένουν εκεί έξω, τόσο περισσότερο δύσκολο τους φαίνεται το βήμα προς τα σένα. Κι ενώ θα αρκούσε να πλησιάσουν, να ανοίξουν την πόρτα ή να τους την ανοίξεις εσύ, δεν το κάνει κανείς σας. Αν το σκεφτείς, η μοναξιά δεν είναι πρόβλημα αληθινό, λύσεις έχει πολλές αλλά δείχνει ανυπέρβλητη η χαζοπόρτα, αυτή η κόκκινη γραμμή του Μαζί.

Κι εσύ από μέσα, νομίζεις γλίτωσες. Όχι για πολύ όμως. Η μοναξιά είναι εσωτερική, σου λέει και μπορεί να την πάθεις ακόμη και ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους. Έτσι, μόνο αν έχεις τύχη βουνό, ίσως με ελάχιστους έρθεις λίγο πιο κοντά και με τον καιρό, αν είσαι πολύ πολύ τυχερός, κάποιους ακόμη λιγότερους, θα τους θεωρήσεις δικούς σου μαλάκες. Αλλά πολύ σπάνια αυτό. Το πιο πιθανό είναι είτε μέσα είτε έξω, να μην έρθεις ποτέ κοντά με κανέναν και να νιώθεις εξίσου μόνος και απομονωμένος με τους απ’ έξω.]

Κάποιος κάποτε, μου είπε πως κάθε άνθρωπος είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Με την αισιόδοξη έννοια, προφανώς. Διότι με την ρεαλιστική, μιλάμε για έναν ολόκληρο κόσμο σε άλλο γαλαξία, σε άλλο σύμπαν και μάλιστα εντός ενός πολυσύμπαντος με τόσες πολλές διαστάσεις που ακόμα και ο Φλας θα ‘χανε τον μπούσουλα.

Θέλω να πω, αυτό δεν θα το πάρω στο ντούκου. Όταν μιλάμε για ανθρώπινες σχέσεις, για στενές ανθρώπινες σχέσεις, για κατανόηση, δέσιμο, συναισθήματα, οικογένεια και αγάπη, όλα αυτά δεν είναι καθόλου εύκολα πράγματα. Ακόμη κι αν τα είχες από πάντα. Είναι ολόκληροι κόσμοι που πρέπει να πλησιάσουν, πρέπει να θέλουν να πλησιάσουν, να μάθει ο ένας τον άλλον από την αρχή και να μείνουν έτσι για πάντα, με χίλιους δυο κινδύνους είτε χώρια είτε κυρίως, μαζί. Είναι το χάος επί δύο, είναι βουνά που πρέπει να κινηθούν προσεκτικά να μη γκρεμίσει το ένα το άλλο και μάντεψε τί είναι πιο πιθανό να συμβεί.

Ναι, τείνουμε να αποθεώνουμε τις ανθρώπινες σχέσεις, ειδικά αν ποτέ δεν τις είχαμε και ναι, τις παίρνουμε δεδομένες ειδικά αν τις είχαμε από πάντα. Μα σπάνια έχουμε ιδέα πόσο περισσότερο πρέπει να τις αποθεώνουμε, πόσο καθόλου δεδομένες είναι και πόσο δύσκολο και αφύσικο είναι αυτό το γαμάτο Μαζί. Δεν έχουμε ιδέα πόσο ανυπέρβλητη είναι στ’ αλήθεια αυτή η κόκκινη γραμμή, πόσο οφείλουμε να πανηγυρίζουμε κάθε φορά που καταφέρνουμε να την περάσουμε, πόσο δεν έχουμε ιδέα τι καταφέραμε. Κάθε φορά, κάθε ένας από εμάς.

Όταν μια φιλία, ένας γάμος, μια σχέση γενικά δουλέψει, αυτό δεν είναι κάτι απλό, αυτό είναι κάτι που θέλει τους δικούς του μεγάλους πανηγυρισμούς διότι το Μαζί δεν είναι το φυσιολογικό, η Αγάπη δεν είναι το φυσιολογικό. Το φυσιολογικό είναι η αδιαφορία, ο φόβος, ο χλευασμός, ακόμη και το μίσος. Το πιο εύκολο είναι να βλέπεις τις διαφορές των άλλων και να τις φοβάσαι, να τις κοροϊδεύεις, να μην τις καταλαβαίνεις καθόλου, να μην θες να τις καταλάβεις, να τις αποφεύγεις, να τρέχεις μακριά. Eίναι να πλέεις ήρεμα στο δικό σου κενό και να προσπαθείς να αποφύγεις αναταράξεις, συγκρούσεις και κοσμικές αλλαγές στην τόσο σημαντική σου ύπαρξη. Το φυσιολογικό είναι η Μοναξιά και να πεθαίνεις άνθρωπος υποφέροντας.

Το Μαζί είναι αφύσικο πράγμα, εξωφρενικό, σε κάνει ανοξείδωτο στα πολυσύμπαντα, σου χαρίζει φώτα για τις ομίχλες του κινγκ, σου κάνει εμβόλια που ακόμα δεν έχουν εφευρεθεί, σε κάνει άνοσο κι αθάνατο, ακόμα κι αν πεθάνεις. Γι’ αυτό τόσο μαγικό. Ναι, θα το γιορτάσω.

Το τελευταίο σοκαριστικό πόρισμα για το μέλλον μας για πρώτη φορά στα χρονικά δεν αφορά τη σχεδόν ολική καταστροφή μας έπειτα από πεντακόσια χρόνια αλλά σε μόλις είκοσι.
91 επιστήμονες από 40 χώρες και λαμβάνοντας υπόψη τους 6.000 επιστημονικές μελέτες, αποφάνθησαν πως για πρώτη φορά, η τρομακτική αλλαγή στο κλίμα καθώς και οι μεγάλες καταστροφές που θα προκαλέσει, δεν θα αφορούν τα δισέγγονα ή έστω τα εγγόνια μας, αυτή τη φορά μιλάμε για τα ίδια τα παιδιά μας ενώ κάποιοι παίζει να ζήσουμε να το δούμε και αυτοπροσώπως αυτό το τόσο δυστοπικό μέλλον.

[Για να σε προλάβω, αν πιστεύεις ότι όλα αυτά είναι τίποτα συνωμοσίες κακώς χάνεις το χρόνο σου βέβαια αλλά το πετάω κι αυτό εδώ, μπας και. Αρκεί να μπεις στον σύνδεσμο, να βάλεις περιοχή και τη χρονιά που γεννήθηκες για να διαπιστώσεις πόσο έχει αυξηθεί η θερμοκρασία στην περιοχή σου στα ελάχιστα χρόνια που ζεις, ενώ αμέσως μετά δες καπάκια την πρόβλεψη βάσει των στοιχείων αυτών για την επικείμενη αύξηση. Και τώρα κλάψε μαζί μας. Καλωσήρθες.]

Αν σκεφτείς λιγάκι πώς φανταζόμασταν τη ζωή μας νεότεροι και πώς οφείλουν να τη φανταστούν τα πιτσιρίκια σήμερα, θα καταλάβεις έστω και λίγο, το χάος που -έπρεπε να το ‘χαμε υποψιαστεί ότι- έρχεται. Σε εμάς για παράδειγμα, οι στάνταρ ερωτήσεις για το μέλλον ήταν τί θέλουμε να γίνουμε, πόσα παιδιά θα κάνουμε, σε ποια ηλικία θα παντρευτούμε και τί χρώμα αυτοκίνητο θα αγοράσουμε. Άντε καμιά ψαγμένη θεία να ρώταγε και τί χρώμα θα βάφουμε τα μαλλιά. Τώρα ξέρεις ότι τα μικρά σου δεν θα απαντήσουν ποτέ αυτές τις ερωτήσεις γιατί οι μισές δεν είναι πολιτικά ορθές ενώ οι άλλες μισές είναι ήδη άτοπες. Φαντάσου τώρα τί έχει να γίνει σε μια εικοσαετία. Κι αν κάτσω και σκεφτώ πόσο πολύ έχει τρέξει η ζωή μου μέσα σε ελάχιστα χρόνια, πόσο έχει αλλάξει μέσα σε σχεδόν μιάμιση γενιά, τότε ούτε που μπορώ να διανοηθώ τον κόσμο που θα ζουν τα παιδιά μου.

Λαμβάνοντας υπόψη τις πιο ευοίωνες προβλέψεις για το μέλλον, σε λιγότερο από δύο δεκαετίες, αν η Γη δεν ψοφήσει τελικά, τα πράγματα θα είναι πολύ πολύ διαφορετικά. Από οικογένεια και σχέσεις μέχρι επάγγελμα, καθημερινότητα, τόπο, συνθήκες ζωής και κλίμα, τα πάντα θα είναι στον αέρα. Ήδη, οι αλλαγές συμβαίνουν μέρα με τη μέρα, μα πολύ σύντομα δεν θα έχει μείνει ούτε μία σταθερά να πιαστείς. Αν ρίξεις μια ματιά σε όλα αυτά τα τραβηγμένα των μελλοντολόγων (όχι των μέντιουμ, των άλλων) και μάλιστα τα πιο συντηρητικά από αυτά, τα παιδιά μας σε δυο δεκαετίες το πολύ, θα έχουν γίνει κανονικοί κλιματικοί πρόσφυγες με ένα σωρό ακόμα νέα χούγια και συνήθειες.

Μέρες που ‘ναι λοιπόν, συνδυάζοντας τις προβλέψεις και κάνοντας τα στραβά μάτια σε αυτές που το παράκαναν με τις αρνητικούρες, είπα να ρίξω λίγο φως στη ζωή μας σε είκοσι χρόνια από τώρα μπας και σου κάνω λίγο πιο νιανιά όλα αυτά τα βαρετά που επέλεξες να πάθουν τα παιδιά μας.

Που λες πρώτα -πρώτα, λίγοι θα ζούμε σε σπίτια στην επικίνδυνη πια επιφάνεια της γης αλλά ακόμη κι αν το κάνουμε, θα είναι τέτοιο το στριμωξίδι στα ελάχιστα πια φιλόξενα μέρη του πλανήτη, οπότε δεν θα παίζει καν να ζούμε σε ολόκληρες δικές μας και μάλιστα ιδιόκτητες σπιταρόνες. Μάλλον σε δωματιάκια θα τη βγάζουμε και μάλιστα κάπου υπόγεια και λογικά σε άλλη Ήπειρο. Τα ελληνικά ξέχασέ τα. Το πιθανότερο να μιλάμε Αγγλικά, Ισπανικά ή Κινέζικα. Κι από επαγγέλματα, λένε πως δεν θα υπάρχει πια χειρωνακτική εργασία με τόσα ρομπότ, οπότε μάλλον οι δουλειές θα μοιράζονται μεταξύ σχεδιασμού, επίβλεψης και παραγωγής ρομπότ καθώς και άλλων εντελώς ακατανόητων επαγγελμάτων που δεν μπορώ να συλλάβω ακριβώς τώρα. Αν και με το τρέξιμο που έχουμε να ρίξουμε να ξεφύγουμε από τόσες καταστροφές, μάλλον μόνο δουλειές του ποδαριού μας βλέπω να κάνουμε και μάλιστα όχι για λεφτά γιατί κι αυτά δεν θα ‘χουν κανένα νόημα. Την υποδούλωση του ανθρώπου από τις μηχανές ξέχασέ τη, θα την παίξει άλλο σύμπαν διότι εμείς θα έχουμε πνιγεί ή καεί. Ή και τα δύο.

Συνεχίζοντας το εορταστικό ταξίδι στη Γη του 2040 στα απλά και καθημερινά, ο θεσμός του γάμου μάλλον δεν θα υπάρχει ενώ η υπογονιμότητα θα είναι ο κανόνας λόγω μόλυνσης, ανέχειας και προφανώς αδιαφορίας για τεκνοποίηση λόγω του τρεχαλητού. Άρα τα παιδιά θα είναι σπάνια και με κατάθλιψη ή παντοδύναμα και κακιασμένα – κάπου το έχω δει σε θρίλερ και δεν μου άρεσε καθόλου αυτό. Το θέμα πάντως είναι ότι ελάχιστοι θα κάνουν παιδιά και οικογένεια και άρα ελάχιστοι θα διατηρούν στενές σχέσεις ή μάλλον, γενικώς σχέσεις. Στη μεταTinder εποχή, αν υπάρχει ακόμη νετ και τεχνολογία, θα φτιάχνεις προφίλ όχι για σεξ αλλά και για να ικανοποιήσεις όλες τις βασικές ανάγκες που θα σου έχει στερήσει η εποχή, όπως ένα ξύπνημα_μαζί, ένα γαργάλημα, ένα περπάτημα_χέρι-χέρι και άλλα αυτονόητα που ναι, σήμερα θα σου έμοιαζαν πολύ ιαπωνικά.

Όλα τα προϊόντα που θα παράγουμε, θα προέρχονται από ανακύκλωση καθώς η γη δεν θα ‘χει άλλους πόρους ενώ αν σκεφτείς ότι μέχρι το 2020 θα έχουν εξαφανιστεί τα δύο τρίτα των ζώων του πλανήτη, τότε το 2040 δεν θα μας έχει μείνει ούτε λέπι. Τα μόνα ζώα στον πλανήτη θα είναι οι κατσαρίδες και οι γάτες (=γαμημένο Instagram). Το καθαρό νερό θα είναι σπάνιο – το ίδιο και οι μασχάλες μα ευτυχώς θα έχουν εκλείψει τα λεωφορεία. Θα μεταφερόμαστε παντού με τα πόδια και ιδανικά με ένα μπιτόνι στο κεφάλι -αν είναι μακριά το πηγάδι με το νερό. Δεν θα έχει μείνει σχεδόν καθόλου τροφή (εκτός από τις κατσαρίδες και τις γάτες) ενώ όλα τα προϊόντα της θάλασσας θα είναι ακατάλληλα λόγω της εξωφρενικής τους περιεκτικότητας σε πλαστικό ή ό,τι άλλο τέλος πάντων πρόκειται να ρίξουμε σε αυτήν τα επόμενα είκοσι χρόνια (τις γάτες;).

Επίσης, αν παρ’ ελπίδα τα ρομπότ προλάβουν και παράγονται μαζικά, τότε σε δύο δεκαετίες ακόμα και μέσα στα λιλιπούτεια δωματιάκια μας, όλες οι δουλειές του – ας το λέμε λίγο ακόμα- σπιτιού θα γίνονται από μηχανές. Όμως θα έχουμε άπλετο χώρο, διότι υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά και ό,τι άλλο έξυπνο, θα το φοράμε πάνω μας. Εμφυτεύματα για να τηλεφωνείς, να συνδέεσαι στο νετ, να βγάζεις φωτογραφίες, να πηγαίνεις εικονικά ταξίδια και διακοπές στα άλλοτε χοτ μέρη του πλανήτη, όλα θα τα φοράς. Το μόνο μπλιμπλίκι τεχνολογίας που θα επιβιώσει απ΄όξω μας θα είναι το iPhone της Apple που θα έχει γίνει βαρβάτη θρησκεία και όσοι ζουν, θα ζουν μονάχα για την Αποκάλυψη της επόμενης έκδοσης.

Τα ρούχα μας δεν θα προλαβαίνουν να ακολουθούν μόδες ή μάλλον θα ακολουθούν αποκλειστικά τη μόδα της ανάγκης. Ας πούμε, σε μέρη με πάγους και σταθερά -20 βαθμούς, θα αγοράζεις ρούχα με ενσωματωμένα μαχαίρια για πατινάζ, καπνιστό σολομό, θερμάστρα και ζεστό τσάι, σε σεισμικές περιοχές θα σου γίνονται τίποτα κουτιά πανικού με ειδικό χώρο για τη σφυρίχτρα, ενώ σε περιοχές με καταρρακτώδεις βροχές, σωσίβιο, βάρκα, κιβωτός έτοιμη με ζώα, ανάλογα τη θεομηνία. Όμορφο ρούχο θα είναι μόνο το Αποκαλυπτικό ρούχο πια.

Και παρότι η μισή στεριά θα βουλιάξει κάτω από τις θάλασσες που θα φουσκώσουν ανελέητα και παρότι ο μισός πληθυσμός θα πεθαίνει από την πείνα λόγω της ελάχιστης πια τροφής, παίζει για κάποιους η ζωή να είναι ένα τσικ πιο όμορφη. Οι ελάχιστοι προνομιούχοι που λες, αντί για κλιματικοί νομάδες, θα έχουν τη Γη κάτι σαν πάρκο περιπέτειας ενώ η μόνιμη κατοικία τους θα είναι μάλλον όξω από εδώ, μόνιμα σε τροχιά λίγο έξω από την ατμόσφαιρα ή στο διάστημα. Διότι καταλαβαίνεις πως αφού θα είναι πολύ νωρίς για να έχουμε αποικήσει το φεγγάρι ή κάποιον άλλο πλανήτη και πάρα πολύ αργά για να ζήσουμε ανέμελα στη Γη, το διάστημα ή μάλλον το μεσοδιάστημα θα είναι η πιο γρήγορη και ασφαλής, μεσοβέζικη λύση.

Αν κάτι όμως έχει περισσότερο ενδιαφέρον από όλα μα όλα όσα θα συμβούν, αυτό θα είναι μακράν η εκπαίδευση. Για σκέψου το λίγο, τί θα σου έχει μείνει να διδάξεις στα πιτσιρίκια πια; Βιολογία για τα ζώα που εξαφανίστηκαν; Τους ελάχιστους οργανισμούς που έμειναν και πότε θα πεθάνουν και δαύτοι; Τέχνες μήπως; Επαγγέλματα; Χαχα. Ή μήπως γεωγραφία που θα σου αλλάζει κάθε τρεις και λίγο; Και μάλιστα ποιανού τόπου; Της καταγωγής σου, του μέρους που μένεις τη συγκεκριμένη διετία ή την παγκόσμια; Οικονομικά; Γιατί; Λεφτά, επιχειρήσεις και κέρδος θα είναι τόσο δευτερεύοντα πια αν όχι εντελώς άτοπα για να ασχοληθεί κάποιος που δεν θα ‘χει ούτε νερό να πιει – ή θα ‘χει πολύ περισσότερο απ΄όσο είχε ονειρευτεί.

Το μόνο μάθημα που θα γίνεται όπως πρέπει θα είναι η Ιστορία. Παρότι στη δική μας τελειωμένη περίπτωση, τη μάθουμε δεν τη μάθουμε δεν θα είμαστε τόσο τυχεροί ώστε να υποχρεωθούμε να την ξαναζήσουμε, η Ιστορία στο ζοφερό αυτό μέλλον θα λειτουργεί όπως ακριβώς τα παραμύθια, μπας δηλαδή και μπορούμε να κοιμόμαστε λιγάκι.

Μια φορά κι έναν καιρό, 20 μόλις χρόνια πριν…

 

There are twenty years to go
the best of all Ι hope
enjoy the ride
the medicine show

Στην πραγματική ζωή, τo 2007, “ο αδελφός μου” ήταν blogger, λεγόταν Τάσος Πουλιάσης και δεν έσπασε τη μισή Αθήνα, απλά ανέβηκε στο καπό του τζιπ που είχε παρκάρει μπροστά του ενώ περπατούσε στο πεζοδρόμιο. Η αστυνομία δεν έκοψε καμία κλήση, αντίθετα κατηγόρησαν εκείνον που προκάλεσε “ζημιά” στο αυτοκίνητο. Με τη βοήθεια ενός άλλου blogger, το κυνήγησε και δικαιώθηκε. Παρότι ήταν λάθος η πρόκληση ζημιάς και κλήθηκε να πληρώσει το και-καλά βαθούλωμα στο τζιπ, η συζήτηση τότε ήταν τόσο μεγάλη και η δικαίωσή του τόσο σημαντική για τους πεζούς και τα ΑΜΕΑ που μάλλον άξιζε τον κόπο όλο αυτό. Βέβαια, δεν άλλαξε τελικά τίποτε. Just saying.

Ο ένας πανηγυρίζει που κατάφερε και μπήκε παντού χωρίς γραβάτα και ο άλλος πόσο γκόμενος είναι. Όσο οι πρώην, νυν και αεί σωτήρες της Ελλάδας έχουν μάλλον πολλούς λόγους να πανηγυρίσουν, ας ασχοληθώ λίγο με το φαινόμενο. Όχι, δεν είναι καθόλου παράξενο που μας κυβερνούν τόσο μα τόσο ηλίθιοι. Κι αν δεν απορείς μόνο τώρα αλλά απορούσες το ίδιο και με Κωστάκη – Γιωργάκη ή γενικά με λέλουδα όπως Πολύδωρες, Τσοχατζόπουλους, Καρατζαφέρηδες, Γιάνηδες και Αδώνηδες, ας σε καθησυχάσω. Είναι απόλυτα φυσικό όλο αυτό και καθόλου κατάντια.

Γιατί αν σε βάλουν να παρακολουθήσεις από την αρχή την πορεία ενός νέου πολιτικού, τα παραπάνω όχι μόνο βγάζουν νόημα αλλά είναι και αυτά που περιμένουμε οι περισσότεροι από έναν πολιτικό. Ό,τι μαθαίνει το σύστημα των εκλογών στους περισσότερους υποψήφιους, αυτό δηλαδή που θεωρείται σημαντικό για να εκλεγούν, έρχεται σε άμεση αντίθεση με τους λόγους που κάνουν έναν οποιονδήποτε άνθρωπο να κατέβει στην πολιτική. Χώρια που απ΄την άλλη, είναι και η ίδια η φύση μας που δεν μας επιτρέπει να σκεφτούμε λογικά χωρίς να επηρεαστούμε από την εικόνα, τη στάση, την εμφάνιση κάποιου κι ένα κάρο άσχετα με τα ουσιώδη.

Αν κάτσουμε δηλαδή και βάλουμε κάτω τις επιστημονικές μελέτες γύρω από όσα μας επηρεάζουν για να αποφασίσουμε ποιον θα ψηφίσουμε, με λύπη θα διαπιστώσουμε ότι οι “δημοκρατικές” εκλογές μας είναι μια μούφα και μισή και πως εκ των πραγμάτων δεν γίνεται να ψηφιστούν οι αληθινά ικανοί. Ή μάλλον, ακόμη κι αυτοί πρέπει να γίνουν ανίκανοι για να ψηφιστούν και να προκόψουν.

Πιο φραγκοδίφραγκα, ξεκίνα από τον τρόπο που οφείλουν να πλασάρονται οι υποψήφιοι. Είναι πολύ δύσκολο αν θες να ψηφιστείς, να ισορροπήσεις αυτά που θέλεις με αυτά που περιμένουν οι ψηφοφόροι από εσένα. Αν αποφασίσεις να κατέβεις αύριο στην πολιτική από τη μια πρέπει να πείσεις ότι ενδιαφέρεσαι για το κοινό καλό, ότι δουλεύεις για το κοινωνικό σύνολο και όχι για τον εαυτό σου, ότι βάζεις πρώτα τον συνάνθρωπο, ότι είσαι τίμιος και μετριοπαθής και από την άλλη, ότι είσαι εσύ και κανένας άλλος, ο πιο άξιος, φοβερός ηγέτης, πως ξέρεις να διοικείς, να επιβάλλεσαι, να παίρνεις αποφάσεις και να κατατροπώνεις τον Εχθρό. Δεν παλατζάρονται αυτά τα δύο.

Το πιθανότερο όταν πας για πολιτικός, τουλάχιστον στην αρχή που είσαι νεότερος ακόμα, είναι πως στ’ αλήθεια θέλεις να αλλάξεις πράγματα. Το σύστημα όμως είναι τέτοιο, που στον αγώνα να προμοτάρεις τον εαυτό σου, στις τόσες φορές που θα πρέπει να μιλήσεις για σένα, στις τόσες γυαλιστερές φωτογραφίες σου, στα χειροκροτήματα, στον τρόπο που θα σου φέρονται όλοι και τελικά, μετά την απομόνωσή σου από την πραγματική πραγματικότητα, θα χάσεις για πάντα τον αρχικό σου στόχο και θα κρατήσεις εκείνον που σου είναι πιο ευχάριστος, πιο ικανοποιητικός, πιο αποτελεσματικός.

Ο Χοσέ Μουχίκα, ο Ουρουγουανός πρωθυπουργός, εκείνος ο φτωχός γερούλης με το σκαραβαίο που έγινε viral στα social media, ήταν τελείως αλλόκοτη περίπτωση και γι’ αυτό έγινε τόσο viral. Είχαμε τότε όλοι υποκλιθεί στη φτώχεια και την εργατικότητα εκείνου του γλυκού ανθρώπου που δεν ήθελε μισθό, που βοηθούσε τους φτωχούς, που εργαζόταν όπου κι αν υπήρχε ανάγκη χωρίς να ακολουθεί πρωτόκολλα, κώδικες ένδυσης και άλλα τυπικά. Ο λόγος που έγινε τόσο γνωστός ήταν διότι όλα πάνω του ήταν αντίθετα σε όσα έχουμε συνηθίσει.

Τιμιότητα και μετριοφροσύνη δεν συμβαδίζουν με την πολιτική. Ήταν ένα έκθεμα για τσίρκο. Αν μας διακτίνιζαν έναν τέτοιο πολιτικό στην Ελλάδα, δεν θα τον ψηφίζαμε ποτέ διότι στο δια ταύτα, ο μπαρμπα Χοσέ ήταν πολύ κακόμοιρος για να μας πείσει ότι θα κατατροπώσει τον Εχθρό, θα σκίσει τα μνημόνια, θα κόψει τον βήχα στις Ευρώπες, θα μας κάνει πλούσιους. Διότι μέσα από το σημερινό μας σύστημα εκλογών, εκπαιδεύουμε όλους τους μέλλοντες πολιτικούς, να φέρονται εντελώς αντίθετα από τον τρόπο που θα έπρεπε να φέρεται ένας φυσιολογικός άνθρωπος που επιθυμεί να εργαστεί στην υπηρεσία μας, για το γενικό καλό. Όμως όχι, δεν αρκεί το ζαβό καλούπι που βάζουμε τους πολιτικούς από το πρώτο δευτερόλεπτο που θα ασχοληθούν με τα κοινά. Υπάρχουν και κάποια άλλα τραγικά της φύσης μας που πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει προτού καμαρώσει για τη σιγουριά του, πως δηλαδή αυτή τη φορά σκέφτηκε καλά την ψήφο του πριν τη δώσει.

Από την πλευρά του ψηφοφόρου είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πια, πως μέσα σε δευτερόλεπτα και μόνο αντικρίζοντας την εικόνα ενός υποψηφίου, έχει προαποφασίσει ποιον θέλει να ψηφίσει, σύμφωνα με το ποιος εμφανισιακά δείχνει πιο ικανός. Μπορούμε θεωρητικά να προβλέψουμε τους νικητές των εκλογών σε οποιαδήποτε χώρα και σε κάθε γωνιά του πλανήτη, απλά κοιτώντας τις φωτογραφίες τους για λίγο. Ναι, έχει γίνει εδώ. Στο πείραμα αυτό, άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, βλέποντας μόνο φωτογραφίες άγνωστων υποψηφίων για λίγα δευτερόλεπτα, ήξεραν πριν τις εκλογές στις ΗΠΑ, ποιοι γερουσιαστές θα εκλέγονταν.

Ακόμη κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, ξέρουμε από την πρώτη στιγμή που θα μας πλασάρουν κάποιον, αν θα τον ψηφίσουμε ή όχι. Και θα αποφασίσουμε υπέρ του εάν έχει δύο συγκεκριμένα εμφανισιακά χαρακτηριστικά: αξιοπιστία και κυριαρχία. Μέτωπο, χείλη, μύτη, πηγούνι, ο τρόπος που έχουν κατασκευαστεί και κινούνται μερικά σημεία του προσώπου μας, φαίνεται ότι μας αποδίδουν χαρακτηριστικά που θα προδικάσουν εάν θα ψηφιστούμε να ηγηθούμε για μια ολόκληρη χώρα και το μέλλον της. Συνεπώς, η ψήφος μας είναι μια αυτόματη και όχι μια ελεγχόμενη διαδικασία, απόρροια σοβαρής σκέψης, ιδεολογίας και άλλα Υψηλά. Είναι ουσιαστικά αποτέλεσμα μιας μονάχα ματιάς*.

Εν μέρει, αυτό εξηγεί γιατί συνεχίζουμε μετά από όλα αυτά και παρόλα αυτά, να ψηφίζουμε αντικειμενικά βλάκες, μεγαλομανείς και εντελώς ανίκανους ανθρώπους να μας κυβερνούν. Όχι μόνο εμείς. Κανείς δεν πρόκειται να ξεχάσει τον ανεκδιήγητο γιο Μπους ας πούμε, την Σάρα Πάλιν και τώρα τον πολυαγαπημένο μου Τραμπ. Αλλά ναι, οι περισσότεροι θυμόμαστε καλύτερα τους δικούς μας. Κι αν πάρω όλη την πολιτική σκηνή, δύσκολα μπορώ να σκεφτώ πάνω από δέκα ονόματα, από όλα τα κόμματα, που θα μπορούσαν ποτέ να σταθούν και να διακριθούν σε ένα οποιοδήποτε άλλο επαγγελματικό πεδίο, με ακριβώς τον ίδιο στόμφο, τα ίδια προτερήματα που διατυμπανίζουν ότι διαθέτουν και τις ίδιες επιτυχίες που έχουν ως πολιτικοί.

Κι αν αναρωτιέσαι γιατί στην πολιτική συγκεκριμένα επιπλέουν καλύτερα οι φελλοί, όπως ξέρουμε ήδη από το φαινόμενο Dunning-Krugger, οι ηλίθιοι έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και αυτό μετρά περισσότερο από την ευφυΐα. Η άγνοια κινδύνου, η ανικανότητα αναγνώρισης της άγνοιας και συνεπώς, της αξιολόγησης των περιορισμένων ικανοτήτων γαρ. Μα κι αν δεν την έχει στ’ αλήθεια κάποιος την αυτοπεποίθηση, αρκεί μονάχα να την προσποιηθεί. Διότι είναι επίσης επιστημονικά τεκμηριωμένο πως αν κινείσαι και μιλάς με αυτοπεποίθηση, ακόμη κι αν δεν την έχεις, τότε είναι σαν να την έχεις στ’ αλήθεια. Και κάπως έτσι, φτάνουμε στα 300 σπάνια λέλουδά μας, έχοντας ήδη τεκμηριώσει επιστημονικά πως από τη φύση μας οι άνθρωποι, ακολουθούμε τους ντιπ ηλίθιους, δηλαδή εκείνους που δείχνουν αυτοπεποίθηση ακόμη κι αν δεν έχουν ιδέα τί κάνουν ή έχουν τόσο μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους που νομίζουν ότι έχουν ιδέα τί κάνουν ενώ εννοείται, ποτέ δεν είχαν.

Πάντως, εκείνοι οι λίγοι και ικανοί που στ’ αλήθεια έχουν ιδέα τί κάνουν, αν είναι τόσο ηλίθιοι και θαραλλέοι ώστε να κατέβουν ποτέ στην πολιτική, χρειάζεται να κάνουν κάθε μέρα, πάρα πολλά ηλίθια πράγματα για να ψηφιστούν. Μα ακόμη κι αν τα κάνουν, πάλι δεν είναι αρκετά αν δεν είναι τόσο τυχεροί ώστε να έχουν γεννηθεί και με μια πλατιά αποφασιστική μύτη, μια βροντερή και γεμάτη αυτοπεποίθηση φωνή ή λεπτότερα και άρα πιο ηγετικά χείλη.

Αυτό που θέλω να πω τόση ώρα είναι πως οι αποφάσεις μας είναι τρύπιες, τυχαίες, εκνευριστικά επιφανειακές και ηλίθιες. Και η δημοκρατία μας, είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να έχουμε διότι είμαστε πρωτίστως ζώα. Η φύση μάς προίκισε με τόση κρίση όση ακριβώς χρειαζόμαστε για να πηδιόμαστε και να γεννοβολάμε, όχι για να εφαρμόζουμε δημοκρατίες και άλλα υψηλά.

Οφείλουμε λοιπόν να μην ξεχνάμε τη φύση μας όταν έπειτα από μια πολύ ώριμη απόφαση, έπειτα από σκέψη και πολλή συζήτηση, νιώθουμε αυτήν την ηλίθια σιγουριά ότι ξέρουμε τί κάνουμε. Ας μην την ξεχνάμε ωστόσο και λίγο καιρό μετά όταν μουτζωνόμαστε, γεμίζουμε τύψεις και γινόμαστε κοψοχέρηδες. Η απόφασή μας δεν ήταν ποτέ καλύτερη ή χειρότερη των άλλων. Ήταν απλά ανθρώπινη και εντελώς φυσική.

* επίσης σταματήστε να αυτοθαυμάζεστε για τις ρομαντζάδες περί κεραυνοβόλου έρωτα. Όλοι είναι κεραυνοβόλοι έρωτες, κεραυνοβόλες προσλήψεις, κεραυνοβόλες ψήφοι. Οι αληθινά ρομαντικοί είναι αυτοί που νομίζουν ότι τα σκέφτονται κιόλας.

Θυμάσαι εκείνη τη σιχαμένη κούκλα στα πάρτι, εκείνη τη σούπερ επιτυχημένη- σούπερ τέλεια τύπισσα που τράβαγε τους πάντες σαν μαγνήτης γύρω της και σε άφηνε μαλάκα στη γωνία να την κοιτάς και να σκέφτεσαι πως κι εσύ παρά τρίχα δεν έγινες ηθοποιός/ κτηματομεσίτρια /ράπερ και πως τώρα είναι αργά βέβαια αλλά θα τα κατάφερνες πολύ καλύτερα από αυτήν σε όλα; Ε, πολλαπλασίασέ την επί χίλια διότι τώρα η σουπεργκομενίαση έγινε mainstream και όλοι εμείς ο μαλάκας στη γωνία μα πλέον ο έξαλλος μαλάκας. Το κοινωνικό άγχος παίζει να αποκτά άλλη διάσταση στα κοινωνικά δίκτυα, με μεγάλο κόστος για την έξω ζωή και αυτά που πρέπει να υπομένεις πια από τους γύρω σου.

Λογικά, όλα αυτά τα απίστευτα επιτεύγματα ανθρώπων στα βιντεάκια των ελάχιστων λεπτών των κοινωνικών δικτύων, όλοι αυτοί οι life coach με τα εμπνευστικά λογύδρια, όλες αυτές οι στάρταπ που θα ‘πρεπε να έχεις ιδρύσει γύρω από τη δική σου Μοναδική Ιδέα, μάλλον έχουν γεμίσει πολύ κόσμο με πίκρα και δηλητήριο χωρίς να το παίρνει πρέφα. Το καταλαβαίνεις από τις σέλφις που ανεβάζουν μάλλον για να γεμίσουν τα κενά, από τα διάσημα ρητά που έχουν κατακλύσει το σύμπαν εννοείται χωρίς υπογραφή, από τους τίτλους εργασίας που ρίχνονται κατά ριπάς -ολοένα πιο πολύπλοκοι για να κρύψουν τα πέντε δέκα βασικά επαγγέλματα- και από την ύποπτα μεγάλη και συχνή ευτυχία ανθρώπων που ξέρεις ότι δεν κάνουν μπάφους.

Ένας άστεγος που έφτιαξε ένα υπέροχο γλυπτό από σουφρωμένα κομμάτια κωλόχαρτο, ένα παιδί – θαύμα που παίζει πιάνο μαγικά, μία εφτάχρονη που μας ξεναγεί στην πρώτη της έκθεση ζωγραφικής, ένα νιάνιαρο επιχειρηματίας, μια διάνοια που γεννιόταν κάθε 100 χρόνια μέχρι χθες γιατί σήμερα έχεις μία σε κάθε ροδιά του ποντικιού. Πλέον τα όνειρά σου, αν δηλαδή αποφασίσεις ποτέ στ’ αλήθεια να τα βάλεις μπρος, δεν ξεκινούν από το μηδέν αλλά από το μείον χίλια ενώ πια δεν είναι μόνο ένα αλλά επίσης χιλιάδες τα όσα θα μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες. Έχει γεμίσει ο κόσμος τύψεις και καημούς, νιώθει πως ότι κάνει σήμερα είναι άσκοπο, πως η ζωή του πήγε στράφι. Μεταξύ μας βέβαια, μάλλον ποτέ δεν ήταν στα όνειρά μας όλα αυτά κι αντί απλά να μας εμπνεύσουν ή έστω να γεμίσουν ευχάριστα το άσκοπο σκρολάρισμα, μας πικάρουν σε κάθε ευκαιρία και πια, μας έχουν κάνει Τούρκους.

Ίσα να τολμήσεις ν’ ακουμπήσεις το ποντίκι και τα θαύματα πάνε κι έρχονται. Κι εσύ θαμπώνεσαι, σοκάρεσαι κι ούτε ξέρεις πως βρέθηκες στο επόμενο επίτευγμα που θα σε συγκινήσει, θα σε γεμίσει δέος και θα σε εντυπωσιάσει το ίδιο εντυπωσιακά. Με τη διαφορά πως όλα αυτά αφήνουν σκιές όπως το κρύωμα και μάλιστα, για όλα εκείνα τα κουλά που ίσως ποτέ δεν μας ενδιέφεραν στ’ αλήθεια, ποτέ δεν τα σκεφτήκαμε, ποτέ δεν τα προσπαθήσαμε και ίσως ποτέ δεν θα είχαμε άλλωστε τα ταλέντα ή το μυαλό να δοκιμάσουμε, πόσο μάλλον να διαπρέψουμε. Για όλα αυτά λοιπόν, εμείς διαρκώς μετανιώνουμε και πικραινόμαστε. Κι αντί απλά να πάρουμε ιδέες και κουράγιο ή τέλος πάντων, να μην κάνουμε τίποτα βρε αδελφέ, απλά να τα δούμε και να προσπεράσουμε, άντε να πούμε ένα μπράβο και να συνεχίσουμε τη μέρα, εμείς μαραζώνουμε και γεμίζουμε δηλητήριο. Σαν εκείνες τις θείτσες στις γιορτές που σε έβαζαν να τους πιάσεις το βυζί για να πειστείς ότι για να ’ναι ακόμα τόσο πέτρα, στα νιάτα τους αυτές… και εννοείται πάντα στην αφήνουν την κουβέντα εκεί.

Θα ‘ταν ωραία που λες να μέναμε κι εμείς στα λόγια και τη γλυκιά αναπόληση μόνο. Αντίθετα, θυμώσαμε πολύ. Σου βουτάμε το χέρι κι αντί να το βάλουμε στο πετρωμένο βυζί, θα στο δαγκώσουμε και θα κόψουμε και δάχτυλο. Στην καλύτερη. Γιατί δεν μας φτάνανε τα κρυφά όνειρα ή τα απωθημένα που λίγο πολύ είχαμε ο κάθε φουκαράς, πλέον κουβαλάμε και καινούργιες, απάλευτες και άπιαστες πετριές, πλέον υπάρχουν κι άλλα, ατέλειωτα πράγματα που θα μπορούσαμε άνετα να είχαμε κάνει αλλά η άτιμη η κενωνία και τα τέτοια. Κι όλους αυτούς με τις σκιές μέσα τους, τους συναντάς κάθε μέρα, όλο και πιο μετανιωμένους, όλο και πιο χολωμένους. Σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, θα δεις τους μάταια ματαιωμένους και θα τους αναγνωρίσεις από την πρώτη στιγμή.

Όσοι θεωρούσαν μέχρι χθες ότι κακώς δεν είχαν καταφέρει πράγματα στη ζωή τους, σήμερα είναι βέβαιοι πως πάρα πολύ κακώς κατέληξαν εδώ και είναι πλέον πάρα πολύ θυμωμένοι. Κι όσο οι μέρες περνούν, όσο τα βιντεάκια με τα θαύματα και τις γαμάτες σέλφιζ πληθαίνουν, όσο τα προφίλ γύρω τους δείχνουν πιο επιτυχημένα, πιο ευτυχισμένα, πιο σόσιαλ, τόσο αυτοί απογοητεύονται γιατί ξέρουν ότι είναι όλα τόσο δύσκολα πια, χώρια που δεν ξέρουν από που να πρωτοξεκινήσουν.

Στο δια ταύτα, αυτό που έχεις να αντιμετωπίσεις ξαφνικά, είναι οι άνθρωποι με τις άπειρες μάταιες απογοητεύσεις που σε περιπτώσεις, είναι τόσο μεγάλες που αδυνατούν τελείως να δουν την πραγματικότητα και πως ούτως ή άλλως ποτέ δεν θα τα είχαν καταφέρει μάλλον πουθενά. Όμως έχουν ήδη μολυνθεί. Αρνούνται να μιλήσουν ανθρώπινα διότι μέσα τους θα ήταν γαλαζοαίματοι, θα ήταν Αϊνστάιν, θα ήταν παιδιά – θαύματα που απλά έτυχε να μην εκθέσουν τα παιδικά έργα τους, είναι μεγάλοι καλλιτέχνες ήδη, είναι παρά τρίχα Καρντάσιαν ή Ρόουλινγκ, κάποια οποιαδήποτε, δεν έχει σημασία ποια απ’ τις δύο, συνήθως είναι και οι δύο, απλά σήμερα έτυχε να βρίσκονται εδώ.

Απλά έτυχε και δεν το πήραν είδηση και τώρα πέρασαν τα χρόνια, πέρασε η μαγική στιγμή και εγκλωβίστηκαν εδώ που το πιστεύουν τίποτα. Και το χειρότερο, ξέρουν πως εδώ θα μείνουν. Φταις δε φταις θα σε πάρει η μπάλα. Ακόμη κι αν έχουν ελπίδες κάτι να κάνουν στη ζωή τους από αυτά που θα έκαναν, λίγα αλλάζουν για σένα. Εσύ μα κι όποιος άλλος βρεθεί στο δρόμο τους για τα απλά, τα καθημερινά, τα προφανή, στέκεται ανάμεσα σε εκείνους και στο μεγαλείο που θα ζήσουν ή που θα έπρεπε ήδη να ζουν. Κι έτσι πηδάνε συστηματικά οποιοδήποτε ανθρωποεμπόδιο μπροστά τους και απορούν που εσύ δεν βλέπεις το μεγαλείο μέσα τους και εκνευρίζονται που είσαι τόσο γκαβός και δεν τους φέρεσαι ανάλογα.

Και οι σκιές όλο και γίνονται μεγαλύτερη χολή. Η τύπισσα που θα γινόταν ζωγράφος, τραγουδίστρια, ινσταγκράμερ και αντρεπρενέρ, σε κάθε ευκαιρία θα φροντίσει να σου καταστήσει σαφές πως σε όλα το ‘χει και μην τολμήσεις και βρεθείς στο διάβα της να βγάλεις άχνα για οτιδήποτε.

Βρίσκομαι πια καθημερινά σε παρέες και συζητήσεις όπου η αγενέστατη παρέμβαση του μάταια ματαιωμένου δεν κάνει εντύπωση σε κανέναν. Όπου κάποιος θα τα βάλει οπωσδήποτε με έναν επαγγελματία, χωρίς καν επιχειρήματα. Οποιοσδήποτε νομίσει πως ξέρει καλύτερα τα δεδομένα του πεδίου οποιουδήποτε του γυαλίσει, μπορεί απλά να ανοίξει το στόμα και να κάνει σόου. Σαν να έγραφε ποστάκι στο fb. Και πες πάει στο διάολο, δεν τρέχει, μάλλον έχει δει κάνα βιντεάκι και πίστεψε πως το ‘χει ή θα του πήγαινε πολύ το σπορ. Αυτό όμως που σοκάρει ελάχιστους είναι πως οι μάταια ματαιωμένοι νιώθουν ότι μπορούν να είναι όσο αγενείς θέλουν, διότι το αντικείμενο που τους καρφώθηκε ότι θα διέπρεπαν, είναι ήδη δικό τους, μόνο δικό τους και αυτό οφείλουμε να το αναγνωρίσουμε όλοι, όπως και οι παρατρίχα μέλλον πρώην -καράσχετοι εννοείται- συνάδελφοί τους που τόλμησαν να ανοίξουν το στόμα τους.

Η μάταιη πετριά δεν έχει να κάνει με κοινωνική θέση, μορφωτικό επίπεδο, επιτεύγματα, σοβαρότητα. Δεν έχει σημασία ποιον έχεις μπροστά σου. Εσύ μπορεί να του βαράς προσοχές και ο μάταια ματαιωμένος να μην έχει ιδέα ή να μην τον νοιάζει. Διότι αυτός θα ήθελε να του βαράς προσοχές για άλλους λόγους, πολλούς και ξεκούδουνους. Αν σου τύχει και θεωρήσεις πως δεν έχεις καταφέρει πράγματα στη ζωή σου, αυτό δεν είναι αντικειμενικό, είναι υποκειμενικό του κερατά. Κανείς δεν είναι τέλειος. Διότι ακόμη κι ένας αντικειμενικά πολύ πετυχημένος άνθρωπος μπορεί άνετα μέσα του να είναι ένας μάταια ματαιωμένος και λυσσασμένος για άλλες δόξες, άλλα πεδία, άλλου είδους επιτεύγματα και λόγω αυτού, ένας βαρβάτα απογοητευμένος, ένας πανικόβλητος άνθρωπος και σύντομα, ένας αγενέστατος γκαζοτενεκές.

Μπορεί μπροστά σου να έχεις έναν γαμάτο επιστήμονα, έναν υπέροχο δάσκαλο, έναν τέλειο υδραυλικό. Δεν έχει απολύτως καμία σημασία, διότι οι μάταια ματαιωμένοι θεωρούν κατάντια ή τέλος πάντων, κατώτερο οτιδήποτε κι αν έχουν κάνει σε σχέση με αυτά που τους γυάλισαν ξαφνικά. Μπορεί να είναι το ταγκό, ένα ζευγάρι ψεύτικα βυζιά, ένα νυχτερινό του Σοπέν παιγμένο με τριγωνάκι για κάλαντα. Δεν έχει σημασία.

Αν υπάρχει μια υπόνοια ότι τα κοινωνικά δίκτυα ενισχύουν το FOMO (fear of missing out), τον φόβο δηλαδή ότι κάτι θα χάσουμε απ΄όσα συμβαίνουν και στην προσπάθεια να νικήσουμε αυτό το κοινωνικό άγχος και να τα προλάβουμε όλα, τελικά εκτιθέμεθα σε χειρότερο, ήτοι σε πολλαπλές ματαιώσεις και τιγκάρουμε ψευδή απωθημένα, νιώθουμε περισσότερο συντρίμμια απ΄ότι πριν και εν τέλει, εξαγριωνόμαστε και ταλαιπωρούμε κόσμο για το τίποτα, τότε μπάστα. Όχι άλλο φούμο. Χίλιες φορές FOMO.

Είναι κάποια πράγματα που συμβαίνουν κι ενώ ξέρεις ότι πρόκειται για κοσμοχαλασιά κι είσαι με τα σαγόνια στο πάτωμα, μένεις να περιμένεις αντιδράσεις. Και περιμένεις, περιμένεις. Σύντομα καταλαβαίνεις ότι η μετάβαση τελείωσε και η εποχή άλλαξε για τα καλά, όταν συνεχίζουν να συμβαίνουν πράγματα που σε αφήνουν σύξυλη μαζί με ελάχιστους, ύποπτα ελάχιστους άλλους.

Η ιστορία έχει αλλάξει σελίδα για τα καλά όταν ένας πρόεδρος κράτους και δη ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, επιλέγει να αγνοεί τα επιστημονικά δεδομένα και βάσει αυτής της τσάμπα μαγκιάς αποφασίζει όχι μόνο για τον τόπο του αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη. Και περιμένεις το μπραφ. Και είναι απλά Τρίτη. Ο τύπος έχει κάνει λάστιχο τα δεδομένα και ο πλανήτης πέρα βρέχει. Χωρίς καμία αντίληψη του βάρους κάθε λέξης που ξεστομίζει, τον αφήνουν ανενόχλητο στο όνομα της δημοκρατίας να συνεχίζει και ξεστομίζει επικίνδυνες κοτσάνες, ενώ αν κι εσύ κοιτάς λοξά τον ουρανό ναι, η φωτιά θα πέσει να μας κάψει τελικά και μάλιστα θα κρατήσει και κάτι αιώνες παραπάνω.

Μια μικρή επιλογή από όσα έχει δηλώσει ο Τραμπ ανά καιρούς για την κλιματική αλλαγή, θα σου δώσει μια ιδέα της σοφίας του ανδρός: «Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι συνωμοσία». «Η επιστημονική κοινότητα είναι διχασμένη για την υπερθέρμανση». «Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα, οι επιστήμονες συνωμοτούν διότι έχουν πολιτική ατζέντα». «Ναι, κάτι συμβαίνει, δεν αρνούμαι τις κλιματικές αλλαγές αλλά όλα θα επανέλθουν όπως ήταν». «Ναι συμβαίνει, αλλά δεν είναι αιτία ο άνθρωπος για αυτά». «Έχω ένα φυσικό ένστικτο για την επιστήμη». Βέβαια, στο τέλος παραδέχεται τα πάντα, αλλά επιλέγει να τα προσπεράσει γιατί είναι πολλά τα λεφτά: «Εντάξει, αλλά δεν θέλω να δώσω τρισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια δολάρια. Δεν θέλω να χάσω εκατομμύρια και εκατομμύρια δουλειές. Δεν θέλω να μπω σε μειονεκτική θέση». Κατάλαβες.

Τα δεδομένα όμως, τα κρυόκωλα και σκληρά σαν τσιμέντο δεδομένα, διαφωνούν με όσα λέει ο Τραμπ πανηγυρικά, ενώ οι επιστήμονες μεταξύ τους συμφωνούν και μάλιστα κατά 97% ότι το φαινόμενο είναι υπαρκτό και όχι hoax ή συνωμοσία, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα έπρεπε να μας είχαν υποψιάσει και πως όπου να ‘ναι θα μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι. Στο μόνο που διαφωνούν είναι αν προλαβαίνουμε ή δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε κάτι για όλα αυτά. Και δεν διαφωνούν πάρα πολύ.

Ίσως σε παλαιότερες εποχές, η κόντρα του Τραμπ με την επιστημονική κοινότητα να ήταν κάτι πιο απλό, να ήταν δηλαδή ο λόγος κοτζάμ Προέδρου εναντίον της επιστήμης, όμως στην εποχή μας τέτοια πράγματα και δη από τις ΗΠΑ είναι ανήκουστα. Ή τέλος πάντων, θα έπρεπε να είναι. Ναι, η θρησκεία, οι rednecks, η αμορφωσιά που έγινε τρέντι και ο θεός που αγαπάει την Αμερική αλλά στο δια ταύτα, η τεχνολογία και οι επιστήμες είναι ο λόγος που οι ΗΠΑ κυριαρχούν ενώ η ελευθερία, η δημοκρατία, η γνώση και ο ορθολογισμός είναι υποτίθεται τα οχήματα της κουλτούρας της. Και όταν πρόκειται για τέτοιου μεγέθους δεδομένα που σήμερα είναι τόσο προσβάσιμα και τόσο στεγανά, θα περίμενες να είναι όλοι τους γενικά πιο υπεύθυνοι, πιο ενημερωμένοι, πιο συνετοί, μα τελικά συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Προφανώς λόγω της υπερπληροφόρησης αντί να κινούμαστε προς τον ορθολογισμό, ο τεράστιος όγκος πληροφορίας, μας δίνει μάλλον τα πατήματα να νομίσουμε ότι τα δεδομένα επιδέχονται πολλών κουκουρούκου ερμηνειών, ίσως και ασύδοτης ελευθερίας να παραλογιστούμε όσο μας βολέψει. Ή μας κόψει.

Αν δημοκρατία είναι να σέβεσαι την απόφαση της πλειοψηφίας και για 4 ή 8 έτη να ακολουθείς όσα προστάζει ο νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος και η κυβέρνησή του, κάποιος πρέπει να τους πει πως οι προσταγές αυτές πρέπει να είναι στα πλαίσια της δημοκρατίας και της πραγματικότητας και άρα σύμφωνες με τα γενικά αποδεκτά δεδομένα και κυρίως, τη λογική. Έστω την κοινή. Ο νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος δεν μπορεί να μου ζητήσει να πέσω από κανέναν γκρεμό, η δημοκρατία με προστατεύει από τον αυταρχισμό, την επικίνδυνη βλακεία, την καταπίεση, τον ανορθολογισμό. Υποτίθεται.

Ακόμα χειρότερα, όταν τα ραντάρ βλέπουν τα Ορκ να έρχονται, η λογική λέει πως οφείλουμε να ετοιμαστούμε για πόλεμο κι όχι να κάνουμε τις πάπιες. Κυρίως όταν τα Ορκ είναι τόσο μεγάλα και απάλευτα, διότι να με συγχωρείτε αλλά η επιστήμη και οι νόμοι της φύσης δεν αναγνωρίζουν δημοκρατίες, ελευθερίες, πολιτικές και άλλα φλώρικα. Οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, τα όλο και πιο έντονα και φονικά καιρικά φαινόμενα δεν θα κάτσουν να μας ρωτήσουν αν ο Τραμπ παραδέχεται την κλιματική αλλαγή, σε ποιο βαθμό και πότε. Που βάσει δεδομένων, όχι μόνο όφειλε να ξεστραβωθεί και να την παραδεχτεί από την πρώτη στιγμή, όχι μόνο να πληρώσει χοντρά μπας και βάλει φρένο στην επιδείνωση (γιατί να τη σταματήσει πια, δεν) αλλά και να μην του επιτρέπεται από το επικίνδυνα πια political correct και ανορθολογικό «δημοκρατικό» οικοδόμημα που νομίζουμε ότι υπηρετεί, να αγνοεί, να διαστρεβλώνει, να λοιδορεί τα επιστημονικά δεδομένα και τελικά να καταδικάζει σε θάνατο πολίτες γιατί το «φυσικό ένστικτό του για την επιστήμη» του τα ‘πε λάθος ή γιατί τελικά, η τσέπη του δεν σηκώνει πολέμους με Ορκ. Που και αυτό να ήταν το θέμα, τα δεδομένα λένε πως τα τρισεκατομμύρια η Αμερική, θέλει δε θέλει θα τα δώσει, βάσει των φυσικών καταστροφών που περιμένουν κι εκείνους κι όλους μας στη γωνία.

Αλλά ξέρεις ποιο είναι το θέμα; Ξέρεις ποιο ήταν πάντα το θέμα με τις κρίσιμες αποφάσεις και τους πολιτικούς; Το πότε. Αν πρόκειται να σου πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μετά, τότε στην πολιτική αυτό μεταφράζεται σε ποτέ. Τα ποσά αυτά θα κληθεί η Αμερική να τα δώσει σε περίπου τριάντα χρόνια τουλάχιστον και όχι στη θητεία του Τραμπ, ούτε καν όσο ζει, άρα μπορεί μια χαρά να τα αγνοήσει. Εμείς όμως, γιατί; Και δεν εννοώ την Ελλάδα, εννοώ εμείς ως δυτικοί, μορφωμένοι, λογικοί, με το αυγό στον κώλο, γιατί τα υπομένουμε; Γενικά δηλαδή, πόσο δημοκρατία είναι όλο αυτό που καθόμαστε και υπερασπιζόμαστε; Εδώ δεν μιλάμε για ελευθερία του λόγου αλλά για ελευθερία πράξεων. Για πλήρη ελευθερία πράξεων ή μάλλον ασυδοσία και μάλιστα ενάντια σε κάθε λογική. Εγώ ήξερα ότι αυτοί οι παραλογισμοί περνάνε μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα. Δεν έχουμε κανέναν λόγο να μη γελάσουμε με τον τρελό βασιλιά που χορεύει ολοτσίτσιδος και όχι μόνο να γελάσουμε αλλά και να τον καθαιρέσουμε και να τον μπουζουριάσουμε και μάλιστα χαλαρά στο όνομα της δημοκρατίας. Μη σου πω και ζουρλομανδύα. Αντιθέτως, μια ολόκληρη Αμερική ψιλοστηλιτεύει, ψιλοκαταδικάζει, λιγουλάκι φωνάζει, διαμαρτύρεται μα συνεχίζει και ακολουθεί τόσα χρόνια τώρα ό,τι προστάζει ο γυμνός και παράλογος βασιλιάς. Φυσικά και έχει πει και έχει κάνει πολλά παράλογα, οι αποφάσεις του έχουν ταλαιπωρήσει πολύ κόσμο, έχει προσβάλει, έχει εκφοβίσει. Αλλά είναι η πρώτη φορά που αγνοεί τόσο επιδεικτικά μια ολόκληρη εποχή και επιλέγει να ζήσει αιώνες πριν. Και μαζί του, όλοι μας.

Δεν ξέρω αν οι πολιτικές του Τραμπ εξυπηρετούν την Αμερική και τους πολίτες της. Μπορεί να το κάνουν ή μπορεί όντως οι Ρεπουμπλικάνοι να τρίβουν τα χέρια τους με τις λεωφόρους που τους ανοίγει ο Τραμπ για όλες τις μαλακίες που φοβούνταν ή δεν είχαν τη δύναμη καν να θίξουν μέχρι σήμερα. Αν όμως η λεωφόρος της αμφισβήτησης των γενικά παραδεκτών επιστημονικών δεδομένων είναι μία από αυτές, τότε ας ετοιμαστούν για γερές κατολισθήσεις στα θεμέλια του πολιτισμού μας. Γιατί μπορεί οι μεγάλες κλιματικές καταστροφές να συμβούν σε τριάντα χρόνια αλλά αυτό δεν είναι καθόλου μακριά αν σκεφτείς πόσο γρήγορα περάσαμε κι εμείς από τον εθνικό γκαντέμη στον εθνικό γκόμενο κι απ΄τον Αντρέα στον Mini-Me του. Και όποτε κι αν ξεκινήσουν τέλος πάντων, η ιστορία θα γράφει ξεκάθαρα πως είναι σήμερα που επιλέξαμε για πρώτη φορά συνειδητά να αγνοήσουμε τα δεδομένα, σήμερα που επιλέξαμε να πάμε ντουγρού στην καταστροφή μας σε λιγότερο από μισό αιώνα επειδή δεν θέλαμε να ξοδέψουμε τα λεφτά μας και σήμερα που δεν άνοιξε μύτη. Απλά Τρίτη.

Για τους μισούς από εμάς, η μαϊμού-καθαρίστρια θα είναι πάντοτε μια απατεώνισσα που παραποίησε τα χαρτιά της για μια θέση δημοσίου και δεν της αξίζει τίποτε άλλο παρά φυλακή. Για τους άλλους μισούς, επρόκειτο για καραμπινάτη περίπτωση μεγάλης ανέχειας και ανάγκης, για έναν πολύ εργατικό και τίμιο άνθρωπο. Και παρότι ο νόμος είναι ξεκάθαρος και αναφέρει κατά γράμμα την ποινή για ανάλογες πράξεις, όλο αυτό είναι μόνο ο νόμος και όχι δικαιοσύνη. Αλλιώς δεν θα είχαμε δικαστές αλλά ηλεκτρονικά προγράμματα και αλγόριθμους να μας ταιριάζουν σε νόμους, παραγράφους και εδάφια και απλά να κοτσάρουν ποινές.