Τι πήγε στραβά; Αυτό που συνήθως πηγαίνει στραβά στους διαγωνισμούς και τις προμήθειες του ελληνικού δημοσίου, ιδίως όταν εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και λειτουργούν υπό πίεση. Αστοχίες, αβλεψίες και πιθανόν πιέσεις από μεσάζοντες και προμηθευτές για τροποποίηση των προδιαγραφών ώστε να ξεστοκάρουν ή πάντως να μεγιστοποιήσουν το κέρδος τους. Γιατί κανείς δεν δουλεύει τζάμπα.
Το ελληνικό δημόσιο έχει ένα εμφανές πρόβλημα με τις μάσκες: δεν ξέρει τι είναι η μάσκα, και δεν θέλει να μάθει. Ακόμη και όταν θέσπισε διατάξεις για υποχρεωτική χρήση μάσκας, δεν προσδιόρισε τι είδους μάσκα είναι αυτή (μιας χρήσεως, επαναχρησιμοποιούμενη, ιατρική, ασπίδα κλπ.), και πώς χρησιμοποιείται/φοριέται (να καλύπτει και μύτη και στόμα), ούτε και προσδιόρισε το κόστος αυτού του υποχρεωτικού αγαθού (όπως έκανε λ.χ. με το μπουκάλι νερού του μισού λίτρου). Μόνο το πρόστιμο για τη μη χρήση μάσκας ήξερε να προσδιορίσει, που δείχνει ότι κατά βάση αυτά τα μέτρα ήταν εισπρακτικού χαρακτήρα.
Έτσι φτάσαμε στα σχολεία, και την εξαγγελία της χορηγίας δωρεάν μάσκας στους μαθητές της επικρατείας. Σύμφωνοι, αλλά τι είδους μάσκα;
Αυτή η μάσκα θα έπρεπε να είναι υφασμάτινη, ώστε να ξαναχρησιμοποιείται, και δόθηκαν σαφείς προδιαγραφές για το υλικό την κατασκευή της. Όμως δεν δόθηκαν σαφείς οδηγίες για τη χρήση της: πώς τη βάζουμε, πώς τη βγάζουμε, πώς τη φοράμε, πώς τη μεταφέρουμε, αν και πότε την πιάνουμε και από πού, κάθε πότε και πώς την πλένουμε και τη σιδερώνουμε κλπ. Αυτό επαφίεται στον πατριωτισμό των ελλήνων γονέων και δασκάλων.
Οι σαφείς προδιαγραφές για την κατασκευή της πάλι, δεν ήταν εντελώς σαφείς και δεν ήταν και εντελώς σωστές, όπως προέκυψε εκ του αποτελέσματος. Από την αρχή υπήρχε ένα θέμα με τις διαστάσεις των μασκών.
Οι διαστάσεις της γνωστής και διαδεδομένης ιατρικής μάσκας μιας χρήσης, με βάση τις προδιαγραφές EΛOT, είναι 10×17 εκατοστά. Αυτές οι μάσκες προορίζονται κατά κανόνα για ενήλικες, οπότε οι μάσκες για ανηλίκους θα έπρεπε να είναι μικρότερες.
Πού τέτοια τύχη.
Στις πρώτες προδιαγραφές για τις σχολικές μάσκες που θέσπισε το Υπουργείο Εσωτερικών, οι διαστάσεις ήταν 12×20 για ηλικίες 4-10 ετών, και αρχικές διαστάσεις 15×25 για ηλικίες άνω των 10 ετών, με τον προσδιορισμό “περίπου”. Η σχετική απόφαση ΑΔΑ: ΨΩΤ946ΜΤΛ6-Μ3Ε τροποποιήθηκε με “ορθή επανάληψη” των προδιαγραφών, όπου οι διαστάσεις έγιναν 10×18 για ηλικίες 4-10 ετών, και 12×22 για ηλικίες άνω των 10 ετών, με τη σημείωση +/- 1 εκ. και ότι πρόκειται για τις διαστάσεις τελικού προϊόντος.
Οι βελτιωμένες διαστάσεις περιλήφθηκαν στην προκήρυξη που έκανε η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας για την προμήθεια των μασκών, με τη διευκρινιστική προσθήκη “όπως οι διαστάσεις καθορίστηκαν με την το Πρακτικό- θέμα 2α- της 109ης Συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι κορωνοϊού COVID-19″ και της προδιαγραφής “Κάθε μάσκα θα πρέπει να είναι συσκευασμένη σε ξεχωριστή ασφαλή συσκευασία”. Στο τέλος των προδιαγραφών υπήρχε η μάλλον ακατάληπτη σημείωση “Σε κάθε περίπτωση οι ανωτέρω προδιαγραφές ορίζονται ως κατ’ ελάχιστες και θα πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να είναι σύμφωνες με τις ως άνω προδιαγραφές όπως τέθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών και Υγείας,” το οποίο μπορεί να διαβαστεί και ως ότι μεγαλύτερες μάσκες γίνονται αποδεκτές, μικρότερες όχι.
Οι προμηθευτές προμήθευσαν, το δημόσιο μοίρασε, οι μαθητές φόρεσαν, τα γέλια άρχισαν. Πιο οφθαλμοφανές FAIL του ελληνικού δημοσίου δεν υπήρξε από καταβολής instagram και twitter. Και κανείς δεν παραιτήθηκε. Σωστά, ίσως ― σάματις υπάρχουν και καλύτεροι;
Μετά τα γέλια και την κατακραυγή, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας εξέδωσε Δελτίο Τύπου που είναι μνημείο ψεύδους, κομπραδορισμού και στρεψοδικίας:
“Οι διαστάσεις είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες διεθνείς προδιαγραφές. Πλην όμως, αφορούσαν στο μέγεθος του υφάσματος πριν από τη συρραφή του και όχι το τελικό μέγεθος των δύο τύπων μασκών.
Η διατύπωση της συγκεκριμένης διάκρισης μεταξύ αρχικής και τελικής διάστασης δεν ήταν σαφής, με αποτέλεσμα αριθμός από τις μάσκες που διανεμήθηκαν να έχει μέγεθος μεγαλύτερο του ενδεδειγμένου.
Η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας επαναδιατύπωσε ευκρινώς τις σωστές προδιαγραφές και θα τις αποστείλει εκ νέου στην ΚΕΔΕ, που είναι αρμόδια για το διαγωνισμό της προμήθειάς τους, ώστε οι μάσκες που θα διανεμηθούν στη συνέχεια να έχουν το σωστό μέγεθος.”
Να επαναλάβουμε την ερώτηση, τι πήγε στραβά; Αν το καλοσκεφτούμε, λίγα πράγματα. Θα μπορούσαν πολλά περισσότερα να στραβώσουν σε μια ιστορία όπου τις αρχικές προδιαγραφές τις έθεσε το Υπουργείο Εσωτερικών, και ενεπλάκησαν τα Υπουργεία Υγείας και Παιδείας και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας. Όσο για το περίφημο Επιτελικό Κράτος, αυτό φάνηκε ότι δεν είναι παρά άλλο ένα μαγαζάκι που προστέθηκε στο Μεγάλο της Ελλάδας Κατάστημα.
Εύχομαι καλές δουλειές και υγεία σε όλους.