H Κοινή Υπουργική Απόφαση για την ματαίωση των καρναβαλικών εκδηλώσεων εκδόθηκε στις 27 του Φλεβάρη, μια μέρα μετά την ανακοίνωση για πρώτο κρούσμα από τον κορωνοϊό στη χώρα. Η πολιτική ηγεσία δεν έκρινε αναγκαίο να βγει η ΚΥΑ κάποιες μέρες νωρίτερα, με τα νέα από την Ιταλία ήδη ιδιαίτερα ανησυχητικά. Στην απόφαση γίνεται επίκληση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου για κατεπείγοντα μέτρα αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορωνοϊού. Τα μέτρα προβλέπουν ποινή φυλάκισης έως δύο έτη για όσους δεν συμμορφώνονται. Οι δημόσιες δραστηριότητες της Αποκριάς στην Ελλάδα πραγματοποιούνται ως επί το πλείστον σε εξωτερικούς χώρους. Για την ώρα υποθέτω ότι δεν συντρέχει λόγος ματαίωσης άλλων δραστηριοτήτων προγραμματισμένων σε κλειστούς ή σε ανοικτούς χώρους.
Μέσα από τη δημόσια τηλεόραση, ύστερα από ερώτηση δημοσιογράφου σε εκπρόσωπο της Εκκλησίας, έγινε γνωστό ότι δεν υπάρχει λόγος ματαίωσης συναθροίσεων του ποιμνίου στον κλειστό χώρο των ναών. Να υποθέσω ότι αν στην Ελλάδα σε 40 μέρες από σήμερα η εξάπλωση του COVID-19 θα έχει πάρει διαστάσεις πανδημίας, πάλι η ίδια καθησυχαστική απάντηση θα δοθεί από τη δημόσια τηλεόραση; Δεν θα συντρέχει λόγος ακύρωσης της περιφοράς του Επιταφίου, της Ανάστασης (όπως είμαι βέβαιος ότι θα συμβεί με άλλες δραστηριότητες); Επίσης αυτό του Καρπαθίου με τα τανκς με προβλημάτισε. Απ’ ότι ακούω στρατός στους δρόμους θα βγει. Θα εξαιρούνται από τα μέτρα οι εκκλησιαζόμενοι;
Μικρός πέρασα πολλές άτυπες πνευμονίες. Αυτό έδειξαν οι εξετάσεις, αυτό μου εξήγησαν οι γιατροί, όταν πνευμονία με κρεβάτωσε στα 51 μου χρόνια. Μετά από ενάμιση χρόνο μια πνευμονία με έστειλε στο Σωτηρία. Δεν παραπονιέμαι από την ποιότητα περίθαλψης στο νοσοκομείο, αντίθετα. Αλλά παρά τη σοβαρότητα του περιστατικού με έδιωξαν όταν πήγα στα επείγοντα κρίνοντας, μέσα στο χάος και στο φόρτο, ότι μπορούσα να τη βγάλω συνεχίζοντας την αντιβίωση στο σπίτι. Και ύστερα από δυο μέρες με πήγαν σηκωτό, αφού ανακοίνωσα στο σύντροφό μου ότι δεν θα την έβγαζα μέχρι το βράδυ ζωντανός. Ούτε τα κορδόνια των παπουτσιών δεν είχα αντοχή να δέσω. Τότε πείστηκαν στο Σωτηρία. Θυμάμαι τη φωνή που έβγαλε η νοσοκόμα δίνοντας σήμα να τρέξουν (η οποία δούλευε σαν αυτόματο), αφού μου μέτρησε το οξυγόνο σαν με είδε στην αναμονή εξαντλημένο.
Πέρασαν μέρες στο νοσοκομείο έως ν’ αδειάσουν οι πνεύμονές μου.
«Στην Κίνα υφίσταται μια επείγουσα κατάσταση, αλλά ακόμα δεν έχει εξελιχθεί σε επείγουσα κατάσταση για την παγκόσμια υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρακολουθεί το ξέσπασμα το κάθε λεπτό της κάθε μέρας…», είπε στις 23 Ιανουαρίου ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ Tedros Ghebreyesus. Στις 30 Ιανουαρίου η έγκριτη ιατρική περιοδική έκδοση The Lancet υποστήριξε ότι η Κίνα έμαθε επιτυχώς το μάθημα από το SARS και εφαρμόζοντας διεθνή πρότυπα απομονώνει επιτυχημένα ύποπτες περιπτώσεις κι όσους έχουν έρθει σε επαφή μαζί τους. Ο Dr Tedros έδινε συγχαρητήρια στην Κίνα για τη διαφάνεια, την προθυμία στην παροχή πληροφόρησης και τη γοργή αντίδραση.
Αυτά εδώ κι ένα μήνα. Διαφορετική φαίνεται η εξέλιξη της κατάστασης. Ίσως βιώσουμε ουσιαστική αστοχία στην προάσπιση της υγείας παγκοσμίως. Ίσως η εμπειρία με την ταχεία εξάπλωση του COVID-19 αποδειχτεί χρήσιμη, μια προετοιμασία για κάτι μελλοντικό και αποτελεσματικότερα θανατηφόρο. Κάτι που θα βαραίνει εξίσου όλους κι όχι συγκεκριμένες ευπαθείς ομάδες. Όχι απλή άσκηση αλλά μάθημα από πάθημα, γιατί κόσμος πεθαίνει και θα πεθάνει. Το μάθημα στο οποίο αναφέρθηκε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, που δεν το έμαθε τελικά η Κίνα από το SARS πριν 17 χρόνια, θα εμπεδωθεί από όλους φέτος. Το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές, κι όχι μόνο.
Οι γιατροί, έχω διασταυρώσει γνώμες, μου λένε να προσέχω τις πνευμονίες. Οι πολλές παλιές, οι άτυπες και ύπουλες, που κανένας δεν πρόσεξε αλλά τις νικούσε η γερή μου κράση πιτσιρικάς, με σημάδεψαν. Γιατρός στο Σωτηρία μου είπε να παρατήσω την Αθήνα με το βρόμικο αέρα και να ζήσω στην εξοχή. Δύσκολο για την ώρα, ούτε το θέλω. Συνεχίζω τη ζωή μου με τον εμβολιασμό για τον πνευμονόκοκκο, τον ετήσιο αντιγριπικό, την εξοχή, τα δέντρα, τα ταξίδια, τα περπατήματα, τα μακροβούτια. Έχω ν’ αρρωστήσω σοβαρά από τότε με την εισαγωγή στο Σωτηρία. Και κάθε που ανεβάζω δέκατα κι ακούσω στο στήθος μου «τα γατάκια» που λέει ο γιατρός, παίρνω την αναρρωτική και την αράζω στο σπίτι με Νόβα, Νέτφλιξ, μουσική και βιβλία.
Αλλά…
Όσοι βρέθηκαν με πνευμονία στην αναμονή στα επείγοντα δημόσιου νοσοκομείου, με αγωνία και πανικό δύσπνοιας, στριμωγμένοι με δεκάδες άλλους, κρατούν επιφύλαξη διαβάζοντας για τήρηση πρωτοκόλλου στην Ελλάδα σε περίπτωση πανδημίας από τον COVID-19. Αντίθετα, γελάνε. Και δεν φταίνε οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία γι’ αυτό. Τα προβλήματα του συστήματος χρόνια και γνωστά.
Ελπίζω να περάσει το κακό γρήγορα κι αν όχι ελπίζω να βγω λάθος.
Θυμάμαι τις ημέρες της νοσηλείας μου, το σπασμένο τηλέφωνο κάθε μέρα, από θάλαμο σε θάλαμο, για τους νεκρούς της προηγούμενης νύχτας. Ηλικιωμένοι οι νεκροί, μια νύχτα Κυριακής το ρεκόρ έφτασε τους τρεις. Έχει τον Τόμας Μαν της κάθε παραμονή σε νοσοκομείο, τη μαγεία της, το bonding της. Είχα αναλάβει να προσέχω ένα γέροντα στο θάλαμο (με άλλους τέσσερις μέσα), ήμουν ο δυνατότερος και η μοναχοκόρη του, χωρισμένη με μικρό παιδί, δούλευε και δεν μπορούσε να είναι μαζί του όσο ήθελε. Παραπονέθηκε ο γέρο-συνονόματός μου όταν μου έδωσαν το εξιτήριο – που πας; ρώτησε. Τον βοηθούσα με το φαγητό και τον παρηγορούσα κάθε που δεν άντεχε τον πόνο της μέτρησης του οξυγόνου από το δάχτυλο. Μετά από μήνες πήρα το αυτοκίνητο και τον επισκέφτηκα στο παραλιακό χωριό της Φωκίδας που ζούσε. Δεν είχε βάλει μυαλό. Καθημερινά με τη βάρκα, με το ψάρεμα, μέσα στην υγρασία μου είπαν στο καφενείο που συναντηθήκαμε – την έχει σκάσει την κόρη του.
————-
Ήρθα στα Μέθανα, για το τριήμερο και το Καρναβάλι. Η ευκαιρία της χρονιάς να χαζέψεις τον κόσμο από τη γύρω περιοχή, ειδικά νεαρόκοσμο να γελά. Πρωτοβρέθηκα εδώ ένα Σεπτέμβρη πριν 23 χρόνια για ν’ ανέβω το ηφαίστειο. Με το σούρουπο θυμάμαι κόσμο στα τραπεζάκια στο λιμάνι, κυρίως ηλικιωμένοι, αντρόγυνα που είχαν έρθει για τα ιαματικά λουτρά με συνταγή από το Ταμείο. Στον αέρα πλανιόταν μυρωδιά από σαπούνι και γαλακτομπούρεκο και μια γαλήνη.
Αυτό το φωτεινό σαββατοκύριακο ελάχιστοι. Άδεια τα τραπεζάκια στο λιμάνι. Μια νέκρα.
That is no country for old men.