Ο Καβάφης ασχολείται με τον Καισαρίωνα, γιό του Καίσαρα και της Κλεοπάτρας, δύο φορές, το 1912 και το 1918. Η ψύχα της πλοκής βρίσκεται σε μία Έκθεση του Πλουτάρχου που θέλει την Κλεοπάτρα και τον Αντώνιο χρυσόθρονους, με τα τέσσερα παιδιά της Κλεοπάτρας, τρία που είχε κάνει με τον Αντώνιο, Αλέξανδρο Ήλιο, Πτολεμαίο Φιλάδελφο και Κλεοπάτρα Σελήνη, και έναν γιο του Καίσαρα, τον Καισαρίωνα. Ο Οκταβιανός θα τους αφανίσει όλους αλλά λίγα χρόνια πριν, το έτος 34 πΧ, ο Καβάφης ξυπνά με μια ποιητική ιδέα και είναι 1912:
A, να, ήρθες συ με την αόριστη
γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου
Πέρασε μια νύχτα «εν μέρει γιά νά ἐξακριβώσει μιά ἐποχή, ἐν μέρει καί τήν ὥρα νά περάσει». Εντέλει η «εποχή» περιλαμβάνει τους Βαλκανικούς πολέμους και τον Μεγάλο Πόλεμο, οπότε μπορεί να συμπληρώσει ζωντανά το (1918) την αγαλματοποιία:
Ο Καισαρίων στέκονταν πιο εμπροστά,
ντυμένος σε μετάξι τριανταφυλλί,
στο στήθος του ανθοδέσμη από υακίνθους,
η ζώνη του διπλή σειρά σαπφείρων κι αμεθύστων,
δεμένα τα ποδήματά του μ’ άσπρες
κορδέλλες κεντημένες με ροδόχροα μαργαριτάρια.
Αυτόν τον είπαν πιότερο από τους μικρούς,
αυτόν τον είπαν Βασιλέα των Βασιλέων.
Η Κλεοπάτρα κάνει ένα παιδί με τον Καίσαρα και τρία με τον Αντώνιο, ενώ θα επιζητήσει να γοητεύσει και τον Οκταβιανό που με την άτεγκτη στάση του θα αφανίσει την οικογένειά της, εν μέρει ανησυχώντας για την πλησμονή καισάρων στην Αλεξάνδρεια, την Πολυκαισαρίη.
Ο λόγος δεν βρίσκεται στο ότι φύτρωσαν πολλοί «Λαγίδες» ήτοι απόγονοι Πτολεμαίου του Λάγου, αλλά στην τολμηρή υπόθεση εργασίας της Κλεοπάτρας: προσφέρει στους Ρωμαίους που έρχονται στην επιφάνεια μια βαρύτιμη συγγένεια: με την σπορά του Φίλιππου του Μακεδόνα, άρα ετεροθαλή σχέση με τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα, δημιουργό της Αλεξάνδρειας και θρύλο της Ανατολής, που το σκήνωμά του βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι της πόλης.
Βλέπετε, ο θρύλος θέλει τον Πτολεμαίο τον Λάγου, εταίρο και στρατηγό του βασιλιά του, εταίρο και συγγραφέα της πανελλήνιας εκστρατείας, αδελφό του κατακτητή της Ασίας. Γι αυτό ζήτησε να κρατήσει τη σορό του στην Αλεξάνδρεια και να τον αφήσει στην αρμάμαξα από την Βαβυλώνα, ελαφρύν, γυάλινον και εκτεθειμένον στη δημόσια λατρεία. Όλοι οι Μακεδόνες Φαραώ έχουν το αίμα του Φιλίππου, μιά παντοδύναμη ισχύ ιχώρος που κοντεύει έως τον Οκταβιανό, τους τέσσερις αιώνες. Και η ευφυής Κλεοπάτρα ως βασίλισσα των μελισσών, γεννάει ή θέλει να γεννήσει, παιδιά με κάθε επίδοξο κατακτητή της αυτοκρατορικής Ρώμης. Τα περί ερώτων και πάθους είναι για τον παθιασμένο ιστορισμό μιας διαφορετικής ηθικής. Το πολιτικό σχέδιο της Κλεοπάτρας είναι μακροπρόθεσμα και βαρύ. Ακόμη και ο Καρακάλλας, εμπνευστής της κοινής ρωμαικής ιθαγένειας για κάθε κάτοικο της αυτοκρατορίας ήταν απεριόριστα φιλαλέξανδρος, αλλά ο σπόρος του Φιλίππου, ένα συρίγγιο μαγικής επίδρασης, που γέννησε κοσμοκρατορίες, δεν υπάρχει πιά. Τον θέρισε ο Οκταβιανός που πέθανε από φαρμακωμένα σύκα, άτεκνος και κληρονόμησε τον Ελληνορωμαϊσμό στον ηδονιστή Τιβέριο και στο αδέξιο σερσελέμι των ατοκρατόρων που ιστορεί ο Σουητώνιος.