Κατατέθηκε στη Βουλή και ξεκίνησε η συζήτηση για το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις». Το σχέδιο τέθηκε σε διαβούλευση τμηματικά, στις 4 και 11 Μαρτίου αντίστοιχα, όταν η προσοχή της χώρας ήταν στραμμένη, δικαιολογημένα, στις έκτακτες συνθήκες από την έλευση της πανδημίας. Βασικοί άξονές του πολυνομοσχεδίου η περιβαλλοντική αδειοδότηση, οι προστατευόμενες περιοχές, οι δασικοί χάρτες, οι οικιστικές πυκνώσεις, η διαχείριση αποβλήτων.
Τεράστιο το μέγεθος του πολυνομοσχεδίου. Κι εγώ ανάμεσα σε αυτούς που αδιαφόρησαν και δεν νοιάστηκαν ν’ ασχοληθούν εξαιτίας των εξελίξεων με το COVID-19 σαν βγήκε στη διαβούλευση. Τώρα όμως που έφτασε στη Βουλή, την τελευταία στιγμή ομολογώ, προσπάθησα να ενημερωθώ, ρώτησα γνωστούς που δουλεύουν στα περιβαλλοντικά, διάβασα το σχολιασμό διαφόρων οργανώσεων. Έμαθα για τις επιφυλάξεις που υπάρχουν, για τα σημεία που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.
Αναφορικά με την αδειοδότηση, προβλέπεται ότι εφόσον λήξει η προθεσμία για γνωμοδότηση των αρμοδίων αρχών σχετικά με την έγκριση ενός έργου, η γνωμοδότηση θεωρείται θετική υπέρ του ιδιώτη. Αναφορικά με τις προστατευόμενες περιοχές, σωστά προβλέπεται η ίδρυση ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης – ο οποίος όμως είναι αποδυναμωμένος από αρμοδιότητες κι αποκομμένος από το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κάτι που θα δημιουργήσει κενά σε λήψη και υλοποίηση αποφάσεων. Αναφορικά με τους δασικούς χάρτες, εκτάσεις με δασικό χαρακτήρα μπορούν να αποχαρακτηριστούν με βάση αμφίβολες και ασαφείς νομικές πράξεις. Αναφορικά με τις οικιστικές πυκνώσεις (που ορίζονται ως συγκεντρώσεις κατοικιών με λειτουργική ενότητα), καταργείται η απαγόρευση τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών σε δάση, δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις.
Επίσης, υπήρξε εισαγωγή διατάξεων την τελευταία στιγμή που διευκολύνουν την εξόρυξη υδρογονανθράκων σε θέσεις όπου υπάρχει κίνδυνος για καταστροφικές επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές.
Κανείς δεν αμφιβάλλει για την ανάγκη απλούστευσης και συντόμευσης διαδικασιών. Αυτό όμως που με ανησύχησε σε σχέση με την αδειοδότηση, είναι ότι γνωρίζοντας τον τρόπο που λειτουργεί η διοίκηση, δεν αποκλείονται να υπάρξουν πιέσεις εκ των άνωθεν σε μια αρμόδια υπηρεσία, πολιτικές πιέσεις που υδραυλικά μετατρέπονται σε διοικητικές, έως τον χαμηλότερο εισηγητή, για να αδρανήσει η γνωμοδότησή της μέχρι τη λήξη της προθεσμίας, ώστε ένα έργο τελικά να εγκριθεί αμάσητο.
Είμαι σίγουρος ότι προσεκτική ανάγνωση του νομοσχεδίου και συζήτηση με όσους το έχουν μελετήσει θα έφερνε στην αντίληψή μου και άλλες κακοτοπιές. Είναι δύσκολο να μη γίνεσαι καχύποπτος με την τόση σπουδή για νομοσχέδιο που αφορά στο φυσικό πλούτο της χώρας, ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, την πλέον ακατάλληλη χρονική στιγμή, σε μια Βουλή που λειτουργεί υποτονικά. Δύσκολο να μη σκεφτείς ότι προσπαθούν να το περάσουν νύχτα.
Επαναλαμβάνω δικαιολογώ το ότι διέφυγε της προσοχής των περισσότερων. Αλλά είναι πλέον ώρα για επαγρύπνηση. Εφόσον το νομοσχέδιο περάσει δίχως να συζητηθεί εις βάθος, εύκολα θα καυχηθεί η Κυβέρνηση για επιτυχία σε μια μεγάλη περιβαλλοντική μεταρρύθμιση. Μια λευκή επιταγή που εμείς επιτρέψαμε. Όταν πιθανά νομοθετούναι οι προϋποθέσεις για ζημιά ουσιαστικότερη – οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά – από εκατοντάδες ελικίκου.